«Γονείς και Παιδιά, Υπευθυνότητα-Κατανόηση-Αγάπη»

Λίγο πριν την έναρξη των μέτρων για την αντιμετώπιση του COVID-19 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Παρισιάνος» το βιβλίο «Γονείς και Παιδιά, Υπευθυνότητα-Κατανόηση-Αγάπη».  Συγγραφέας είναι η  Ελένη Λαζαράτου,  παιδοψυχίατρος, υπεύθυνη της Υπηρεσίας Παιδιών και Εφήβων της Α’ Ψυχιατρικής Κλινικής,  Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η παρουσίαση στην Στοά του Βιβλίου είχε προγραμματιστεί για τέλος Μαρτίου αλλά όπως είναι εύλογο αναβλήθηκε.  Το βιβλίο όμως κυκλοφορεί στα κεντρικά βιβλιοπωλεία.

Αφορμή για την συγγραφή αυτού του βιβλίου  ήταν τα διάφορα αιτήματα γονέων που η Ελένη Λαζαράτου συναντά στην κλινική της πρακτική,  για την υπόδειξη ενός βιβλίου όπου θα μπορούσαν να βρουν συμβουλές για να βελτιωθούν ως προς τον ρόλο τους και να κατανοήσουν καλύτερα τα παιδιά τους.

Η απάντηση ότι ένα βιβλίο με πρακτικές συμβουλές , δεν θα τους ήταν χρήσιμο, δεν φαινόταν ικανοποιητική. Έπρεπε να εξηγηθεί ότι τα περισσότερα βιβλία  δίνουν συμβουλές για την αντιμετώπιση ορισμένων καταστάσεων π.χ. πώς να αντιμετωπίσετε τον θυμό του παιδιού σας,  χωρίς όμως να εξετάζουν ποιο είναι αυτό το παιδί που θυμώνει και ποια είναι η προσωπικότητα των γονέων που καλούνται να το αντιμετωπίσουν.

Ο δικός του χαρακτήρας

Οι σύγχρονες έρευνες επιβεβαιώνουν  ότι κάθε παιδί γεννιέται με δικό του χαρακτήρα.  Η ατομική του ιδιοσυγκρασία θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα επεξεργαστεί τα ερεθίσματα που θα λαμβάνει από το περιβάλλον και τη σχέση που θα κάνει με τους γονείς του.  Γονείς που είναι αρκετά προσεκτικοί έτσι ώστε να αναγνωρίσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του παιδιού τους θα μπορέσουν να χτίσουν μια υγιή σχέση μαζί του, που θα επιτρέψει την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του.

Οι γονείς έχουν  τον δικό τους χαρακτήρα και τις προσωπικές τους ανάγκες, τις οποίες πρέπει επίσης να φροντίσουν.  Η ανατροφή του παιδιού θα τους φέρει στιγμές χαράς και περηφάνειας αλλά και στιγμές κούρασης και απογοήτευσης. Θα πρέπει να προσπαθούν να δουν τον κόσμο με τα μάτια του  παιδιού , χωρίς όμως να χάνουν την δική τους οπτική γωνία.

Το βιβλίο αποτελεί έναν  κατατοπιστικό οδηγόπου βοηθά τους γονείς να κατανοήσουν τις ψυχολογικές συνιστώσες της ανάπτυξης  των παιδιών τους και να προσαρμόσουν κατάλληλα την δική τους συμπεριφορά.

Στο βιβλίο επίσης αναφέρονται προβλήματα που μπορούν να καθυστερήσουν ή να διαταράξουν την ψυχολογική εξέλιξη του παιδιού και να χρειαστούν την βοήθεια ειδικού. Η προσέγγιση γίνεται ανά ηλικία ξεκινώντας από τα βρέφη με προβλήματα που αφορούν κυρίως τον ύπνο και τη διατροφή τους. Οι αναπτυξιακές καθυστερήσεις (λόγος, περπάτημα), διαταραχές επικοινωνίας διαπιστώνονται κυρίως στην προσχολική ηλικία.  Οι μαθησιακές διαταραχές, η υπερκινητικότητα, η διάσπαση προσοχής  και τα προβλήματα συμπεριφοράς είναι τα συχνότερα προβλήματα της παιδικής ηλικίας. Η εφηβεία παρουσιάζει αυξημένα ποσοστά συναισθηματικών διαταραχών και απαιτεί προσεκτικό χειρισμό εκ μέρους των γονέων. Αναλύονται επίσης ιδιαίτερες καταστάσεις όπως τα προβλήματα των παιδιών που προέρχονται από υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, το διαζύγιο των γονέων, η υιοθεσία, ο σχολικός εκφοβισμός, οι ψυχολογικές αντιδράσεις  του παιδιούαπέναντι στη  σωματική ασθένεια και τον θάνατο.

Σε αυτή την προσέγγιση ο ειδικός ψυχικής υγείας είναι σύμμαχος με τους γονείς και προσπαθεί αφ’ενός να τους δείξει πως να ταιριάξουν καλύτερα με το παιδί τους,  αφ’ετέρου να τους ευαισθητοποιήσει ώστε να αναγνωρίσουν πιθανές διαταραχές στην ανάπτυξη.  Μαζί, ειδικοί και γονείς  μπορεί να προσπαθήσουν  να έχει το παιδί ευτυχισμένα παιδικά χρόνια ώστε να αποφευχθεί δημιουργία μόνιμων παθολογικών καταστάσεων που θα το ακολουθήσουν στην ενήλικη ζωή του.

Πρόληψη

Σκοπός της παιδοψυχιατρικής είναι η πρόληψη και ότι βοηθά τους γονείς να καταλάβουν καλύτερα το παιδί τους αποτελεί πρόληψη.

Η συγγραφέας  προσεγγίζει με βάση την  ψυχοδυναμική θεωρία τα  προβλήματα του παιδιού και της οικογένειας. Η πολυετής της πείρα την οδήγησε σε μια εξατομικευμένη θεώρηση , που παίρνει υπ’οψη της τόσο τις ανάγκες των παιδιών όσο και εκείνες των γονέων.

Αυτή η περίοδος οι γονείς λόγω συνθηκών περνούν περισσότερο χρόνο μαζί με τα παιδιά  τους,  είναι ίσως η καταλληλότερη  για μια βαθύτερη κατανόηση και υποστήριξη. Η ανάγνωση του βιβλίου θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.