Τριγμοί στο σχέδιο φοροελαφρύσεων με το δεύτερο κύμα κοροναϊού

Το ενδεχόμενο μίας νέας έξαρσης της πανδημίας αυξάνει τον κίνδυνο για “φρένο” στα κυβερνητικά σχέδια που αφορά το πακέτο φοροελαφρύνσεων από το 2021, ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα τον Ιούλιο εκτοξεύτηκε στα 8,2 δισ. ευρώ, από 6,1 δισ. ευρώ τον Ιούνιο.

Από την άλλη, η μείωση των φορολογικών εσόδων τον Ιούλιο κατά 15% ήταν μικρότερη σε σχέση με εκείνη των προηγούμενων μηνών. Παρά, δηλαδή, την πολύ κακή σεζόν για τον τουρισμό τα κρατικά ταμεία αντέχουν την πίεση, με τα διαθέσιμα να βρίσκονται στα επίπεδα 33,7 δισ. ευρώ, έναντι 31,5 δισ. ευρώ στην αρχή του Αυγούστου και 37,5 δισ. ευρώ τον προηγούμενο Μάρτιο. Η “τρύπα” που εμφανίζει ο προϋπολογισμός, σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, το επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου έχει διαμορφωθεί στα 9,3 δισ. ευρώ και είναι αυξημένη κατά 3 δισ. ευρώ, σε συγκρίση με το διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου, καθότι η υγειονομική κρίση έχει εκτινάξει τις δαπάνες και μειώσει τα έσοδα.

Οι ανησυχίες για νέο μεγάλο κύμα κρουσμάτων φέρνει στο τραπέζι το δυσμενές σενάριο εκτιμήσεων τόσο για την ύφεση, όσο και το έλλειμμα, με εκτροχιασμό του προϋπολογισμού για το 2020, στενεύοντας τα περιθώρια χρηματοδότησης πρόσθετων ελαφρύνσεων. Από το υπουργείο Οικονομικών προβλέπεται πως η παγκόσμια πανδημία θα συνεχίσει να επηρεάζει πολύ σημαντικά τα δημόσια έσοδα, μέσω του τουρισμού και των εξαγωγών, μέχρι, κατ’ ελάχιστον, τον Οκτώβριο – Νοέμβριο του 2020.

Στο ενδιάμεσο διάστημα θα εισρεύσουν στα δημόσια ταμεία σημαντικοί ευρωπαϊκοί πόροι μέσω του προγράμματος SURE και των συνδεδεμένων με τον COVID 19 δαπανών ΕΣΠΑ, που αρχίζουν να εισπράττονται εντός του μηνός Αυγούστου. Προς το παρόν προχωρούν τα προγράμματα, όπως το σχέδιο “Γέφυρα” για την προστασία της πρώτης κατοικίας, ενώ αναμένεται η 3η προκήρυξη της Επιστρεπτέας Προκαταβολή. Εκτιμάται να διατεθεί 1 δισ. ευρώ με διευρυμένα κριτήρια.

Λαμβάνοντας υπόψιν το ενδεχόμενο μίας σοβαρής επιδημικής έξαρσης και τα νέα δεδομένα, η κυβέρνηση από τα μέσα Σεπτεμβρίου επιδιώκει να ανακοινώσει ένα “συνδυαστικό” πακέτο, περιλαμβάνοντας ένα μείγμα μέτρων στήριξης για τους πληγέντες της πανδημίας και ταυτόχρονα τη μονιμοποίηση κάποιων παρεμβάσεων με σταδιακή ισχύ από το 2021. Οι σχεδιασμοί είναι πάνω στο τραπέζι και οι προτάσεις αναμένονται να συζητηθούν μετά το τέλος του καλοκαιριού.

Στο υπό εξέταση πακέτο περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης (30%), η μείωση του τέλους επιτηδεύματος(50%), η μείωση του ΕΝΦΙΑ και η στήριξη της μισθωτής εργασίας. Ανάμεσα στις προτεραιότητες είναι η μείωση του μη μισθολογικού κόστους, με στόχο την τόνωση της απασχόλησης και τη μείωση της αδήλωτης εργασίας. Εξάλλου, η πανδημία έβαλε στον “πάγο” την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά περίπου 1,2 ποσοστιαίες μονάδες το 2020, το οποίο μετατίθεται, ενδεχομένως για το 2021.

