Εκ των έσω: Παραμονή στα νοσοκομεία της πανδημίας

Τα νοσοκομεία έχουν αλλάξει πολύ από όταν ξεκίνησε η πανδημία. Τα βρίσκουμε ανοχύρωτα, «κουρασμένα», υποστελεχωμένα. Και καθώς ο κόσμος δεν έπαψε να γυρίζει, εξακολουθούν να περιθάλπουν ασθενείς οι οποίοι δεν έχουν προσβληθεί από τον κοροναϊό. Οι σταθερότεροι «θαμώνες» των κλινικών είναι οι χρόνια πάσχοντες, που η εναλλακτική να μην κάνουν τις απαραίτητες θεραπείες απλούστατα δεν είναι βιώσιμη. Ωστόσο, η ήδη δύσκολη (για όλους τους λόγους του κόσμου) παραμονή στο νοσοκομείο, τώρα γίνεται αφόρητη.

Προσωπικό στα πρόθυρα κατάρρευσης

Το αίτημα για περισσότερους υγειονομικούς (γιατρούς κι νοσηλευτές) έχει απορριφθεί με μη ρεαλιστικά επιχειρήματα. Οι πραγματικοί αριθμοί που χρειάζεται το ΕΣΥ, είναι πολλαπλάσιοι των αριθμών που εξαγγέλλει η κυβέρνηση, χωρίς ωστόσο να έχουν αληθινά γίνει οι προσλήψεις, παραμένοντας έτσι μία κούφια υπόσχεση. Ούτε σε γιατρούς, ούτε σε νοσηλευτές και ο «μαγικός» αριθμός των 5.000 νέου προσωπικού όχι μόνο δεν κάλυπτε τις ανάγκες ούτε καν της Αθήνας, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Αντ’ αυτού, τώρα μειώνονται οι -υποτίθεται- υπό μονιμοποίηση επικουρικοί, οι οποίοι θα περάσουν από την διαδικασία της πρόσληψης μέσω μοριοδότησης, που αφορά τελικά και το 20% των νοσηλευτών. Ήτοι, αντί να αυξηθούν, μειώνονται.

Αυτήν την στιγμή, χωρίς να ισχύουν οι καλοκαιρινές άδειες όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια (υπάρχουν υγειονομικοί που δεν έχουν πάρει ακόμη ούτε μέρα άδειας από το 2019), τα νοσοκομεία βρίσκονται υποστελεχωμένα, είτε για λόγους ανωτέρας βίας (άδειες μητρότητας, άδειες αναρρωτικές, ελάχιστες ημέρες καλοκαιρινών αδειών εάν είναι εφικτό) και οι ίδιοι οι υγειονομικοί είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Χειροκροτώντας τους στα μπαλκόνια μάλλον καλύψαμε τις φωνές του: Δεν πληρώνονται ούτε βαρέα και ανθυγιεινά (καταργήθηκαν), ούτε υπερωρίες ενώ εργάζονται διπλές βάρδιες. Οι δε ειδικευόμενοι γιατροί έχει σημειωθεί να καλύπτουν βάρδιες ακόμα και 48 ωρών, με ύπνο στο νοσοκομείο κι αυτό συμβαίνει πολύ πριν την πανδημία.

Τα βασικά προβλήματα της εξάντλησης των υγειονομικών, πέρα από το προφανές των δικαιωμάτων τους, είναι και ένα ακόμα: Από το πιο απλό, ως το πιο σύνθετο, κανένας πολύ κουρασμένος άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει καλά τη δουλειά του και είναι κάπως… ενοχλητικό να πρέπει πρώτα να σπάσουν τρεις καλές φλέβες μέχρι να «συνδεθεί» τελικά η τέταρτη.

