Κοροναϊός: Το ρωσικό εμβόλιο και ο νέος Ψυχρός Πόλεμος

Τον Οκτώβριο του 1957, οι Σοβιετικοί εκτόξευσαν και έθεσαν σε τροχιά γύρω από τη Γη, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, έναν τεχνητό δορυφόρο δίνοντας του το όνομα Sputnik, που σημαίνει δορυφόρος.

Το τεχνολογικό αυτό άλμα των Σοβιετικών προκάλεσε , εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, πολύ μεγάλη ανησυχία στις ΗΠΑ και ήταν αυτό που, έναν χρόνο αργότερα, το 1958, πυροδότησε ουσιαστικά την ίδρυση της ΝASΑ και που αποτέλεσε την αφετηρία του μεγάλου διαστημικού ανταγωνισμού που θα ακολουθούσε, με μεγάλη ένταση,τα επόμενα χρόνια.

To εμβόλιο Sputnik V

Πίσω στο σήμερα, η Ρωσία πανηγυρίζει, για έναν νέο τεράστιο, όπως η ίδια το παρουσιάζει, επιστημονικό επίτευγμα: Είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που δημιούργησε εμβόλιο κατά του κοροναϊού. Επιβεβαιώνοντας μάλιστα αυτό που πολλοί σκέφτηκαν ως προς τα κίνητρά της αλλά και τον συμβολισμό που η ίδια θα ήθελε να δώσει, η ρωσική κυβέρνηση ονόμασε το εμβόλιο «Sputnik V» με το γράμμα V να αντιστοιχεί στην λέξη vaccin / εμβόλιο.

Η Μόσχα προχώρησε στην κυκλοφορία του συγκεκριμένου εμβολίου παρά τις προειδοποιήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να μην παρεκκλίνει από τις συνήθεις μεθόδους και πρακτικές παρασκευής ενός εμβολίου, οι οποίες, όπως είναι λογικό, απαιτούν επαρκείς δοκιμές προκειμένου να εξακριβωθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά του.

Επιστημονική ψυχροπολεμική κατασκοπεία

Επιπλέον κάνοντας  το κλίμα ακόμα πιο ψυχροπολεμικό, οι κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά και της Βρετανίας κατήγγειλαν ότι ρώσοι χάκερς, έχοντας τη στήριξη της ρωσικής κυβέρνησης, προσπάθησαν να υποκλέψουν επιστημονικά στοιχεία ερευνών που γίνονται από πανεπιστήμια, φαρμακευτικές εταιρείες και υγειονομικούς οργανισμούς για την ανεύρεση εμβολίου κατά του κοροναϊού.

Η Ρωσία πάντως αρνείται τις κατηγορίες και δηλώνει ότι το ρωσικό εμβόλιο βασίζεται σε έρευνα που είχε γίνει πολλά χρόνια πριν, από ρώσους επιστήμονες, για την αντιμετώπιση του ιού Έμπολα.

Όπως αναφέρουν οι New York Times, αυτήν τη στιγμή παγκοσμίως, από τα συνολικά 165 εμβόλια που βρίσκονται υπό έρευνα, τα 30 βρίσκονται στη φάση των κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους, ενώ 8 έχουν εισέλθει στην τελική φάση μαζικών δοκιμών και πειραματικών εμβολιασμών. Σε αυτά περιλαμβάνεται το εμβόλιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στο Λονδίνο, ένα εμβόλιο που δοκιμάζεται στις ΗΠΑ ενώ τα υπόλοιπα δοκιμάζονται από εταιρείες στην Κίνα.

Βέβαια, κάποιες από τις κινεζικές εταιρείες έχουν επίσης δεχθεί κριτική ότι «κόβουν» δρόμο, στην προσπάθειά τους να βρουν πρώτες το εμβόλιο. Μάλιστα προκειμένου να βρουν γρήγορα «εθελοντές» για τις δοκιμές τους, μία από αυτές προχώρησε σε συνεργασία με τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό της Κίνας, ενώ μία άλλη με την κρατική πετρελαϊκή εταιρεία.

Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επίσης πιέζει με κάθε τρόπο τους επιστήμονες της χώρας του, για δημιουργία και μαζική κυκλοφορία εμβολίου πριν καν τις προεδρικές εκλογές του ερχόμενου Νοεμβρίου.

