Ποιος είναι ο Αλεξέι Ναβάλνι και γιατί τον δηλητηρίασαν;

Οι δύο τελευταίες φωτογραφίες του Αλεξέι Ναβάλνι βρίσκονται στο προφίλ του στο facebook και τον δείχνουν στην πόλη Τομσκ. Η πρώτη είναι μια selfie με τους οπαδούς τους και η άλλη βρίσκεται ανάμεσα σε δύο υποψηφίους των επικείμενων εκλογών τοπικής αυτοδιοίκησης. Σε ορισμένες περιφέρειες της Ρωσίας θα γίνουν εκλογές τον Σεπτέμβριο και ο Ναβάλνι δραστηριοποιείται στον προεκλογικό αγώνα. Η επικαιρότητα το έφερε έτσι, ώστε ώστε ο 44χρονος δικηγόρος και σφοδρός επικριτής του Κρεμλίνου να απασχολεί σήμερα την επικαιρότητα όχι ως στέλεχος της αντιπολίτευσης, αλλά ως πιθανό θύμα δολοφονικής επίθεσης με την υποψία του δηλητηριασμού. Είναι κάτι που χρήζει ακόμη διευκρίνισης. Αλλά ποιος είναι ο Ναβάλνι;

Από μπλόγκερ, αρχηγός της αντιπολίτευσης

Κάνοντας μια σύντομη ανασκόπηση της ζωής του θα παρατηρήσουμε ότι η μέχρι τώρα καριέρα του είναι εντυπωσιακή. Σπούδασε Νομική και συγκέντρωσε τις πρώτες πολιτικές του εμπειρίες στις αρχές του 2000 στο φιλελεύθερο κόμμα της αντιπολίτευσης Jabloko -Ρωσικό Δημοκρατικό Κόμμα. Το 2007 διαγράφηκε από το κόμμα με την κατηγορία, μεταξύ άλλων, ότι είναι εθνικιστής. Τότε ο Ναβάλνι δραστηριοποιούνταν με το ακροδεξιό κίνημα Ruskji Marsch, που δημιουργούσε κλίμα κατά των προσφύγων. Βέβαια αργότερα αποστασιοποιήθηκε και ξεκίνησε να γίνεται γνωστός ως μπλόγκερ και πολέμιος της διαφθοράς. Την μεγαλύτερη επιτυχία του κατάφερε να εξασφαλίσει στις βουλευτικές εκλογές του 2011 και τις προεδρικές του 2012, κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων εναντίον της εκλογικής νοθείας και την επιστροφή του Βλάντιμιρ Πούτιν, τότε πρωθυπουργού, πίσω στο Κρεμλίνο. Αλλά η αποθέωση ήρθε στις δημοτικές εκλογές του 2013, όταν κατάφερε να συγκεντρώσει ποσοστό του 27% των ψήφων, το δεύτερο καλύτερο αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης.

Από τότε ο Ναβάλνι φυλακιζόταν κάθε τόσο λόγω δήθεν οικονομικών εγκλημάτων, ο ίδιος βέβαια πίσω από αυτές τις ενέργειες έβλεπε προσπάθειες να τον εξουδετερώσουν πολιτικά. Το 2018 αποκλείστηκε ως προεδρικός υποψήφιος και το κόμμα στο οποίο τώρα ανήκει, Η Ρωσία του Μέλλοντος, έμεινε πολλές φορές εκτός του επίσημου καταλόγου κομμάτων. Τα τελευταία δέκα χρόνια ο Ναβάλνι έχει αναδειχθεί σε πολιτικό της αντιπολίτευσης με τη μεγαλύτερη επιρροή στη Ρωσία, αν και του έχει καταλογιστεί αυταρχικό ηγεμονικό ύφος. Τελευταία δεν ακούγονταν πολλά για το στίγμα Ναβάλνι, ίσως λόγω κορωνοιού, Διαδηλώσεις, όπως αυτές του καλοκαιρού του 2019, όπου δεκάδες χιλιάδες διαμαρτυρήθηκαν για τον αποκλεισμό αντιπολιτευόμενων υποψηφίων από τις εκλογές για την ανάδειξη τοπικών εκπρόσωπων στο δημοτικό κοινοβούλιο της Μόσχας, έχουν απαγορευτεί. Γι αυτό και ο Ναβάλνι δεν κινητοποιήθηκε εναντίον της συνταγματικής αναθεώρησης, που άνοιξε τον δρόμο για την παραμονή του Πούτιν στην προεδρία για τα επόμενα χρόνια. Αλλά και καυτές αποκαλύψεις για διαφθορά στη ρωσική ηγεσία έχουν λιγοστέψει τελευταία.