Ο ρόλος του ΕΟΔΥ: Προχειρότητα και παράκαμψη των οδηγιών

Η υποστελέχωση των κλινικών αφού δεν αντιμετωπίστηκε ούτε με προσλήψεις, ούτε και με «το εθνικό μας εμβόλιο, ο φιλότιμο», αντιμετωπίζεται πια με προχειρότητα. Καθώς δεν υπάρχει η πολυτέλεια να παραμείνουν σε εφταήμερη καραντίνα όσοι υγειονομικοί επιστρέφουν από την άδειά τους, καθώς δεν επαρκούν τα τεστ, τη λύση δίνει ένα… ερωτηματολόγιο. Εφόσον ο εργαζόμενος του νοσοκομείου είναι ασυμπτωματικός,

συμπληρώνει μία σειρά ερωτήσεων και αν απαντήσει ότι δεν ήρθε σε επαφή με νοσούντα, τότε επιστρέφει στην εργασία του.

Το αυτό ισχύει και για τους ασθενείς, χωρίς το ερωτηματολόγιο. Ασυμπτωματικοί ασθενείς δεν υποβάλλονται σε τεστ για τον κορωνοϊό πριν εισαχθούν στην κλινική. Μέχρι τώρα έχουμε εμπεδώσει πως οι φορείς μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί και να μεταφέρουν τον ιό. Οι αποφάσεις του ΕΟΔΥ προβλέπεται να φέρουν μία υγειονομική βόμβα μέσα στην ίδια υπάρχουσα εκρηκτική κατάσταση στο χώρο της υγείας και το πάγιο αίτημα για περισσότερα τεστ φαίνεται πιο επιβεβλημένη από ποτέ.

Παρά την προχειρότητα της κατάστασης, η έλλειψη προσωπικού οδηγεί και σε εγκληματικές παρακάμψεις των οδηγιών. Ο ΕΟΔΥ λέει ξεκάθαρα ότι υγειονομικός που ήρθε σε επαφή με νοσούντα μένει υποχρεωτικά σε εφταήμερη καραντίνα και υποβάλλεται σε τεστ, πριν και εάν επιστρέψει στη δουλειά του.

Ωστόσο, σε κλινική βαρέων περιστατικών μεγάλου νοσοκομείου της Αθήνας, αναφέρθηκε το εξής περιστατικό: Υγειονομικός ήρθε σε επαφή με νοσούντα, ενημέρωσε τον ΕΟΔΥ, πήρε ρητά οδηγίες να μείνει σε καραντίνα, αλλά -παρά την ενημέρωση της υπηρεσίας-, κλήθηκε να εμφανιστεί στο πόστο του, όντας απύρετος, γιατί το προσωπικό δεν επαρκούσε ώστε να καλύψει τις βάρδιες. Τελικά, το άτομο παρουσίασε πολύ υψηλό πυρετό και κατόπιν παρέμβασης των λοιμωξιολόγων του νοσοκομείου, τέθηκε σε καραντίνα κι υποβλήθηκε σε τεστ.

Έλλειψη υλικών

«Σήμερα έχουμε οινόπνευμα, βλέπω». Την τρίτη ημέρα της παραμονής μου στην κλινική, επιτέλους ήρθα σε επαφή με οινόπνευμα. Τα υλικά είναι τόσο περιορισμένα, που αυξάνουν τον κίνδυνο τόσο για τους ασθενείς, όσο και γα τους εργαζόμενους. Επί τρεις ημέρες το δωμάτιο καθαρίστηκε ελλιπώς (πράγμα που συνεπάγεται ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις ειδικά σε ασθενείς που βρισκόμαστε σε ανοσοκαταστολή), πιθανότατα λόγω δεκαπενταύγουστου και αδειών των καθαριστριώνν (;), αλλά ο κύριο πρόβλημα παραμένει η έλλειψη μασκών, στολών, κλινοσκεπασμάτων, ακόμα και φαρμάκων. «Σεντόνι να φέρετε από το σπίτι σας, υπάρχει έλλειψη».

