Η «Βηρυτός» της Ελλάδας – Εκρήξεις που συγκλόνισαν τη χώρα και τον κόσμο

Η μεγάλη έκρηξη στο στρατόπεδο της Μαλακάσας τον Δεκέμβριο του 1987, στο εργοστάσιο της ΠΥΡΚΑΛ το 1997 αλλά και η ανησυχητική υπόθεση με τη μεταφορά – τον Δεκέμβριο του 2017- 410 τόνων εκρηκτικών με το λαθρεμπορικό πλοίο «Ανδρομέδα» που είχε οδηγηθεί με βλάβη στο λιμάνι του Ηρακλείου, είναι ορισμένες από τις ελληνικές αντιστοιχίες του τραγικού συμβάντος με την αιματηρή έκρηξη στην Βηρυτό εκρηκτικών που κόστισε τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους και τον σοβαρό τραυματισμό χιλιάδων.

Την ίδια ώρα, οι ελληνικές δικαστικές αρχές -όπως αποκαλύπτει «Το Βήμα» – φαίνεται να έχουν απασχοληθεί με άλλη αποθήκη εκρηκτικών στη Βοιωτία η οποία σύμφωνα με καταγγελίες κατοίκων «λειτουργεί παράνομα, είναι επικίνδυνη, και σε περίπτωση ατυχήματος οι συνέπειες για τους κατοίκους της περιοχής θα είναι ανυπολόγιστες». Με τους υπευθύνους να αναφέρουν ότι κίνδυνοι υπάρχουν σε λιμάνια εντός κι εκτός Ελλάδας όπου μεταφέρονται εκρηκτικά. Η δια θαλάσσης μεταφορά _και όχι μέσω χερσαίων περιοχών, αστικών κέντρων κλπ._, γίνεται για λόγους ασφαλείας.

Τουλάχιστον 10 πολύνεκρες εκρήξεις σε όλο τον κόσμο

Παράλληλα, τουλάχιστον δέκα μεγάλα πολύνεκρα συμβάντα έχουν σημειωθεί σε όλο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια με πιο σημαντικά εκείνα τον Ιανουάριο του 1998 στην επαρχία Τσινγκούα στην Κίνα (22 νεκροί και 56 τραυματίες), στην Τουλούζη της Γαλλίας τον Σεπτέμβριο του 2001 (31 νεκροί, 2442 τραυματίες), την έκρηξη τον Απρίλιο του 2004 σε τρένο με εκρηκτικά στη βόρειο Κορέα (162 νεκροί άνω των 3000 τραυματίες) , το αντίστοιχο ατύχημα σε εργοστάσιο λιπασμάτων στο Ουέστ του Τέξας τον Απρίλιο του 2013 (σκοτώθηκαν 14 άνθρωποι και τραυματίσθηκαν περίπου 200) , την έκρηξη σε εργοστάσιο εκρηκτικών στη Σόφια (σκοτώθηκαν 14 άτομα) όπως και την καταστροφή σε αποθήκη στο λιμάνι Τιαντζίν στην Κίνα τον Αυγουστο του 2015 (165 νεκροί 798 άνθρωποι τραυματίστηκαν ). Κι ίσως ένα από τα πιο δραματικά συμβάντα είναι η έκρηξη στις 11 Ιουλίου του 2011 εμπορευματοκιβωτίων με πυρομαχικά στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί, που συγκλόνισε την Κύπρο. Η μεγάλη τραγωδία στοίχισε τη ζωή σε 13 ανθρώπους και τραυμάτισε άλλους 62.

Η έκρηξη στη Μαλακάσα

Τα μεσάνυχτα μεταξύ 24ης και 25ης Δεκεμβρίου του 1987, σημειώθηκε έκρηξη στο στρατόπεδο της Μαλακάσας στο 39ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Αθήνας – Λαμίας. Τότε νάρκες, εμπρηστικές βόμβες, βλήματα όλμων, φωτοβολίδες, σφαίρες και άλλα πυρομαχικά έσκαγαν ταυτόχρονα για 12 συνεχόμενες ώρες. Τα βλήματα εκτοξεύονταν προς κάθε κατεύθυνση. Σχεδόν όλα τα τζάμια των γύρω σπιτιών έσπασαν. Σύμφωνα με το πόρισμα της έρευνας που διεξήγαγε η Στρατιωτική Διοίκηση Αθηνών (ΣΔΑ), «όλα συνηγορούν υπέρ της εκδοχής του ατυχήματος που οφείλεται σε αυτανάφλεξη ύστερα από μακροχρόνια διάβρωση κάποιου πυρομαχικού ή να οφείλεται σε αμέλεια κάποιου στρατιωτικού, που να πέταξε, π.χ. το τσιγάρο του κοντά σε καύσιμα. Ομως αργότερα αναπτύχθηκαν θεωρίες ότι επρόκειτο για σκόπιμη ενέργεια προκειμένου να εξαλειφθούν ίχνη λαθρεμπορίου όπλων ή «σπασίματος» εμπάργκο προς χώρες της Μέσης Ανατολής.

