Βηρυτός – Έκρηξη: Μια ακόμα τραγωδία για τον δοκιμαζόμενο λαό του Λιβάνου

Ένας ακόμα βαρύς κρίκος στην μακρά αλυσίδα των μεγάλων κρίσεων, που μαστίζουν τον Λίβανο, προστέθηκε χθες με τις ισχυρές εκρήξεις στο λιμάνι της Βηρυτού οι οποίες προκάλεσαν τον θάνατο σε τουλάχιστον 100 άτομα και τον τραυματισμό σε τουλάχιστον 4.000, ενώ εκατοντάδες άνθρωποι υπολογίζεται ότι βρίσκονται ακόμα εγκλωβισμένοι μέσα στα χαλάσματα.

Ο κυβερνήτης της Βηρυτού μίλησε για «εθνική καταστροφή, παρόμοια με τη Χιροσίμα» και το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο Λίβανος βρίσκεται σε μια τόσο δύσκολη θέση.

Οι εμπόλεμες συγκρούσεις

Χώρα της Μέσης Ανατολής, που απλώνεται κατά μήκος της ανατολικής ακτής της Μεσογείου και συνορεύοντας με τη Συρία και το Ισραήλ, ο Λίβανος βιώνει, εδώ και δεκαετίες, μια μακρά σειρά από κρίσεις που συχνά πυκνά οδηγούν σε εμφύλιες συρράξεις ή συγκρούσεις με δυνάμεις της ευρύτερης περιοχής .

Ανεξίτηλα είναι τα σημάδια που έχει αφήσει ο εμφύλιος πόλεμος του 1975, ανάμεσα σε ομάδες με πολιτικές και θρησκευτικές διαφορές,  που για την ολοκλήρωσή του χρειάστηκε να περάσουν δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια , ως το 1990. Μέσα σε αυτά, 120.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 1 εκατομμύριο άνθρωποι οδηγήθηκαν στην εξορία.

Λίγο αργότερα, και για σχεδόν δύο δεκαετίες, ως το 2005, ο Λίβανος καταλήφθηκε από τη Συρία και το Ισραήλ.

Κομβικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις  των τελευταίων δεκαετιών παίζει η σιιτική πολιτική και στρατιωτική οργάνωση Χεζμπολάχ, (στα ελληνικά «Κόμμα του Θεού»), που ιδρύθηκε το 1982, από την Ιρανική Επαναστατική Φρουρά, ως απάντηση στην ισραηλινή εισβολή στον Λίβανο.

Η διεθνής κοινότητα αντιμετωπίζει τη Χεζμπολάχ…με μια ποικιλομορφία.

Για το Ιράν και τη Συρία, η Χεζμπολάχ είναι φίλη και σύμμαχος. Για της ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Γερμανία, τη Βρετανία, την Αργεντινή, την Ονδούρα, τη Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν και το Κουβέιτ είναι τρομοκρατική οργάνωση ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτηρίζει ως τρομοκρατική οργάνωση μόνο το στρατιωτικό, αλλά όχι το πολιτικό, σκέλος της Χεζμπολάχ. Τις επόμενες ημέρες εξάλλου αναμένεται η απόφαση του ειδικού δικαστηρίου του ΟΗΕ για τις κατηγορίες που αντιμετωπίζουν τέσσερα μέλη της Χεζμπολάχ για τη δολοφονία του μουσουλμάνου πρώην πρωθυπουργού του Λιβάνου, Ράφικ αλ-Χαρίρι, τo 2005.

Ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας, που ξέσπασε το 2011, είχε καταστροφικές συνέπειες για τον Λίβανο. Όπως μαρτυρούν και επίσημα έγγραφα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Λίβανος «επωμίζεται ένα άνευ προηγουμένου βάρος λόγω της μαζικής εισροής Σύρων που εκτοπίζονται από τη Συρία στο έδαφός του», με τους σύρους πρόσφυγες να ξεπερνούν το 1 εκατομμύριο. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η παρουσία ενός τέτοιου αριθμού προσφύγων δημιουργεί ανάγκες – κόστη  4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.

