Κοροναϊός : Γιατί κάποιοι άνθρωποι δεν υπακούν στους κανόνες;

Μια νέα πραγματικότητα, πολύ διαφορετική από όσα είχαμε συνηθίσει, έχουμε αναγκαστεί να ζούμε τους τελευταίους μήνες, από τότε που ο κοροναϊός έκανε την εμφάνισή του. Τα μέτρα, που σωστά έχουν πάρει οι κυβερνήσεις στη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών του πλανήτη, έχουν φέρει τα πάνω κάτω στις ζωές μας.

Ωστόσο δεν «παίζουν» όλοι με τους κανόνες. Ανεξαρτήτως χώρας, φύλου και ηλικίας, υπάρχουν και αυτοί που αρνούνται πεισματικά να υπακούσουν στους νέους κανόνες, οι οποίοι έχουν θεσπιστεί με σκοπό να περιορίσουν την περαιτέρω εξάπλωση του φονικού ιού.

Η… παραβίαση των κανόνων δεν είναι ένα νέο φαινόμενο, αλλά οι επιστήμονες που ασχολούνται με θέματα συμπεριφοράς ισχυρίζονται πως τέτοιες συμπεριφορές επιδεινώνονται κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κοροναϊού και επηρεάζονται από πολιτιστικούς, δημογραφικούς και ψυχολογικούς παράγοντες που μπορούν να κάνουν τους «παραβάτες» να φαίνονται πιο εγωιστές και επικίνδυνοι.

Τι είναι αυτό που κάνει κάποιους να υπακούν και άλλους να αψηφούν τους κανόνες;

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, ένας βασικός παράγοντας είναι ο ατομικισμός έναντι του κολεκτιβισμού.

«Ορισμένες χώρες… τείνουν να έχουν υψηλότερα »κρούσματα» ατομικισμού» λέει ο Jay Van Bavel, αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

Οι άνθρωποι σε ατομικιστικές κουλτούρες τείνουν να απορρίπτουν τους κανόνες και να αγνοούν τις προσπάθειες των αρχών δημόσιας υγείας να «ωθήσουν» την αλλαγή συμπεριφοράς με μηνύματα κινδύνου ή έκκληση για αλτρουισμό.

«Αν πείτε, για παράδειγμα, ότι η χρήση μάσκας θα βοηθήσει στην προστασία των άλλων, οι άνθρωποι σε που προέρχονται από »ατομικιστικούς πολιτισμούς» θα ενδιαφερθούν λιγότερο» δήλωσε ο Michael Sanders, ειδικός στο Ινστιτούτο Πολιτικής στο King’s College του Λονδίνου.

Από την άλλη πλευρά, στις συλλογικές κουλτούρες, οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να κάνουν ό, τι καλύτερο για την ομάδα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία αποτελούν παραδείγματα ατομικιστικών πολιτισμών, ενώ οι ασιατικοί πολιτισμοί τείνουν να είναι συλλογικιστές.

Πόσοι σημαντικοί παράγοντες είναι ο φόβος και η εμπιστοσύνη;

Πρόκειται για δύο ένστικτα που επηρεάζουν σημαντικά την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Σε κοινωνίες με περισσότερη πολιτική διαίρεση, για παράδειγμα, οι άνθρωποι είναι λιγότερο πιθανό να εμπιστεύονται συμβουλές από τη μία ή την άλλη πλευρά, και τείνουν επίσης να σχηματίζουν υπέρ και αντι-στρατόπεδα.

Η αισιοδοξία και ο φόβος είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Λίγο και τα δύο μπορεί να οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα. Ωστόσο, αν έστω ένα από τα δύο υπάρχει σε μεγάλη ποσότητα, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι καταστροφικά.

«Σε μια κατάσταση όπως μια πανδημία, (η αισιοδοξία) μπορεί να σας οδηγήσει να αναλάβετε ρίσκα που είναι απίστευτα επικίνδυνα» δήλωσε ο Van Bavel.

Γιατί είναι δύσκολη η κοινωνική αποστασιοποίηση;

«Είμαστε πραγματικά κοινωνικά ζώα» λέει στο Reuters ο Van Bavel. «Το σώμα και ο εγκέφαλός μας έχουν σχεδιαστεί για να »συνδόνται» και η πανδημία με πολλούς τρόπους έρχεται σε αντίθεση με αυτά μας τα ένστικτα».

Αυτός είναι εν μέρει ο λόγος για τον οποίο εκδηλώνονται τοπικά κρούσματα σε μπαρ και νυχτερινά κέντρα, ή σε θρησκευτικές τελετές, γάμους και πάρτι.

«Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να αντισταθούν σε αυτήν την τάση κοινωνικής και ομαδικής σύνδεσης».