Μια ιστορία για το Εθνικό Μητρώο Υποδομών

Για γέλια ή για κλάματα; Η Επιστήμη και μαζί της, ο Ορθολογισμός – μια φιλοσοφική σχολή σκέψης που δέχεται ως μοναδική πηγή γνώσης τη λογική- σηκώνουν τα χέρια ψηλά!

Η Ελλάδα – μία από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης- δεν γνωρίζει ούτε καν τον ακριβή αριθμό των γεφυριών που διαθέτει και πολύ περισσότερο άλλα πολύ πιο κρίσιμα τεχνικά στοιχεία που έχουν άμεση σχέση με την ασφάλεια των πολιτών. Το επαναλαμβάνω: Η Ελλάδα το 2020 δεν γνωρίζει καν τον αριθμό των γεφυριών στο σύνολο της επικράτειας της.

Μια χώρα που έχει αποδεχθεί εδώ και χρόνια – τουλάχιστον από το 2009 που στη ταμπέλα του υπουργείου Περιβάλλοντος προστέθηκε και η …Κλιματική Αλλαγή- ότι οι διαρκώς επαναλαμβανόμενες και με μεγαλύτερη ένταση φυσικές καταστροφές δεν αποτελούν «κεραυνό εν αιθρία» αλλά μια από τις οδυνηρές συνέπειες της συνεχιζόμενης υποβάθμισης του περιβάλλοντος στην οποία συμβάλλουν οι οικονομικές πολιτικές είχε μείνει στα λόγια!

Μόλις το φθινόπωρο του 2019 ψηφίζεται στη Βουλή ο Νόμος 4635 που προβλέπει (άρθρο 10) τη συγκρότηση Εθνικού Μητρώου Υποδομών, «το οποίο λειτουργεί σε ψηφιακή και δημόσια προσβάσιμη μορφή».

Η νεότερη εξέλιξη στην όλη υπόθεση – μια υπόθεση που θυμίζει το διαχρονικό «γιοφύρι της Άρτας»- είναι η επιλογή του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στις αρχές Αυγούστου 2020 να αναθέσει στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) την ανάπτυξη και τη διαχείριση του Εθνικού Μητρώου Υποδομών.

Το κλειδί σε αυτή την υπόθεση δεν είναι άλλο από την ύπαρξη για πρώτη φορά μιας πλειάδας δεδομένων γύρω από τις υποδομές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους – δεδομένα τα οποία θα πρέπει να είναι δημόσια προσβάσιμα. Με άλλα λόγια, να μπορεί και ο πολίτης να πληροφορηθεί με έγκυρο τρόπο το πότε έγινε η τελευταία συντήρηση του γεφυριού που πήραν μαζί του τα ορμητικά νερά του ποταμού αλλά και το ποιος είχε την ευθύνη του έργου.

Σε δηλώσεις που έγιναν μετά από συνάντηση του υπουργού Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκου Πιερρακάκη και του προέδρου του ΤΕΕ Γιώργου Στασινού , ο τελευταίος, βρήκε την ευκαιρία να επισημάνει, μεταξύ άλλων, κάτι το πολύ ενδιαφέρον: «Δημιουργείται μια βεντάλια ψηφιακών εργαλείων που με την υλοποίησή τους πραγματικά μπορεί να αλλάξει η χώρα – σίγουρα θα αλλάξει η καθημερινότητα και ο τρόπος δουλειάς χιλιάδων μηχανικών και επιχειρήσεων, ενώ θα βελτιωθεί η εξυπηρέτηση του πολίτη, η δημόσια και προσβάσιμη πληροφόρηση, θα μειωθεί η γραφειοκρατία».

Η συνάντηση τους έγινε στα τέλη Οκτωβρίου 2019 και το αίτημα της δημόσιας και προσβάσιμης πληροφόρησης εξακολουθεί να δείχνει το δρόμο…

Αλλά, ας επανέλθουμε στο νόμο και το άρθρο για το Εθνικό Μητρώο Υποδομών. Πιο συγκεκριμένα, στο άρθρο αναφέρονται τα εξής: «Συγκροτείται Εθνικό Μητρώο Υποδομών, το οποίο λειτουργεί σε ψηφιακή και δημόσια προσβάσιμη μορφή. Στο Μητρώο συμπεριλαμβάνονται όλες οι υποδομές και τα κτίρια που ανήκουν σε ή βρίσκονται υπό τη διαχείριση φορέων του δημόσιου τομέα κατά την έννοια του άρθρου 14 παράγραφος 1 περίπτωση α΄ του ν. 4270/2014, με εξαίρεση τις υποδομές και τα κτήρια που ανήκουν σε ή βρίσκονται υπό τη διαχείριση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (Ε.Υ.Π.) και εξυπηρετούν σκοπούς εθνικής άμυνας και ασφάλειας. Για κάθε υποδομή και κτίριο που περιλαμβάνεται στο Μητρώο του παρόντος, αναφέρονται ο χρόνος κατασκευής, ο αρμόδιος φορέας για τη συντήρηση και τον έλεγχό τους, τα βασικά χαρακτηριστικά των εργασιών συντήρησης και ελέγχου και ο χρόνος στον οποίο αυτές πρέπει να διενεργούνται και τα βασικά χαρακτηριστικά προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρία που διαθέτει ή μη το κτίριο. (…) Εντός προθεσμίας, (…), οι φορείς του δημόσιου τομέα υποχρεούνται να δηλώσουν σε ειδική εφαρμογή της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Μητρώου, τις υποδομές και τα κτίρια, η συντήρηση και ο έλεγχος των οποίων υπάγεται στην αρμοδιότητά τους».

Το πρώτο βήμα έγινε. Τα επόμενα όμως που πρέπει να ακολουθήσουν είναι και τα πιο σημαντικά μιας και έχουν άμεση σχέση με τη τύχη της ζωής και της ασφάλειας των πολιτών αλλά και την προστασία των περιουσιακών τους στοιχείων. Με άλλα λόγια, δεν χρειάζονται απλώς δεδομένα – αυτά πρέπει να συγκεντρωθούν γρήγορα και σωστά και να αποτελέσουν μια πρώτη ύλη προς αξιοποίηση. Η αξιοποίηση παίζει ρόλο και οι φορείς που θα αναλάβουν την εξόρυξη και την αξιολόγηση των δεδομένων. Από αυτήν την αξιολόγηση θα αρχίσουν να κτυπούν τα καμπανάκια του κόκκινου συναγερμού και να σώζονται ζωές και περιουσίες.

Εν τέλει, σε αυτά τα δημόσια και προσβάσιμα δεδομένα παίζεται και το μεγάλο στοίχημα της μεταρρύθμισης. Αλλά, από το 2009 δεν έγιναν και πολλά πράγματα σε αυτόν τον τομέα.