Γαντζωμένη πάνω στους απόκρημνους βράχους του όρους Μελά, κοντά στην Τραπεζούντα του Πόντου, βρίσκεται  η πατριαρχική και σταυροπηγιακή μονή της Παναγίας Σουμελά.

Ο ακριβής χρόνος ιδρύσεως της μονής της Παναγίας Σουμελά δεν είναι γνωστός.

Σύμφωνα με την παράδοση, η μονή υφίσταται από τα τέλη του 4ου αιώνα, όταν οι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος μετέβησαν από την Αθήνα στον Πόντο και ίδρυσαν σπηλαιώδη ναό στη συγκεκριμένη θέση.

Χάρη στην εύνοια που επέδειξαν προς αυτήν επί αιώνες οι βυζαντινοί αυτοκράτορες (σημαντικότερος δωρητής και ευεργέτης υπήρξε ο Αλέξιος Γ’ Μέγας Κομνηνός, 1349-1390), η μονή Σουμελά απέκτησε πλούτο και προνόμια, τα οποία μπόρεσε να διατηρήσει και μετά την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε η εθνική, κοινωνική και πνευματική συνεισφορά της μονής Σουμελά επί δεκαπέντε και πλέον αιώνες, έως την εξόντωση και τον ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου.

Μετά το διωγμό των Ελλήνων από την περιοχή η μονή υπέστη καταστροφές και λεηλασίες από τους Τούρκους.

Τελικά, η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Σουμελιώτισσας (θεωρείται έργο του Ευαγγελιστή Λουκά) και άλλα ιερά κειμήλια της μονής μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα το 1931 κατόπιν μεσολαβήσεως του Ελευθερίου Βενιζέλου και χάρη στη συμβολή μοναχών που γνώριζαν τον ακριβή τόπο φύλαξής τους.

Η Παναγία Σουμελά και ο ποντιακός ελληνισμός

Οι άνδρες και τα γυναικόπαιδα που κατάφεραν να επιζήσουν από τη γενοκτονία και το καλά μεθοδευμένο σχέδιο αφελληνισμού του Πόντου πήραν αναγκαστικά το δρόμο της προσφυγιάς, κουβαλώντας μαζί τους τις μνήμες των προπατόρων τους, τους πόνους και τους καημούς της ποντιακής ρωμιοσύνης, τις εικόνες από τα εικονοστάσια των σπιτιών τους.

Στο νέο τους αυτό ξεκίνημα, στην Ελλάδα, η Παναγία η Σουμελιώτισσα ήταν το στήριγμα και η παρηγοριά τους, η προστασία και η συντροφιά τους, το κυρίαρχο σημείο αναφοράς. Αυτήν επικαλούνταν, αυτήν παρακαλούσαν, αυτήν αισθάνονταν μητέρα τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η μονή της Παναγίας Σουμελά άνοιξε και πάλι για το κοινό πρόσφατα, στα τέλη Ιουλίου.

Η μονή είχε παραμείνει κλειστή επί μακρόν, προκειμένου να πραγματοποιηθούν αναστηλωτικές εργασίες (πέρσι το Μάιο είχε ανοίξει μόνο ένα μέρος της, καθώς δεν είχαν στερεωθεί όλοι οι βράχοι που απειλούσαν το ιστορικό μοναστήρι).

Η πανηγυρική Θεία Λειτουργία του Δεκαπενταύγουστου

Σήμερα τελείται Θεία Λειτουργία στην ιερά μονή Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα, κατόπιν αδείας που δόθηκε από τις υγειονομικές Αρχές της Τουρκίας.

Την πανηγυρική λειτουργία του Δεκαπενταύγουστου τελούν οι μητροπολίτες Καλλιουπόλεως και Μαδύτου Στέφανος, Σηλυβρίας Μάξιμος και Ζάμπιας Ιωάννης, ιεράρχης του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.

Ωστόσο, δεν πραγματοποιούνται εορταστικές εκδηλώσεις, στο πλαίσιο των μέτρων για την προστασία του κλήρου και των προσκυνητών από την πανδημία του κοροναϊού.

Headlines