Εξαλλη η Τουρκία για τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου – Μόνο οι κυρώσεις θα την συνετίσουν

Απολύτως αναμενόμενη χαρακτηρίζει την απόφαση της Τουρκίας να επεκτείνει για τέσσερις ακόμη ημέρες την παράνομη ναυτική οδηγία (NAVTEX) για έρευνες νοτίως του Καστελόριζου ο εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης. Με το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Oruc Reis να πλέει εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αποδίδει τη νέα προκλητική κίνηση της Άγκυρας -η οποία είναι ενδεικτική της απροθυμίας της να αποκλιμακώσει την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο- στην επικείμενη κύρωση από τη Βουλή της συμφωνίας με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.

Μιλώντας στο in.gr, ο κ. Φίλης καταλογίζει μεγάλο μερίδιο ευθύνης στη στάση που έχει κρατήσει μέχρι τώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση απέναντι στην τουρκική παραβατικότητα, που έχει ως αποτέλεσμα η γείτονα να μην αισθάνεται καμία ουσιαστική πίεση. Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνει πως, μόνο αν επιβληθούν σκληρές κυρώσεις στην Τουρκία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα σταματήσει να περιφρονεί τους Ευρωπαίους και θα σκεφτεί διαφορετικά την προσέγγιση του διαλόγου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Με Navtex για άσκηση νότια του Καστελλόριζου απαντά η Αθήνα στην τουρκική προκλητικότητα

Πολεμικές ιαχές από τούρκο πολιτικό: Ο στρατός θα λύσει τα προβλήματά μας στην ανατολική Μεσόγειο

Ενός διαλόγου πάντως τον οποίο αυτή τη στιγμή η Άγκυρα αποφεύγει, χρησιμοποιώντας ως πρόφαση τη συμφωνία Αθήνας – Καΐρου. «Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι η Τουρκία επιθυμεί πραγματικά τον διάλογο. Οπωσδήποτε, δεν τον επιθυμεί όπως θέλουμε εμείς, δηλαδή στο πλαίσιο που τον έχουμε ορίσει» υποστηρίζει ο κ. Φίλης, κρατώντας εξαιρετικά μικρό καλάθι ενόψει των επαφών του γερμανού υπουργού Εξωτερικών, Χάικο Μάας, σε Αθήνα και Άγκυρα.

Κ. Φίλης

Μάλιστα, όπως εκτιμά ο ίδιος, όταν θα τεθεί στο τραπέζι το θέμα του διαλόγου, με πρόσχημα ότι η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία ήταν αιφνιδιαστική, ο τούρκος πρόεδρος θα αξιώσει εγγυήσεις από την Ελλάδα, υποστηρίζοντας ότι μόνο έτσι θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του απέναντί μας.

Αντίδραση για την κύρωση της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου

Ειδικότερα, στον απόηχο της χρονικής επέκτασης της παράνομης τουρκικής NAVTEX για έρευνες νοτίως του Καστελόριζου, όπως εξηγεί στο in.gr ο κ. Φίλης, η εβδομάδα που διανύουμε προμηνυόταν ότι δεν θα είναι ανέφελη, καθώς κυρώνεται από το ελληνικό Κοινοβούλιο η συμφωνία με την Αίγυπτο για τον καθορισμό ΑΟΖ.

«Η εξέλιξη αυτή έχει ενοχλήσει για τα καλά την Τουρκία, καθώς αποτελεί μεγάλο αγκάθι για την ίδια, επειδή διεμβολίζει το τουρκολιβυκό σύμφωνο και ακυρώνει σε αυτό το κομμάτι της Μεσογείου τη «Γαλάζια Πατρίδα» σημειώνει χαρακτηριστικά, κάνοντας λόγο για αναμενόμενη αντίδραση της Άγκυρας.

Σύμφωνα με τον ίδιο «είναι σαφές ότι η γείτονα θέλει να τιμωρήσει την Ελλάδα, και μάλιστα έχει θέσει εκτός κάδρου την Αίγυπτο, στοχοποιώντας αποκλειστικά και μόνο τη χώρα μας».

Η ατολμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Στο σημείο αυτό, αναφερόμενος στην ήπια στάση που ακολουθεί η Ευρώπη απέναντι στον Ερντογάν, υπογραμμίζει πως η Τουρκία θέλει να δείξει ότι είναι διατεθειμένη να πάει μέχρι τέλους, διότι δεν αισθάνεται καμία ουσιαστική πίεση από κανέναν παράγοντα.

«Σε αυτό έχει συντελέσει το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι έχουν προσδιορίσει και χαρακτηρίσει την παράνομη NAVTEX ως «ναυτικές κινητοποιήσεις» με αποτέλεσμα τώρα να μην μπορούν να προσάψουν στην Τουρκία κάτι για την ανανέωσή της. Εφόσον δεν είναι παράνομη πράξη κατά αυτούς, η Τουρκία επεκτείνει απλώς μια ενέργεια για κάποιες ημέρες» εξηγεί.