Αντίστροφη μέτρηση για πληρωμή φόρων

Σημαντικό κρας – τεστ είναι ο Αύγουστος με το χρόνο να κυλά αντίστροφα, αφού οι φορολογούμενοι έως τις 31 Αυγούστου πρέπει να έχουν εξοφλήσει τις δύο πρώτες δόσεις του φόρου, δηλαδή τη δόση του Ιουλίου (αν δεν την κατέβαλαν) και τη δόση του Αυγούστου. Επίσης, η έκπτωση του 2% χορηγείται εφόσον ο φόρος εξοφληθεί εφάπαξ έως τις 31 Αυγούστου. Επίσης, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να πληρώσουν μέχρι το τέλος του 2020 περίπου 4 δισ. ευρώ για το φόρο εισοδήματος, 2,7 δισ. ευρώ για τον ΕΝΦΙΑ και τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ για τέλη κυκλοφορίας.

Από το οικονομικό επιτελείο αναφέρουν πως τα στοιχεία δείχνουν μια μείωση των εσόδων από φόρους κατά 15% σε σχέση με τις προβλέψεις του -προ κοροναϊού- προϋπολογισμού. Η μείωση αυτή είναι χαμηλότερη σε σχέση με τις μειώσεις των δύο προηγουμένων μηνών (Ιούνιος -16,9%, Μάιος -35,5%), όπου καταγράφηκε η επίπτωση του lockdown και των εκτεταμένων αναστολών φορολογικών υποχρεώσεων. Τα έσοδα επηρεάστηκαν αρνητικά από την χρονική παράταση που δόθηκε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και την πληρωμή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος, μέχρι τις 28 Αυγούστου, καθώς και από τις δευτερογενείς επιπτώσεις της παγκόσμιας πανδημίας μέσω της βαθιάς ύφεσης που επιφέρει στον τουρισμό.

Έξοδος στις αγορές

Οι πληγές μίας έξαρσης της πανδημίας πιθανότητα να επισπεύσει και μία νέα έξοδο της Ελλάδας στις αγορές, η οποία ήταν προγραμματισμένη μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Σύμφωνα με τους αρχικούς σχεδιασμούς, το επικρατέστερο σενάριο είναι να ανοίξουν τα βιβλία σε υφιστάμενο πενταετές ομόλογο για την άντληση 1-1,5 δισ. ευρώ.

Με τις αποδόσεις σε χαμηλά επίπεδα δημιουργείται ένα πρόσφορο έδαφος για την περαιτέρω τόνωση των αποθεματικών, ενώ ο ΟΔΔΗΧ επιδιώκει, μεταξύ άλλων, να στείλει ξεκάθαρο μήνυμα πως η Αθήνα δίνει το παρόν στις αγορές, με την ελληνική οικονομία να δανείζεται επιτυχώς, παρά τις αντίξοες διεθνείς συνθήκες.

Η απόδοση του πενταετούς ελληνικού ομολόγου υποχωρεί και κυμαίνεται στην περιοχή του 0,24%, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι η χώρα μπορεί να δανειστεί περί τα 2 δισ. ευρώ με ένα επιτόκιο μικρότερο του 0,50%.

Εξάλλου, η επιστροφή της απόδοσης του 10ετούς ομολόγου στην περιοχή κοντά στο 1% δίνει το σήμα ότι η εμπιστοσύνη των επενδυτών είναι σε υψηλά επίπεδα και επομένως το οικονομικό επιτελείο θα εξετάσει τα δεδομένα και ανάλογα με τη συγκυρία ίσως προβεί σε έξοδο, πιθανότητα πριν από την ανακοίνωση των στοιχείων για την πορεία της οικονομίας στο δεύτερο τρίμηνο του 2020 (4 Σεπτεμβρίου) που θα δείχνουν διψήφια ύφεση.

Τα “ραντεβού” με τις αγορές, λοιπόν, τονώνουν το αυξομειούμενο μαξιλάρι για το οποίο υπάρχει στόχος να μείνει στα επίπεδα των 33,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους, με παράλληλη “βοήθεια” από τη σταδιακή εκταμίευση των κοινοτικών πόρων – γέφυρα, όπου μέχρι τον Σεπτέμβριο – Οκτώβριο υπολογίζονται στα περίπου 6 δισ. ευρώ.