Όπως αναφέρθηκε από τους ίδιους του υγειονομικούς, περνάνε μία ολόκληρη βάρδια με μία μόνο μάσκα, ενώ χρειάζεται να κάνουν φασαρία για τα αυτονόητα: Στολές, υλικά, ακόμα και γάντια. Επίσης, αναφέρθηκε έλλειψη και σε ορισμένα φάρμακα και ο δεκαπενταύγουστος δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για όλες αυτές τις παράξενες συμπτώσεις. Εξάλλου, τέτοιες ελλείψεις έχουν παρατηρηθεί πολύ καιρό πριν, πάρα πολύ καιρό πριν.

Το πρόβλημα των μασκών είναι το βασικότερο. Έχοντας κολλήσει πολλές ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις σε «καλές» εποχές για τη δημόσια Υγεία, δεν μπορώ να φανταστώ τι θα γίνει τώρα με τις σοβαρότερες ελλείψεις την κρισιμότερη περίοδο που έχουμε βιώσει ποτέ. Τι σημαίνει έλλειψη μάσκας και γαντιών για έναν πάσχοντα; Σε κλινικές όπου οι ασθενείς τίθενται σε ανοσοκαταστολή (χημειοθεραπείες, κυρίως, αλλά και άλλες θεραπείες), η έλλειψη μασκών αυξάνει τον κίνδυνο οποιασδήποτε λοίμωξης σε βαθμό κυριολεκτικά εγκληματικό, αφού οι πάσχοντες δεν έχουν επαρκή αντισώματα να αντιμετωπίσουν τον εισβολέα.

Κι αν η συχνότερη ενδονοσοκομειακή λοίμωξη είναι μια απλή, απύρετη γαστρεντερίτιδα, συχνές επίσης είναι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Φανταστείτε, λοιπόν, το μέγεθος του κινδύνου εν μέσω μίας πανδημίας που επικεντρώνεται ακριβώς στο αναπνευστικό σύστημα.

Οι ελλείψεις στα νοσοκομεία θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή των ασθενών, χωρίς απαραιτήτως να πηγαίνουν στα νοσοκομεία για να γίνουν καλά. Τα νοσοκομεία πηγαίνουμε είτε για να θεραπευτούμε, είτε για να ανακόψουμε την πορεία μίας νόσου, είτε –τελικά- για να πεθάνουμε. Καλό θα ήταν να μην αυξάνονται οι πιθανότητες του τελευταίου σεναρίου.

Θανάτου άθυρμα και κοινωνικός κανιβαλισμός

Η εξόντωση των υγειονομικών, η έλλειψη υλικών, οι πρόχειρες οδηγίες του ΕΟΔΥ είναι όλα ένα τεράστιο πρόβλημα, αλλά η πανδημία φανέρωσε κι άλλα πρόσωπα. Είναι απολύτως επόμενο τα νοσοκομεία να θυμίζουν τα σανατόρια της λογοτεχνίας, ο διαρκής φόβος που γενικεύτηκε όταν ξέσπασε η πανδημία, σε έναν χώρο σαν το νοσοκομείο πολλαπλασιάζεται.

Αλλά δεν είναι αυτό το χειρότερο σενάριο της υπόθεσης. Είναι οι σύγχρονες «Σπιναλόγκες». Έχουν αναφερθεί, αν και όχι σε ευρεία κλίματα, περιστατικά λιντσαρίσματος νοσούντων, των ίδιων και των οικογενειών τους. Ειδικά σε μικρές κοινωνίες που ένα απλό νέο γιγαντώνεται και γίνεται εξωκοσμική απειλή.

Ανάμεσα σε φόβους, θρησκευτικές διαμάχες, θεωρίες συνομωσίας και τεχνικά, υπαρκτά προβλήματα για τη δημόσια Υγεία, η κοινωνία επιδεικνύει επιθετικά αντανακλαστικά απέναντι στους μοναδικούς που δεν ευθύνονται. Κανένας δεν ευθύνεται επειδή είναι άρρωστος.

Κι έτσι, ενώ τα πράγματα παραμένουν δύσκολα και θα συνεχίσουν να δυσκολεύουν, ξεκίνησε ένα παράλληλο κυνήγι μαγισσών, το οποίο -ας ελπίσουμε όλοι- πρέπει να μη γενικευτεί.