Πατάει δηλαδή -προσθέτει- πάνω στην αδυναμία και την απροθυμία των Ευρωπαίων να βάλουν τάξη και να την πιέσουν.

Στόχος η επιβολή της ατζέντας των διαπραγματεύσεων

Με αυτά τα δεδομένα, λοιπόν, δίνεται η δυνατότητα στον Ερντογάν να τραβήξει το σχοινί με στόχο να επιβάλει εκείνος την ατζέντα ενδεχόμενου διαλόγου με την Ελλάδα.

Ενός διαλόγου πάντως που, όπως εκτιμά ο κ. Φίλης, η Τουρκία δεν επιθυμεί τη δεδομένη χρονική στιγμή. «Οπωσδήποτε δεν επιθυμεί τον διάλογο όπως τον θέλουμε εμείς, δηλαδή στο πλαίσιο που εμείς τον έχουμε ορίσει. Οπότε, από το να βρεθεί στη δύσκολη θέση να εξηγήσει ότι ο διάλογος αυτός θα πρέπει να γίνει για όλα και όχι μόνο για τα θέματα που θέλει η Ελλάδα, προτιμά να υπάρχει αυτός ο φαύλος κύκλος έντασης».

Σε ό,τι αφορά δε τη γερμανική διαμεσολάβηση και την προσπάθεια για καλλιέργεια πρόσφορου εδάφους για διάλογο, ο κ. Φίλης επισημαίνει πως η Άγκυρα περιφρονεί τη Γερμανία, η οποία ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει απαιτήσει με έμπρακτο τρόπο να αλλάξει στάση.

«Οι ανακοινώσεις, όσο σκληρές κι αν είναι, δεν ιδρώνουν το αυτί της Τουρκίας» τονίζει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας με έμφαση πως δεν θα αλλάξει κάτι από την πλευρά της Γερμανίας μετά τη χρονική επέκταση της NAVTEX, εφόσον αυτή δεν έχει χαρακτηριστεί προηγουμένως παράνομη.

Μόνη λύση οι κυρώσεις

Στο πλαίσιο αυτό, μοναδική λύση απέναντι στην τουρκική παραβατικότητα θεωρείται η λήψη αυστηρών κυρώσεων, κατάλογο των οποίων καλείται να παρουσιάσει στο άτυπο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (27-28 Αυγούστου) ο ύπατος εκπρόσωπος, Ζοζέπ Μπορέλ.

«Ο μόνος τρόπος για να μάθουμε αν η Τουρκία μπλοφάρει ή εννοεί αυτά που λέει είναι μέσα από μέτρα τα οποία θα την πονέσουν» σημειώνει ο κ. Φίλης, κάνοντας λόγο για παταγώδη αποτυχία της πολιτικής του κατευνασμού, όπως προκύπτει μάλιστα εκ του αποτελέσματος.

«Τι έχει αλλάξει στην τουρκική στάση; Αντί να μετριάζεται, ενθαρρύνεται η επιθετικότητά της» παρατηρεί, εικάζοντας πως ο Ερντογάν δεν είναι αποφασισμένος να τα βάλει με όλο τον κόσμο και να πλήξει την οικονομία και την πολιτική κυριαρχία του μόνο και μόνο για να δείξει ότι στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ηγεμονική δύναμη.

Τορπιλίζεται η διαδικασία έναρξης διερευνητικών επαφών;

Ερωτηθείς αν όλα τα παραπάνω τορπιλίζουν τη διαδικασία έναρξης διερευνητικών επαφών, ενόψει μάλιστα και της επίσκεψης του γερμανού ΥΠΕΞ σε Αθήνα και Άγκυρα την Τρίτη, ο κ. Φίλης επισημαίνει πως όλα εξαρτώνται από τη στάση της γείτονος.

«Δεν μπορούμε να κάνουμε καμιά εκτίμηση, γιατί μπορεί η NAVTEX να ολοκληρωθεί στις 27 Αυγούστου και στις 28 -που θα είναι και η δεύτερη ημέρα της συνόδου των υπουργών των Εξωτερικών- να δούμε την Τουρκία είτε να την επεκτείνει χρονικά είτε να σταματά αυτή τη NAVTEX και να εκδίδει άλλη μία για τα θαλάσσια τεμάχια που βρίσκονται ακόμη πιο κοντά σε ελληνικά χωρικά ύδατα είτε να πει ότι θέλει να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου».

Σε περίπτωση πάντως που επικρατήσει το τελευταίο σενάριο, η Τουρκία -με πρόσχημα ότι η συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου ήταν αιφνιδιαστική- αναμένεται να αξιώσει εγγυήσεις από την Αθήνα προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη απέναντί της. Σύμφωνα με τον κ. Φίλη, τέτοιες εγγυήσεις θα μπορούσαν να είναι το πάγωμα των οποιονδήποτε διπλωματικών κινήσεων θα έκανε η χώρα μας το επόμενο διάστημα, όπως η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης περιμετρικά της Κρήτης ή ακόμη και οι διαβουλεύσεις μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου σε σχέση με κάποια μελλοντική οριοθέτηση.