Αναφορές για τεράστιες ποσότητες εκρηκτικών που είναι δίπλα στα σπίτια, κατηγορίες για ελλιπή μέτρα ασφαλείας και τουλάχιστον δέκα δικαστικές διαμάχες φέρεται να σχετίζονται – όπως αποκαλύπτει «Το Βήμα» – με τη διαχείριση χιλιάδων τόνων νιτρικού αμμωνίου και άλλων σχετικών επικίνδυνων υλών στη χώρα μας, λίγες μόνο ημέρες μετά την καταστροφική έκρηξη στη Βηρυτό, με εκατοντάδες νεκρούς και τραυματίες.

Στα έγγραφα αυτά, που παρουσιάζονται σήμερα και αφορούν αποθήκες κοντά στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στην Κρήτη κι αλλού, καταγράφονται κίνδυνοι αλλά και σκοπιμότητες που υπάρχουν γύρω από τη διακίνηση των εκρηκτικών υλών σε ιδιωτικούς χώρους. Μάλιστα υπάρχουν αναφορές για πληρότητα και στις 20 στρατιωτικές αποθήκες που δημιουργούν περαιτέρω προβλήματα ασφαλείας.

Τα ενδεικτικά έγγραφα από τις δικαστικές διαμάχες εταιρειών για τη διαχείριση των εκρηκτικών και την ασφάλεια των πολιτών

Εγγραφο 1

Εγγραφο 2

Εγγραφο 3

Εκρήξεις από το παρελθόν…

Ας μην ξεχνάμε ότι τον Οκτώβριο του 2014, στη Βουλγαρία, σημειώθηκε μεγάλη έκρηξη σε φορτίο εκρηκτικών (κυρίως νάρκες) που μεταφέρονταν από στρατιωτικές μονάδες της Ελλάδας προκειμένου να καταστραφούν! Τραγικός απολογισμός αυτού του συμβάντος ήταν 15 νεκροί, κάτι που οδήγησε στη διακοπή αυτών των μεταφορών και στην απόφαση επιστροφής 200.000 ναρκών στη χώρα μας.

Αξιοσημείωτο είναι το συμβάν με το πλοίο «Andromeda» που μετέφερε 410 τόνους εκρηκτικών και είχε προσεγγίσει περιοχές της Λακωνίας, της Αιτωλοακαρνανίας αλλά και το Ηράκλειο Κρήτης, όπου κατασχέθηκαν. Τα εκρηκτικά του «Andromeda» που είχαν κατασκευαστεί στην Τουρκία και φέρεται να είχαν προορισμό το Τζιμπουτί μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο των Σερρών. Εκεί έγιναν προσπάθειες σταδιακής καταστροφής τους για λόγους ασφαλείας, που υπολογίζεται ότι θα είχαν κόστος περίπου 2.000.000 ευρώ (ενώ η αξία του φορτίου είναι περίπου 500.000 ευρώ). Επιπλέον η διάρκεια αυτής της διαδικασίας, που δεν έχει πραγματοποιηθεί, υπολογίζεται στα δύο με τρία χρόνια. Η τουρκική εταιρεία (που ενδιάμεσα δικαιώθηκε στα δικαστήρια) αρνείται να παραλάβει πλέον το φορτίο και ζητεί αποζημίωση από το ελληνικό Δημόσιο.

Πρόκειται για μια περίπτωση που θυμίζει την έκρηξη, τον Οκτώβριο του 1979 στο λιμάνι της Σούδας, του μότορσιπ «Πανορμίτης» που μετέφερε 500 φιάλες με υγραέριο, 4,5 τόνους σίδερα, ενώ στα αμπάρια του υπήρχαν κιβώτια με δυναμίτιδα και βαρέλια γεμάτα βενζίνη. Ενας άνθρωπος έχασε τη ζωή του, 138 τραυματίστηκαν ενώ υπήρξαν εκτεταμένες ζημιές σε σπίτια στα Χανιά.

 Ετήσια παραγωγή και διακίνηση 12.000 τόνων

Γυρίζοντας στο παρόν, στην Ελλάδα παράγονται και διακινούνται ετησίως περίπου 12.000 τόνοι νιτρικού αμμωνίου και άλλων εκρηκτικών υλών, με κύριους πελάτες 80 μεταλλεία και ορυχεία, ενώ υπάρχουν επτά ιδιωτικοί χώροι για τη μαζική αποθήκευση εκρηκτικών. Ακόμη, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, σε όλη τη χώρα υπάρχουν 233 επιχειρήσεις με αποθηκευτικούς χώρους διαφόρων επικίνδυνων χημικών ουσιών, που σχετίζονται όμως και με διακίνηση πετρελαιοειδών κ.λπ.

Η μεγαλύτερη εξ αυτών είναι στην Τανάγρα και ανήκει σε μεγάλη ιδιωτική εταιρεία παραγωγής εκρηκτικών. Σε αποθήκες βρίσκονται περίπου 2.600 τόνοι νιτρικού αμμωνίου. Για τις συγκεκριμένες αποθήκες εκκρεμεί απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (η σχετική συζήτηση πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο), ύστερα από αναφερόμενες καταγγελίες κατοίκων ότι αυτή η εγκατάσταση περιλαμβάνει τέσσερις αποθήκες εκρηκτικών υλών χωρητικότητας 150 τόνων και τρεις αποθήκες νιτρικού αμμωνίου, που δεν έχουν όμως τις απαραίτητες από τον νόμο αποστάσεις. Ωστόσο η εταιρεία εκρηκτικών με έδρα στην Τανάγρα σε δικαστικά έγγραφά της στις 20 Ιουνίου 2019 και στις 4 Μαρτίου 2020 σημειώνει ότι όλοι οι αποθηκευτικοί χώροι της πληρούν τις απαραίτητες προδιαγραφές. Επίσης, ότι ζητούμενο δεν είναι οι αποστάσεις των κτιρίων της εγκατάστασης αλλά των γύρω αστικών περιοχών. Ενδεικτικό των διαμαχών είναι ότι αμφισβητείται ακόμη και η γνησιότητα των διαμαρτυριών πολιτών. Η εταιρεία λέει ότι οι καταγγέλλοντες δεν διαμένουν στην περιοχή, ότι προχωρούν σε εικονικές ενοικιάσεις ακινήτων κοντά στις αποθήκες και ότι εξυπηρετούν συμφέροντα ανταγωνιστριών εταιρειών.