Τον Αύγουστο του 1997 είχε σημειωθεί έκρηξη στο εργοστάσιο της ΠΥΡΚΑΛ στο Λαύριο με αποτέλεσμα τον θάνατο ενός ατόμου και τον τραυματισμό πολλών άλλων.

Ομως τα τελευταία χρόνια φαίνεται να υπάρχει δικαστική διαμάχη για την ασφάλεια εγκαταστάσεων εταιρείας πυρομαχικών στη Βοιωτία, κοντά στο Σχηματάρι, όπου υπάρχουν τέσσερις αποθήκες εκρηκτικών υλών χωρητικότητας 50 τόνων η κάθε μία, τρεις αποθήκες νιτρικού αμμωνίου χωρητικότητας 800 τόνων οι δύο πρώτες και 1.000 τόνων η τρίτη, και μία εγκατάσταση παραγωγής εκρηκτικών ουσιών.

Για τη λειτουργία αυτών των κτιρίων δόθηκαν πολλαπλές άδειες λειτουργίας και εγκατάστασης από αρμόδιες υπηρεσίες από το 2005 μέχρι το 2016. Ομως υπάρχουν δικαστικές αναφορές -τις οποίες αντικρούουν κι απορρίπτουν οι υπεύθυνοι του εργοστασίου που μιλούν για σκοπιμότητες- ότι τα κτίρια με τα εκρηκτικά βρίσκονται πολύ πιο κοντά το ένα με το άλλο από όσο θα έπρεπε σύμφωνα με τον νόμο για λόγους ασφαλείας.

Ο εφιάλτης του Μαρί

Η έκρηξη στην Κύπρο το 2011 σημειώθηκε σε εμπορευματοκιβώτια που είχαν φτάσει στη Μεγαλόνησο το 2009, με το υπό κυπριακή σημαία πλοίο Monchegorsk, το οποίο ξεκίνησε από το Ιράν με προορισμό τη Συρία. Πλοίο του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ ανέκοψε το Monchegorsk στην Ερυθρά Θάλασσα και κατόπιν έρευνας, κρίθηκε πως παραβίαζε τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Τότε η Κυπριακή Δημοκρατία ανέλαβε την κατάσχεση του πλοίου, το οποίο αγκυροβόλησε στο λιμάνι της Λεμεσού και κατόπιν επιθεώρησης αποφασίστηκε όπως τα 98 εμπορευματοκιβώτια θα τοποθετηθούν σε χώρο της Ναυτικής Βάσης στο Μαρί. Με προβληματικά μέτρα ασφαλείας. Τότε είχε γίνει έλεγχος και στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα.

Οι αρμόδιοι των Γενικών Επιτελείων -και ιδιαίτερα του Στρατού- διαβεβαίωναν από τότε ότι εφαρμόζονται όλες οι προδιαγραφές αποθήκευσης του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με αρμόδιους επιτελείς και πυροτεχνουργούς του Στρατού, ο βασικός κανόνας είναι να αποθηκεύονται ξεχωριστά οι εκρηκτικές ύλες από τους πυροκροτητές, σε αποθήκες ειδικών προδιαγραφών και μακριά από κατοικημένες περιοχές. Στις στεγασμένες αποθήκες όπου φυλάσσεται η πλειονότητα των πυρομαχικών τηρούνται προδιαγραφές θερμοκρασίας και υγρασίας, ενώ στον γύρω χώρο γίνεται αποψίλωση από χόρτα και δημιουργούνται χωμάτινα αναχώματα με ειδικό τρόπο.

Τέλος, τρομακτική ανησυχία στους κατοίκους, κυρίως της Κρήτης, προκαλούν οι περιπτώσεις λαθραίας μεταφοράς εκρηκτικών με πλοία, τα οποία στην συνέχεια οδηγούνται σε λιμάνια της χώρας. Στην προαναφερθείσα περίπτωση του πλοίου «Ανδρομέδα» με τους εκατοντάδες τόνους εκρηκτικών, το πλοίο είχε προσεγγίσει περιοχές της Λακωνίας (όπως τον Δυρό και το Οίτυλο), της Αιτωλοακαρνανίας αλλά και της Κρήτης και έπλεε ακυβέρνητο στο Αιγαίο.

Μετέφερε αυτό το εξαιρετικά επικίνδυνο φορτίο με περισσότερες από 100 βλάβες και ελλείψεις. Ανάμεσα σε αυτές ότι το κέλυφος του πλοίου –με την κινητή «υπερ-βόμβα» – ήταν κακώς συντηρημένο και παρουσίαζε σημεία διάβρωσης, οι κάβοι πρόσδεσης ήταν κατεστραμμένοι, δεν λειτουργούσε η πυξίδα του, διαπιστώθηκαν εκτεταμένες διαρροές πετρελαίου στις μηχανές του ενώ τα πιστοποιητικά πολλών μελών του πληρώματος είχαν λήξει!