Τραγωδία στην Εύβοια : Oι ευθύνες δεν είναι ποτέ «διαχρονικές»

Για άλλα μια φορά ζούμε μια τραγωδία. Από αυτές που περιμέναμε στην πραγματικότητα και από αυτές που μπορούν να αποφευχθούν.

Νεκροί από πλημμύρες σε κατοικημένες περιοχές.

Σε κατοικημένες περιοχές που είχαν και στο παρελθόν υποστεί τις τραγικές επιπτώσεις από πλημμύρες και όπου ήταν κοινό μυστικό ότι η επόμενη μεγάλη καταστροφή ήταν απλώς θέμα χρόνου.

Το πρόβλημα το ξέρουμε και είναι διαχρονικό.

Μια χώρα με άναρχη δόμηση, χωρίς σχεδιασμό και με εκτεταμένη καταπάτηση των ρεμάτων είναι μια χώρα που ζει υπό την απειλή της πλημμύρας.

Μάλιστα, ξέρουμε πια ότι εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής είναι πιο πιθανό να έχουμε τα ακραία καιρικά φαινόμενα που μπορούν να δημιουργήσουν τον κίνδυνο μιας μεγάλης πλημμύρας.

Και τότε ο κίνδυνος πλάι στις εκτεταμένες καταστροφές να υπάρχουν και απώλειες ζωών είναι μεγάλος.

Μόνο που συχνά επειδή το πρόβλημα είναι διαχρονικό τείνουμε να θεωρούμε και τις ευθύνες διαχρονικές.

Από μια άποψη σίγουρα είναι: προφανώς και για τη σημερινή καταστροφή μπορεί κανείς να αναζητήσει σε βάθος χρόνου τις ευθύνες αυτών που επέτρεψαν τέτοια δόμηση και με τέτοιους όρους, αυτών που δεν έκαναν έργα ώστε τα ρέματα και τα ποτάμια να μπορούν να αντέξουν μεγάλους όγκους βροχής, αυτών που δεν αποφάσισαν, σχεδίασαν, υλοποίησαν έγκαιρα τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα, αυτών που σε παραπάνω από μία εκλογικές μάχες τα υποσχέθηκαν αλλά όταν βρέθηκαν σε θέση ευθύνης δεν τα έκαναν.

Και είναι πολλοί αυτοί: κυβερνήσεις, αυτοδιοικητικοί άρχοντες, τοπικοί βουλευτές.

Όμως, αυτή η επίκληση των διαχρονικών ευθυνών δεν μπορεί να γίνεται ένα μεγάλο άλλοθι.

Διότι στο τέλος εάν η ευθύνη είναι διαχρονική και ο καθένας μπορεί να τη μεταθέσει ακόμη πιο πίσω στο παρελθόν, το αποτέλεσμα δεν είναι η απόδοση ευθυνών αλλά η συγκάλυψη και τελικά η ανευθυνότητα.

Γι’ αυτό και πιστεύω ότι οι ευθύνες δεν είναι διαχρονικές.

Οι ευθύνες είναι αυτού που διαχειρίζεται κάθε φορά τη θέση εξουσίας και ευθύνης είτε πρόκειται για την κεντρική κυβέρνηση είτε για την τοπική αυτοδιοίκηση.

Να το πω διαφορετικά: όποιος εκλέγεται σε μια θέση, είτε το θέλει είτε όχι κληρονομεί και την ευθύνη (και την ανευθυνότητα) των προηγούμενων που ήταν σε αυτή τη θέση.

Την κληρονομεί εξ ολοκλήρου και είναι πλέον αυτός που θα κληθεί να λογοδοτήσει.

Να πει, δηλαδή, αυτός τι έκανε από όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του και εάν έκανε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό για να μπορέσει να αποτρέψει την καταστροφή.

Η απλή επίκληση των συσσωρευμένων ελλείψεων δεν μπορεί να είναι επιχείρημα.

Ή, για να το πω διαφορετικά, αφού αποδείξει ότι όντως έκανε ό,τι μπορούσε, μετά μπορεί να μιλήσει και τις ευθύνες των προηγούμενων.

Μετά, όχι πριν.