ΠΥΡΚΑΛ

Πηγάδια με εκρηκτικά και πλημμελής φύλαξη

Εντυπωσιακά είναι τα στοιχεία για την εγκατάσταση της ΠΥΡΚΑΛ στην Ελευσίνα (όπου παλαιότερα είχαν σημειωθεί σοβαρά ατυχήματα) που έχει πουληθεί από το 2016 και υπήρχε υποχρέωση των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων για τον καθαρισμό της, χωρίς όμως να έχει γίνει κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με αναφορές ειδικών, στην εγκατάσταση αυτή έχουν χυθεί μεγάλες ποσότητες υπολειμμάτων εκρηκτικών και υπάρχουν πηγάδια με υγρές επεξεργασμένες ύλες με εκρηκτικά. Παράλληλα φέρεται να υπάρχει πλημμελής φύλαξη με αποτέλεσμα συχνές εισβολές ιδιωτών (κυρίως Ρομά) που προσπαθούν να κλέψουν μεταλλικά είδη. Προ μερικών ημερών, πιθανόν λόγω αυτών των διασκορπισμένων εκρηκτικών υλών, σκοτώθηκε από έκρηξη ένα άτομο κι υπήρξαν αρκετοί τραυματισμοί.

Η αποθήκη στο Καλοχώρι και η «βεντέτα» στην Κρήτη

Δικαστική διαμάχη έχει υπάρξει στην Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης, με έγγραφα που συντάχθηκαν στις 20 Φεβρουαρίου 2020 και αφορούν αποθήκη στην περιοχή Καλοχωρίου όπου φέρεται να τοποθετούνται μεγάλες ποσότητες εκρηκτικών. Οπως σημειώνεται σε σχετικό έγγραφο, «στην εν λόγω αποθήκη που βρίσκεται μέσα στον αστικό βιομηχανικό ιστό του Καλοχωρίου αποθηκεύονται για λογαριασμό εταιρείας στα Γρεβενά μεγάλες ποσότητες νιτρικού αμμωνίου. Σήμερα άρχισε η εκφόρτωση πλοίου στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης για λογαριασμό της εν λόγω εταιρείας 1.120 τόνων νιτρικού αμμωνίου για την παραγωγή της εκρηκτικής ύλης ANFO. Δεδομένου ότι η νόμιμη δυνατότητα των αποθηκών στα Γρεβενά είναι 700 τόνοι, είναι προφανές ότι μεγάλη ποσότητα μεταφέρεται στην αποθήκη στο Καλοχώρι». Σχετικές καταγγελίες έχουν υπάρξει και για τις εγκαταστάσεις των Γρεβενών.

Ωστόσο, έγγραφα των Περιφερειών Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας αντικρούουν αυτές τις αιτιάσεις και η διαμάχη συνεχίζεται. Παρόμοιο ζήτημα έχει δημιουργηθεί και για δύο αποθήκες με εκρηκτικά στο Ηράκλειο (δυναμικότητας 15 τόνων) και στο Ρέθυμνο (με 50 τόνους). Η εταιρεία από το Ρέθυμνο στράφηκε κατά ανταγωνίστριας εταιρείας στο Ηράκλειο, στις 27 Απριλίου 2020, με καταγγελίες ότι βρίσκεται κοντά σε δρόμους και κατοικημένη περιοχή και υπάρχουν κίνδυνοι για την ασφάλεια των πολιτών. Παράλληλα και η εταιρεία του Ηρακλείου έχει καταθέσει αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του ΣτΕ κατά της άδειας λειτουργίας της μονάδας στο Ρέθυμνο με παρόμοιες αναφορές, η οποία δεν έχει ακόμη συζητηθεί.

«Στη Βηρυτό δεν εξερράγη μόνο νιτρική αμμωνία»

Στη φονική έκρηξη στη Βηρυτό ανατινάχθηκαν – τουλάχιστον στην πρώτη φάση – περίπου 2.750 τόνοι νιτρικής αμμωνίας από αποθήκη όπου φαίνεται να είχαν τοποθετηθεί και βεγγαλικά. Ωστόσο όπως επεσήμαναν στην εφημερίδα μας ειδικοί στην κατασκευή και αποθήκευση εκρηκτικών, «η έκρηξη που αποτυπώθηκε σε βίντεο δεν εξηγείται μόνο από την πυροδότηση της νιτρικής αμμωνίας που οδηγεί σε μεγάλης έκτασης πυρκαγιά. Κατά τη γνώμη μας στη δεύτερη φάση εξερράγησαν και ισχυρές εκρηκτικές ύλες (ΤΝΤ, C4) και άλλες, άγνωστης προέλευσης. Γι’ αυτό πιθανόν να μην επιθυμεί η κυβέρνηση του Λιβάνου τη διεθνή έρευνα».

Headlines