Της Τζιας τα μονοπάτια ο Λιόντας τα φυλάει

Γνωστή και ως Τζια, η Κέα, το πλησιέστερο στις ακτές της Αττικής Κυκλαδονήσι (πλην, ασφαλώς, της Μακρονήσου), είναι ένα νησί με έντονο ανάγλυφο, αξιόλογα αρχιτεκτονικά στοιχεία και ενδιαφέρουσες περιπατητικές διαδρομές.

Λόφοι και κοιλάδες, ρεματιές και ήπιες πλαγιές με ελιές, αμυγδαλιές και βελανιδιές, λιθόστρωτα μονοπάτια και ξερολιθιές, διάσπαρτες αγροτικές κατοικίες, μοναστήρια και εκκλησάκια, κρήνες και νερόμυλοι συνθέτουν την ξεχωριστή εικόνα της τζιώτικης υπαίθρου.

Η Κέα διαθέτει σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, με πλέον χαρακτηριστικό το Λέοντα της Ιουλίδας (Λιόντα, όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι), κολοσσικό έργο πλαστικής των Πρώιμων Αρχαϊκών Χρόνων (τέλη 7ου/αρχές 6ου αιώνα π.Χ.), λαξευμένο σε βράχο, σε απόσταση 15′ (πλακόστρωτο μονοπάτι) από την πρωτεύουσα του νησιού.

Το ενδιαφέρον των ταξιδιωτών τραβούν κατά κύριο λόγο η Ιουλίδα (Χώρα Κέας), ένα σπάνιο αρχιτεκτονικό σύνολο στην καρδιά του νησιού, το Βουρκάρι, γραφικός παραλιακός οικισμός με κοσμοπολίτικο χαρακτήρα, η Κορησσία (το λιμάνι), ο Κούνδουρος, οι Πήσσες, το Γιαλισκάρι και ο Οτζιάς, παραθαλάσσιοι οικισμοί.

Ξεχωριστή εμπειρία αποτελεί η επίσκεψη στους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Κέας: η Ιουλίς, σε ύψωμα της Χώρας, η Καρθαία, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού, η Κορησσός, κοντά στο λιμάνι, η Ποιήεσσα, κοντά στις Πήσσες, και ο προϊστορικός οικισμός της Αγίας Ειρήνης, κοντά στο Βουρκάρι, μαρτυρούν το απώτατο παρελθόν της Κέας.

Πέραν των προαναφερθέντων, η Τζια ξεχωρίζει και για το πυκνό δίκτυο των μονοπατιών στην ενδοχώρα της.

Η διασπορά των αγροτικών κατοικιών σε όλη την έκταση του νησιού κατέστησε αναγκαία ήδη από την αρχαιότητα την κατασκευή ενός δικτύου μονοπατιών, που διατηρείται σε καλή κατάσταση μέχρι σήμερα.

Το δίκτυο αυτό κατασκευάστηκε με τέχνη, πλακοστρώθηκε και οριοθετήθηκε με ξερολιθιές.

Τα παλαιά λιθόστρωτα μονοπάτια της Τζιας διασταυρώνονται, διέρχονται τα δρυοδάση του Προφήτη Ηλία, του Αγίου Παντελεήμονα και της Πέρα Μεριάς, συναντούν στο διάβα τους λευκά ξωκλήσια, αγροτικές κατοικίες, πηγές με τρεχούμενο νερό και αρχαιότητες (όπως ο πύργος της Αγίας Μαρίνας και ο Λιόντας), καταλήγουν δε στις γραφικές ακρογιαλιές του νησιού.