Επίθεση ειλικρίνειας

Για κάποιο περίεργο λόγο, τα στοιχεία για την οικονομική κάμψη της Σουηδίας κατά το δεύτερο τρίμηνο αυτής της χρονιάς αναμένονταν με αγωνία. Οχι τόσο για το απόλυτο ποσοστό, αλλά για το πόσο μικρότερο θα ήταν από τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Οσο μεγαλύτερη η διαφορά, έλεγαν στη Στοκχόλμη, τόσο περισσότερο θα δικαιωνόταν η προσέγγιση που ακολουθήθηκε για την πανδημία.

Η πτώση του ΑΕΠ κατά 8,6% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, που ανακοινώθηκε την Τετάρτη, ήταν ελαφρώς υψηλότερη από το 7% που εκτιμούσαν οι οικονομολόγοι, αλλά σαφώς χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (11,9%) και φυσικά από το 18,5% της Ισπανίας, το 13,8% της Γαλλίας και το 12,4% της Ιταλίας. Και λοιπόν; Είναι δυνατόν να εξαχθούν συμπεράσματα αν δεν ληφθούν υπόψη οι αριθμοί των θανάτων λόγω του κοροναϊού ή, ακριβέστερα, των επιπλέον θανάτων σε σχέση με αντίστοιχες προηγούμενες περιόδους, δεδομένου ότι κάθε χώρα κάνει τους υπολογισμούς της με διαφορετικό τρόπο;

Και πάλι οι συγκρίσεις είναι δύσκολες. Οι ανθρώπινες ζωές δεν είναι νούμερα, όπως έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ όταν ήταν αντιπολίτευση. Αλλά οι ανθρώπινες ζωές εξαρτώνται από τα νούμερα, όπως συνειδητοποίησε το ίδιο κόμμα όταν έγινε κυβέρνηση. Η ανάγκη της τήρησης αυτής της ισορροπίας βρίσκεται στον πυρήνα της, συχνά αντιφατικής, πολιτικής που ακολουθούν σήμερα οι κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων και η ελληνική. Και η δυσκολία να εξηγηθεί αυτή η ανάγκη είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν όχι στην καλλιέργεια των θεωριών συνωμοσίας, αλλά στη διάδοσή τους.

Οι θεωρίες αυτές υπήρχαν πάντα. Χθες επικεντρώνονταν στην καραντίνα, σήμερα στη μάσκα. Οι ίδιοι που αρνούνται σήμερα να φορέσουν μάσκα καταγγέλλοντας τους κυβερνώντες ότι είναι όργανα της βιομηχανίας θα χάλαγαν τον κόσμο αν δεν υπήρχε επάρκεια μασκών κατηγορώντας τους ίδιους κυβερνώντες ότι εμποδίζουν την ευρεία χρήση τους. Ακροδεξιοί, περιθωριακοί ή απλώς ανόητοι, οι συνωμοσιολόγοι δεν αντιμετωπίζονται παρά με την εφαρμογή του νόμου. Μακάρι λοιπόν να το εννοεί η κυβέρνηση και να οδηγούνται στο εξής στον εισαγγελέα, χωρίς εξαιρέσεις και διακρίσεις, οι υπεύθυνοι για τις αναρτήσεις που αρνούνται την ύπαρξη του ιού.

Για να περιοριστεί όμως η απήχησή τους, η καταστολή δεν αρκεί. Ούτε βοηθούν οι εκκλήσεις για ενεργοποίηση του «εθνικού εμβολίου που είναι το φιλότιμό μας» ή οι πόζες με μάσκες που απεικονίζουν την ελληνική σημαία ή το σύμβολο του Παναθηναϊκού. Αυτό που χρειάζεται ο πολίτης είναι να τον «ταράξουν στην ειλικρίνεια». Να του εξηγούν γιατί αυξήθηκε η πληρότητα στα πλοία λίγες ημέρες μετά τη διαβεβαίωση ότι κάτι τέτοιο δεν θα γίνει, να τον πληροφορούν τι λένε οι τελευταίες έρευνες, να του μιλούν για τα λάθη και τις παραλείψεις, να του διηγούνται ιστορίες. Να τον αντιμετωπίζουν ως ενήλικα, όχι ως πρόβατο.

Μια «τσιοδροποίηση» της πολιτικής, αυτό έχουμε ανάγκη.