Τα γεωπολιτικά «τρίγωνα» στην Ανατολική Μεσόγειο

Παιχνίδι σε πολλά ταμπλό και με πολλούς παίχτες είναι η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, που προκαλείται με τις εν πολλοίς αλλοπρόσαλλες τουρκικές κινήσεις. 

Όπως εξελίσσονται τα πράγματα και καθώς η επαγρύπνηση όλων πρέπει να παραμείνει υψηλή, αποκαλύπτεται ότι ο Ερντογάν εν τέλει δύσκολα μπορεί να επιβεβαιώσει την φήμη του απρόβλεπτου. Μέχρι στιγμής – και χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η δύσκολη περίοδος έχει παρέλθει – προαναγγέλλει διάφορα εξωφρενικά, κάνει ένα βήμα, δεν τραβάει το σχοινί παρά μόνο στα λόγια, υποχωρεί και προετοιμάζεται για το επόμενο βήμα. Είναι φανερό ότι αυτό επιδιώκει να είναι μία διαπραγμάτευση με τους δικούς του όρους. 

Σε αυτές τις συνθήκες, φανερώνονται κάποιες… τριγωνικές ισορροπίες μεταξύ κρατών και κυβερνήσεων, οι οποίες πιθανώς και να αποδειχθούν καθοριστικής σημασίας παράμετροι για τις εξελίξεις. 

Ο Ερντογάν εντάσσει όλα αυτά τα επεισοδιακά που κάνει στο Αιγαίο στον εθνικιστικό μεγαλοϊδεατισμό του. Κάποιοι τον ερμηνεύουν ως επικίνδυνο, άλλοι προσπαθούν να τον διαφοροποιήσουν από το κεμαλικό κατεστημένο, το οποίο ωστόσο ως προς τις επιδιώξεις του δεν διέφερε και πολύ. 

Η ουσία μάλλον δεν βρίσκεται εκεί. Βρίσκεται πιθανώς στον πραγματικό καμβά του παιχνιδιού και στην ισχύ των βασικών παιχτών. 

Ως προς το αν τα κοιτάσματα για τα οποία υποτίθεται ότι γίνεται η φασαρία είναι υπαρκτά και η αξιοποίησή τους συμφέρουσα και ρεαλιστική, η αμφιβολία είναι μεγάλη. 

Ως προς το αν το παιχνίδι έχει να κάνει με την ανακατανομή ισχύος και επιρροής στην περιοχή, οι πιθανότητες είναι περισσότερες. 

Υπό αυτό το πρίσμα, οι ισχυρότεροι στρατιωτικοί παράγοντες στην Ανατολική Μεσόγειο είναι το Ισραήλ, η Αίγυπτος και – δεδομένης της παρουσίας της και των συμφερόντων της, κατά μείζονα λόγο η Γαλλία. Κανείς τους δεν είναι σε καλές σχέσεις με την Τουρκία του Ερντογάν. Και όλοι είναι συνομιλητές της Αθήνας. 

Σε αυτό το σκηνικό, σε μία άλλη άκρη του τριγώνου βρίσκεται η Γερμανία. Μπορεί πλέον να δηλώνει παρούσα και με στρατιωτικά μέσα, έχοντας μία φρεγάτα στα ανοιχτά της Λιβύης, όμως υπολείπεται κατά πολύ της Γαλλίας. Την ίδια στιγμή, η Γερμανία για πολλούς και διάφορους λόγους συνομιλεί με τον Ερντογάν. Είτε λόγω εμπορικών σχέσεων και συμφερόντων, είτε λόγω του ρόλου και της επιρροής των εκατομμυρίων Γερμανών ψηφοφόρων τουρκικής καταγωγής. 

Από αυτήν την οπτική γωνία οφείλει να δει κανείς και πώς έχει αντιδράσει η Γαλλία σε ό,τι αφορά την παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη και να αξιολογήσει την επίσκεψη του προέδρου Μακρόν στον Λίβανο, αμέσως μετά την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυττού και την δρομολόγηση της κυβερνητικής αλλαγής στην πολύπαθη χώρα. 

Το παιχνίδι στην περιοχή είναι προφανώς περισσότερο γεωπολιτικής φύσεως και λιγότερο ενεργειακής. Και ο συσχετισμός των δυνάμεων δεν ευνοεί τον Ερντογάν, οποίος δύσκολα θα προχωρήσει σε πολεμικές επιχειρήσεις, ενώ είναι έτοιμος να δει τις τράπεζές του να καταρρέουν και πλησιάζει στο κατώφλι του ΔΝΤ. 

Το αν θα επιδιώξει το «ατύχημα» είναι ίσως το κρισιμότερο στοιχείο της περιόδου και υπό αυτήν την έννοια, πιθανώς αυτό να ήταν ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του μηνύματος του Πρωθυπουργού την Τετάρτη το απόγευμα. 

Και αυτό επειδή έως τώρα τα «ατυχήματα» στο Αιγαίο δυσχέραναν την ελληνική θέση…