Το ρωσικό χρονοδιάγραμμα και οι εσωτερικές αντιδράσεις

Στη Ρωσία ο υπουργός υγείας, Μιχαήλ Μουράσκο, δήλωσε ότι η χώρα του θα ξεκινήσει εκστρατεία μαζικού εμβολιασμού το φθινόπωρο και πως από την ερχόμενη εβδομάδα θα εμβολιαστούν κατά προτεραιότητα οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία και οι δάσκαλοι.

Εντός Ρωσίας, η ανακοίνωση για το εμβόλιο Sputnik προκάλεσε ανάμεικτες αντιδράσεις.  Η 70χρονη Λιντίγια Ίβλεβα, συνταξιούχος νοσηλεύτρια δεν έχει ξεκάθαρη άποψη. Ενώ χαρακτηρίζει το εμβόλιο «ένα σπουδαίο επίτευγμα» των ρώσων επιστημόνων, δήλωσε πως δεν θα βιαστεί να εμβολιαστεί η ίδια εξαιτίας των «βιαστικών» δοκιμών.

«Αυτοί που φοβούνται την πανδημία περισσότερο, θα το πάρουν πρώτοι και καλώς να το πάρουν», αναφέρει η Ίβλεβα η οποία, όσον αφορά την ίδια, δηλώνει ότι αν σε έναν περίπου χρόνο, έχει ξεκαθαρίσει ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές, τότε θα ξανασκεφτεί αν θα εμβολιαστεί ή όχι.

Οι διεθνείς κανόνες

Σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, τα εμβόλια προτού εγκριθούν για ευρεία χρήση περνούν από τρεις φάσεις δοκιμών σε ανθρώπους.

Στις πρώτες δύο φάσεις, το εμβόλιο δοκιμάζεται σε σχετικά μικρές ομάδες ανθρώπων, για να διαπιστωθεί αν προσβάλουν τον οργανισμό και αν ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα. Η τελική φάση, γνωστή ως «Φάση 3» είναι απαραίτητη γιατί μπορεί να αναγνωρίζει πιο δυσδιάκριτες παρενέργειες ενός εμβολίου, που οι προηγούμενες φάσεις δεν μπορούν.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, εκτός των άλλων κινδύνων, ένα μη επαρκές και ασφαλές εμβόλιο θα καθιστούσε αυτούς που εμβολιάστηκαν περισσότερο ευάλωτους σε σοβαρές μορφές της επιδημίας Covid-19, γεγονός που μπορεί να αποφευχθεί μόνο μέσα από εκτεταμένους πειραματικούς εμβολιασμούς σε μεγάλο αριθμό εθελοντών.

Το ρωσικό εμβόλιο χρησιμοποιεί δύο στελέχη αδενοϊού που ευθύνεται για την πρόκληση ήπιου συναχιού. Οι ρώσοι επιστήμονες μετέτρεψαν γενετικά τα στελέχη αυτά προκειμένου τα προσβεβλημένα κύτταρα να παράξουν τις λεγόμενες πρωτεΐνες αιχμής που θα οδηγήσουν στην εξουδετέρωση του νέου κοροναϊού.

Η προσέγγιση αυτή είναι παρόμοια με αυτή που ακολουθεί το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και τώρα βρίσκεται στη Φάση 3, με δοκιμαστικούς εμβολιασμούς στη Βρετανία, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του ΠΟΥ, Τάρικ Γιασάρεβιτς, ο οργανισμός βρίσκεται σε στενή επαφή με τις ρωσικές αρχές προκειμένου να ακολουθηθούν οι σωστές διαδικασίες.

Όπως πάντως τονίζει ο Γιασάρεβιτς προκειμένου το εμβόλιο Sputnik να έχει την επίσημη έγκριση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, απαιτούνται «αυστηροί έλεγχοι για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα» που θα προκύπτουν από κλινικές δοκιμές.

Η «Κούρσα του Διαστήματος» μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ στα μέσα του 20ου αιώνα αποδείχθηκε ωφέλιμη για την ανθρωπότητα.  Η επιστημονική κούρσα του κοροναϊού αντιθέτως, περισσότερους κινδύνους μπορεί να φέρει παρά λύσεις, ιδιάιτερα μάλιστα, αν πολλοί από τους ανταγωνιστές επιλέγουν, χωρίς προσχήματα, να «κόψουν» δρόμο.