Memento mori: «Θυμήσου είσαι θνητός»

Ο ρωμαίος κατακτητής επιστρέφοντας θριαμβευτικά στη Ρώμη, με τα λάφυρα και τους αιχμαλώτους, ανέβαινε στο Καπιτώλιο, στον Ναό του Διός, δαφνοστεφανωμένος. Είχε την ιδιότητα του θεού ή ημίθεου.

Δίπλα του όμως είχε έναν δούλο που του ψιθύριζε συνεχώς: Memento mori, Memento mori. Ηταν κοσμοκράτορας. Ηξερε όμως τους κινδύνους που έχει αυτή η ψευδαίσθηση. Γι’ αυτό και είχε τον δούλο να του υπενθυμίζει τη θνητότητα. Γιατί εύκολα μπορεί κανείς, με τις νίκες, τις παρελάσεις, τους ύμνους, τους κόλακες, τα λιβανίσματα, να κυλήσει στην ψευδαίσθηση αυτή. Ξεχνά ολωσδιόλου το θνητό της ύπαρξής του. Και τότε αρχίζει η κάτω βόλτα.

Τρελαίνεται, γίνεται ακόρεστος στην εξουσιομανία του και κάθε μάνητα που αυτή φέρει μαζί της, συνώνυμη της απληστίας, αλλάζει όνομα, ένδυση, γυναίκες. Κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί. Η θέση του τα δικαιολογεί όλα, ακόμα και τη δολοφονία των υποτιθέμενων εχθρών του. Από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον μέχρι διεκδικητές του θρόνου του. Και συνήθως έρχεται η ώρα της Νέμεσης. Που καμία ύβρη, καμία αλαζονεία δεν αφήνει ατιμώρητη. Η πτώση του είναι παταγώδης. Και τότε συνειδητοποιεί ότι κανείς δεν είναι μαζί του. Ολοι τον εγκατέλειψαν. Και συ, παιδί μου Βρούτε, πρόλαβε να πει ο Ιούλιος Καίσαρας. Και πώς να μη συμβαίνουν αυτά, όταν στην εποχή μας, στην Ελλάδα, γίνονται πολύ χειρότερα. Και μάλιστα από ανθρώπους, πολιτικούς και μη, που αρκεί μια αυτοφωτογράφιση και κάποια ανοησία για να εκστασιαστούν. Οι εποχές που ζούμε είναι χαρακτηριστικές του κλίματος και των νεοτερισμών που επιβάλλουν.

Δεν θα έπρεπε όμως να ισχύει το ίδιο για τους ανθρώπους που κατευθύνουν τις τύχες μας. Η τηλεόραση έχει γίνει σπίτι τους και αρκεί και μία εμφάνιση για να απογειωθούν, σαν μπαλόνια που κάποια ξεφουσκώνουν. Είναι πολυάσχολοι. Και είναι συνήθως σε σύσκεψη. Εκτός αν είναι κάποιος Επώνυμος, πολιτικός ή μη, οπότε κάνουν τους τεμενάδες, ραγιάδικες συμπεριφορές. Ημουν παρών σε ένα από αυτά. Πώς να ξεχάσεις τους διάφορους υπουργούς και αξιωματούχους του ΣΥΡΙΖΑ που βρέθηκαν στην εξουσία. Από τα καφενεία των Εξαρχείων και του Κολωνακίου παραπλανώντας τον κόσμο, ότι πρόκειται για κάτι νέο και υγιές. Ηταν όμως ανθυγιεινές, και οι εμφανίσεις τους και η συμπεριφορά τους. Αποκλεισμένοι στα γραφεία τους επικοινωνούσαν μόνο με επιχειρηματίες για να φωτογραφιστούν και να δηλώσουν ανοησίες. Τα πλάσαραν όμως διαφορετικά, ως επίτευγμα επιχειρηματικό. Πόση ανοησία, Θεέ μου, από ανθρώπους που ζούσαν στη μιζέρια και ξαφνικά βρέθηκαν στη χλιδή. Σημασία έχει ότι είναι στην εξουσία και το δείχνουν με κάθε τρόπο. «Πώς να το κρύψομεν άλλωστε;». Και ξαφνικά κόντυναν και ήρθαν στη φυσική τους διάσταση. Αλλοι τους αντικατέστησαν, λιγότερο επηρμένοι. Μένει να αποδειχθεί βέβαια.

Η αλαζονεία είναι σαν το σαράκι που τρώει τα εσώτερα και ξυπνά τα κατώτερα ένστικτα. Αναγνωρίζεται μόνο από τους γύρω, ποτέ από τον ίδιο. Συνεχίζει να βλέπει θριαμβευτικά τον κόσμο. Ιαχές όμως δονούν την ατμόσφαιρα. Πόσο λείπουν από τον καθένα μας οι δούλοι της εποχής της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. «Memento mori».

* Ο Δημήτρης Παξινός είναι πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.