Ψεκάστε, σκουπίστε αλλά δεν τελειώσατε

Ψεκασμένος. Μοδάτη λέξη της εποχής μας, της εποχής του κορωνοϊού. Αναφέρεται ως ύβρις από τους «άλλους», πώς αλήθεια να τους ονομάσεις; Μη ψεκασμένους μάλλον, λογικούς, ορθολογιστές, ρεαλιστές, κάτι τέτοιο.

Σύμφωνα με το λεξικό, ψεκασμένος είναι «αυτός που έχει γίνει αντικείμενο ψεκασμού (συνήθως άψυχα ή έντομα, αλλά πιο δόκιμο το πρώτο)». Μια άλλη έννοια όμως και πάλι σύμφωνα με το λεξικό, θέλει τον ψεκασμένο να είναι «οπαδός περίεργων συνωμοσιών μασόνων, εβραίων, λέσχης Μπίλντερμπεργκ και πολλών άλλων. Λέγεται πάντα ειρωνικά από τρίτους».

Η δεύτερη έννοια, προφανώς, είναι αυτή που μας αφορά περισσότερο στην εποχή του Covid-19. Πλήθος οι συνωμοσιολόγοι στα κοινωνικά δίκτυα και γενικότερα στο Διαδίκτυο, καθείς λέει το μακρύ του και το κοντό του, όχι μόνο για τον κορωνοϊό αλλά σχεδόν για τα πάντα. Φαίνεται ότι ο εγκλεισμός άνοιξε περίεργους ασκούς, ένα μαγικό λυχνάρι που όσοι (και δεν είναι λίγοι) άρχισαν να το τρίβουν έβλεπαν να βγαίνουν από μέσα του φαντάσματα που έδιναν κάτι σαν νέο νόημα στη ζωή τους που ούτως ή άλλως άλλαζε.

Φυσικά υπάρχουν και οι κυριολεκτικά ψεκασμένοι σαν αυτούς που όπως η γυναίκα μου, ψεκάζονταν κάποτε άθελά τους στον κάμπο της Αργολίδας από το φάρμακο που έριχναν τα αεροπλάνα κατά του δάκου και της μουχρίτσας, των παρασίτων που απειλούσαν την ελιά. Οσο κι αν της έλεγε η μητέρα της «παιδί μου μη βγαίνεις έξω αυτή την ώρα, ψεκάζουν», εκεί η πεισματάρα. Αρα στους ψεκασμένους (ή κάποιους ψεκασμένους τέλος πάντως) δεν ανήκει επίσης;

Αφού λοιπόν έδωσα ξερά τη γυναίκα μου, ας πάμε και σε έναν άλλο τομέα που πιστεύω ότι κάπως ελέγχω, τον κινηματογράφο. Εκεί να δεις ψεκασμένους και ψεκασμένους. Σε μια ταινία μάλιστα υπάρχουν ψεκασμένοι και των δύο παραπάνω εννοιών και ειδών. Στον «Ανθρωπο της Μαντζουρίας» που γυρίστηκε δύο φορές. Στην πρώτη, του 1962, γυρισμένη από τον Τζον Φρανκενχάιμερ, ο Φρανκ Σινάτρα προσπαθούσε να βρει την άκρη του μυστηρίου των εφιαλτών που είχε από τον πόλεμο της Κορέας όταν μαζί με τους συντρόφους του είχε συλληφθεί αιχμάλωτος και γίνει πειραματόζωο στη Μαντζουρία.

Κανείς δεν τον πίστευε όμως είχε δίκιο. Ενας από τους αιχμαλώτους, ο Λόρενς Χάρβεϊ, προοριζόταν ως υποψήφιος δολοφόνος ενός πολιτικού προσώπου, η σκανδάλη μιας πολιτικής συνωμοσίας της οποίας εγκέφαλος ήταν η ίδια η μητέρα του, η Αντζελα Λάνσμπουρι! Ο ψεκασμένος πολεμιστής στην Κορέα, υπηρετεί παρά τη θέλησή του τους εγκληματικούς σκοπούς των ψεκασμένων συνωμοτών της πατρίδας του. Μ’ έναν σμπάρο δυο τρυγόνια!

Το ίδιο θέμα απασχόλησε τον Τζόναθαν Ντέμι πολλά χρόνια αργότερα, στην ταινία με τον ίδιο τίτλο, όπου τον ρόλο του Σινάτρα είχε ο Ντενζέλ Γουόσινγκτον, τον ρόλο του Χάρβεϊ ο Λιβ Σράιμπερ και κακιά μαμά ήταν η πάντα εξαιρετική Μέριλ Στριπ. Ο πόλεμος απλώς ήταν εκεί διαφορετικός, ήταν ο πόλεμος του Κόλπου.

Το Χόλιγουντ προσπαθούσε πάντα να ξορκίσει τα φαντάσματα των πολέμων της Αμερικής και ο πόλεμος του Βιετνάμ ήταν κάποτε ο χειρότερος εφιάλτης του. Ο Τιμ Ρόμπινς βλέπει στους δρόμους ανθρώπους να μεταμορφώνονται σε τέρατα στο «Ξύπνημα στον εφιάλτη» του Εντριαν Λάιν, όπου υποδύεται τον βετεράνο του πολέμου στο Βιετνάμ. Η θεωρία στην οποία σιγά σιγά καταλήγει είναι ότι κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο ίδιος όπως και οι σύντροφοί του έπεσαν θύματα δηλητηριωδών ψεκασμών του αμερικανικού στρατού, οι παρενέργειες των οποίων άρχισαν να φαίνονται χρόνια αργότερα. Εχει άραγε δίκιο ή μήπως όλα αυτά δεν είναι παρά το τελευταίο παραλήρημα ενός ανθρώπου που βασανίζεται στο κρεβάτι του θανάτου;

«Η λογική φωτίζει τον κόσμο μας αμυδρά μόνο» γράφει ο σπουδαίος ελβετός συγγραφέας Φρίντριχ Ντίρενματ στο αριστούργημά του, την «Υπόσχεση». «Στη ζώνη σκιόφωτος των συνόρων της εγκαθίστανται όλα τα παράδοξα. Ας μην πιστέψουμε σε αυτά τα αβέβαια φαντάσματα σαν να ήταν εγκατεστημένα έξω από το ανθρώπινο πνεύμα, σαν να είχαν μια αυτόνομη ύπαρξη· ας μην κάνουμε το βαρύτερο ακόμη σφάλμα να τα βλέπουμε σαν λάθη που μπορούν να αποφευχθούν, το σφάλμα που θα μπορούσε να μας παρασύρει να καταδικάσουμε τον κόσμο υπό το πρίσμα μιας άκαμπτης ηθικής προσπαθώντας να επιβάλουμε ένα αλάθητο σχήμα λογικής, γιατί ακριβώς η αλάθητη τελειότητά του θα ήταν το θανάσιμο ψέμα του και σημάδι της πιο τρομερής τυφλότητας».

Πάω τώρα κι εγώ να ψεκαστώ με αντικουνουπικό και τα λέμε προσεχώς.