Το 2013 η Χεζμπολάχ ανακοίνωσε ότι τίθεται στο πλευρό του προέδρου της Συρίας Μπασάρ Αλ – Άσαντ δημιουργώντας εντονότερους εσωτερικούς πολιτικούς τριγμούς και προκαλώντας οικονομικές κυρώσεις εις βάρος του Λιβάνου. Σαν να μην έφτανε αυτό, σταδιακά οι πολεμικές συγκρούσεις του εμφυλίου της Συρίας επεκτάθηκαν και στα εδάφη του Λιβάνου.

Κοινωνική αναταραχή

Τον περασμένο Οκτώβριο πολυπληθείς διαδηλώσεις διοργανώθηκαν σε πάνω από 70 πόλεις της χώρας με τους πολίτες να διαμαρτύρονται για κυβερνητική διαφθορά, για αβάσταχτα μέτρα λιτότητας και για την έλλειψη ακόμα και των στοιχειωδών υποδομών, καθώς σε πολλές περιοχές δεν υπάρχει πόσιμο νερό ενώ πολύ συχνά διακόπτεται το ηλεκτρικό ρεύμα. Οι διαδηλώσεις αυτές οδήγησαν τον τότε πρωθυπουργό Σάαντ Χαρίρι σε παραίτηση.

Η δεινή οικονομική κατάσταση

Η εσωτερική και διεθνής πολιτική αναταραχή δεκαετιών σε συνδυασμό με συχνότατα κρούσματα κυβερνητικής διαφθοράς έχουν οδηγήσει τον Λίβανο σε δεινή οικονομική θέση.

Σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας με την ανεργία να φτάνει σε ποσοστό 35%. Τον περασμένο Μάρτιο, για πρώτη φορά στην ιστορία του ο Λίβανος κήρυξε πτώχευση. Το εθνικό του χρέος ανέρχεται στα 92 δισ. δολάρια, που αντιστοιχεί στο 170% του ΑΕΠ του, και είναι από τα υψηλότερα χρέη στον κόσμο. Τον Μάιο, η χώρα ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τον ΔΝΤ, αλλά η διαδικασία έχει παγώσει.

«Από τον Μάρτιο, οι τιμές στα περισσότερα αγαθά έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί», γράφει ο ανταποκριτής του Guardian στη Μέση Ανατολή, Μάικλ Σούλοφ, «η αξία του εθνικού νομίσματος έχει πτώση 80% και το μεγαλύτερο μέρος της χώρας βρίσκεται σε τέλμα. Όσοι εργάζονται ακόμα, επιβιώνουν μήνα με τον μήνα. Τα εμπορικά κέντρα είναι άδεια. Η φτώχεια φτάνει στα ύψη, το έγκλημα ανεβαίνει και οι δρόμοι ‘βράζουν’»

Η πανδημία

Μέχρι πρότινος, η πανδημία του κοροναϊού στον Λίβανο βρισκόταν σε ικανοποιητικά όρια. Ως σήμερα έχουν καταγραφεί λίγο περισσότερα από 5.000 κρούσματα και 65 θάνατοι. Από τα τέλη Ιουλίου όμως καταγράφεται ραγδαία αύξηση των νέων κρουσμάτων, που τις τελευταίες ημέρες έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί. Γιατροί και νοσηλευτές έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι το, έτσι κι αλλιώς ευαίσθητο, υγειονομικό σύστημα της χώρας έχει ήδη ξεπεράσει τα όρια του.

«Οι εντατικές μονάδες του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ραφίκ Χαρίρι είναι πλήρεις και αν η κατάσταση συνεχιστεί έτσι και τις επόμενες ημέρες, το νοσοκομείο δεν θα μπορεί να αντιμετωπίσει περιστατικά που χρήζουν νοσηλείας εντατικής θεραπείας», δήλωσε την περασμένη Κυριακή ο δρ. Οσμάν Ιτανί ειδικός εντατικολόγος γιατρός.

Από χθες το απόγευμα όμως, το συγκεκριμένο νοσοκομείο όπως και όλα τα νοσοκομεία της Βηρυτού καλούνται να περιθάλψουν τους χιλιάδες τραυματίες – θύματα των τεραστίων εκρήξεων, οι οποίες μετέτρεψαν το «βουνό» των βασάνων του Λιβάνου σε φονικό ηφαίστειο.

Ο  ήδη «γονατισμένος» λιβανέζικος λαός καλείται να αντιμετωπίσει και αυτό.