Εκπομπή «Nawalny Live»

Ιδιαίτερη θέση κατέχει ένα 50λεπτο αποκαλυπτικό ντοκουμέντο του Ναβάλνι από το 2017, για την πολυτελή ζωή του τότε πρωθυπουργού Ντμίτρι Μεντβέντιεφ, που το παρακολούθησαν στο YouTube πάνω από 35 εκατομμύρια άνθρωποι. Ένας πιθανός λόγος για το ότι το όνομά του από τις αρχές του χρόνου ακούγεται σπάνια, είναι το πρότζεκτ του, ένα προβεβλημένο ίδρυμα κατά της διαφθοράς, το οποίο στα μέσα Ιουλίου διαλύθηκε. Αφορμή ήταν αγωγή που κατέθεσε επιχείρηση της Μόσχας, η οποία προμηθεύει τα σχολεία με φαγητό και την οποία σε ένα βίντεό του ο Ναβάλνι κατηγόρησε για διαφθορά. Σύμφωνα με δικαστική απόφαση ο Ναβάλνι και το ίδρυμά του κλήθηκαν να πληρώσουν πρόστιμο 29 εκατομ. ρουβλιών, δηλαδή 330.000 ευρώ, για διασπορά ψεύτικων ισχυρισμών. «Ένα τέτοιο πρόστιμο δεν μπορεί κανείς να το πληρώσει» είπε ο Ναβάλνι και εξήγγειλε την ίδρυση μιας νέας οργάνωσης. Για μια άλλη υπόθεση ο Ρώσος αντικαθεστωτικός έχει κληθεί να δώσει εξηγήσεις ενώπιον του δικαστηρίου. Κάποιος βετεράνος του πολέμου τον κατηγόρησε για δυσφήμηση, ο ίδιος ο Ναβάλνι κάνει λόγο για μια πολιτικά υποκινούμενη διαδικασία.

Σε όλο αυτό το διάστημα βέβαια δεν εξαφανίστηκε εντελώς από τη δημοσιότητα. Από τις προεδρικές εκλογές του 2018 έχει καταστρώσει διπλή στρατηγική. Από τη μια επιμελείται εκπομπής στο YouTube, διάρκειας από 15 λεπτά μέχρι 3 ώρες, με 2 εκατομμύρια συνδρομητές, την «Nawalny Live», όπου εμφανίζεται με κουστούμι και γραβάτα και εκφράζει τις απόψεις του για την πολιτική επικαιρότητα με θέματα, όπως τις εξελίξεις στη Λευκορωσία ή τις διαδηλώσεις στη Βηρυτό. Το δεύτερο σκέλος της στρατηγικής του ονομάζεται «ήπιος συντονισμός» και έχει στόχο τις εκλογές. Τι εννοεί; Εννοεί τη στήριξη σε υποψηφίους που μπορούν να εμποδίσουν ή να δυσκολέψουν την νίκη υποψηφίων του κυβερνώντος κόμματος, Ενωμένη Ρωσία. Ο Ναβάλνι έχει στήσει ένα ολόκληρο εθνικό δίκτυο υποστηρικτών του, που ενεργοποιεί σε εκλογές. Ορισμένοι παρατηρητές εκτιμούν ότι η πιθανολογούμενη δηλητηρίασή του θα μπορούσε να έχει σχέση με αυτό.

Ρόμαν Γκοτσαρένκο

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου