Ιαχές πολέμου της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο – Διπλωματικός πυρετός και στο βάθος κυρώσεις

«Κόκκινο πανί» αποτελεί για την Τουρκία το ευρωπαϊκό τελεσίγραφο για κυρώσεις τον Σεπτέμβριο, καθώς και η ανυποχώρητη στάση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, με την Άγκυρα να συνεχίζει μαινόμενη τις προκλήσεις τόσο σε φραστικό επίπεδο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο κατάλογος των πιθανών κυρώσεων, το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και τα 12 μίλια στο Αιγαίο, οι διπλωματικές προσπάθειες αποκλιμάκωσης της έντασης, και τα αλλεπάλληλα «χαστούκια» που δέχθηκαν τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη δεν φόβισαν την Τουρκία, αλλά την εξαγρίωσαν σε ένα κρεσέντο προκλήσεων, ενδεικτικών της ανυποχώρητης στάσης της όσον αφορά στα τετελεσμένα που θέλει να δημιουργήσει στην περιοχή.

Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης Ερντογάν, όπως και ο τουρκικός Τύπος, δίνουν πολεμικό τόνο στα τεκταινόμενα στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, αφήνοντας σαφείς αιχμές για ένα ενδεχόμενο θερμό επεισόδιο. Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα της Yeni Safak, που αναφέρει ότι οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν την εντολή να δρουν χωρίς να δίνουν λογαριασμό στην Άγκυρα.

Όπως σημειώνεται στο ρεπορτάζ: «Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν ετοιμαστεί για όλα τα ενδεχόμενα, ακόμη και για σύγκρουση. Αυτός είναι και ο λόγος που έχει δοθεί εντολή στους πλοιάρχους του Πολεμικού Ναυτικού να απαντούν σε πιθανές προκλήσεις, δίχως να ρωτούν στην Άγκυρα».

Οι συμφωνίες ΑΟΖ της Αθήνας με την Ιταλία και την Αίγυπτο χαρακτηρίζονται ανοιχτά παράνομες από το τουρκικό κυβερνητικό επιτελείο, το οποίο ανεβάζει τους τόνους αναφέροντας «αιτία πολέμου» την επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο.

Πέρα, όμως, από τις ανοιχτές απειλές πολέμου, η Άγκυρα ερμηνεύει κατά το δοκούν τις συμφωνίες αυτές. Όπως αναφέρει σε επιστολή του προς τον Αντόνιο Γκουτέρες ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας στα Ηνωμένα Έθνη, Φεριντούν Σινιρλίογλου, με την συμφωνία με την Ιταλία η Ελλάδα «αναγνωρίζει επίσης ότι τα νησιά δεν δικαιούνται αυτόματα υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ».

Ο κ. Σινιρλίογλου προχωρά ένα βήμα παραπέρα σημειώνοντας ότι «ακόμη και η Κρήτη, το πέμπτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου με έκταση 8.300 τετραγωνικά χιλιόμετρα, έχει λάβει μειωμένη επήρεια σύμφωνα με την αποκαλούμενη συμφωνία Αιγύπτου και Ελλάδος. Ωστόσο, ο επίμονος ελληνικός ισχυρισμός προβλέπει πλήρη επήρεια για το Καστελλόριζο, αν και θα του δινόταν μόνο αιγιαλίτιδα ζώνη, αλλά καθόλου υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ σύμφωνα με τη νομολογία των σχετικών διεθνών δικαστηρίων».

Με αλλεπάλληλες Navtex παρατείνεται η παραμονή του Oruc Reis στην αν. Μεσόγειο

Παράλληλα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου διαμήνυσε ότι το τουρκικό ερευνητικό πλοίο Oruc Reis θα παραμείνει στην Ανατολική Μεσόγειο για 90 ημέρες.

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου σημείωσε ότι θα εκδίδονται «τμηματικές» Navtex για την παραμονή του Ορούτς Ρέις στην ανατ. Μεσόγειο, που θα αφορούν την κάθε περιοχή ξεχωριστά και σε διαφορετικές ημερομηνίες.

Όπως διευκρίνισε, οι πρώτες Navtex θα αφορούν έρευνες σε δυτικές περιοχές (σ.σ. περιοχές τουρκο-λιβυκού μνημονίου) και στο τέλος του 3μήνου το Ορούτς Ρέις θα πλησιάσει την (τουρκική) ηπειρωτική χώρα.

Μια τέτοια Navtex εκδόθηκε λίγες ώρες μετά την άτυπη συνεδρίαση των ΥΠΕΞ στο Βερολίνο. Με αυτήν η Τουρκία δεσμεύει  περιοχή ανάμεσα στη Ρόδο και την Κύπρο, όπου και θα κάνει ασκήσεις με πραγματικά πυρά. Σημειώνεται ότι η διάρκεια της νέας NAVTEX είναι από σήμερα μέχρι τις 11 Σεπτεμβρίου.

«Μπαρούτι» η Άγκυρα για τα 12 μίλια

Αιτία πολέμου χαρακτήρισε ενδεχόμενη επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, σημειώνοντας ωστόσο ότι δεν ενοχλεί την Άγκυρα η επέκτασή τους στο Ιόνιο Πέλαγος.

«Η Ελλάδα ενεργεί όπως εκείνη θέλει όπου έχει δικαιώματα. Δεν μας αφορά αυτό. Ωστόσο, στο Αιγαίο δεν μπορούν να επεκτείνουν τα σύνορά τους στα 12 μίλια. Αυτό αποτελεί αιτία πολέμου. Δεν πρόκειται να επιτρέψουμε στην Ελλάδα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα από 6 σε 12 μίλια. Το λέω πολύ ξεκάθαρα», δήλωσε ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, αμφισβητώντας ξεκάθαρα τις συμφωνίες της χώρας μας με Ιταλία και Αίγυπτο για οριοθέτηση ΑΟΖ.

Στο μεταξύ, το casus belli επαναφέρει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Τουρκίας, σε περίπτωση που η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο στα 12 μίλια, θέτοντας ακόμη και ζήτημα κυριαρχίας των Δωδεκανήσων.

Ο Φουάτ Οκτάι χαρακτήρισε και αυτός «απόπειρα» πολέμου την επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας.

«Εάν η απόπειρα της Αθήνας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα δεν είναι αιτία πολέμου, τότε ποιο είναι;» διερωτήθηκε ο Τούρκος αντιπρόεδρος, Φουάτ Οκτάι.

#BREAKING 'If Athens' attempt to expand its territorial waters isn't a cause of war, then what is?' asks Turkish vice president

— ANADOLU AGENCY (ENG) (@anadoluagency) August 29, 2020

« Το ατύχημα δεν θα συμβεί από εμάς. Λένε (οι Έλληνες) ότι ‘μπορεί να συμβεί ατύχημα ή κάτι τέτοιο’. Ε, κι εμείς θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί. Αν δεν το κάνουμε εδώ ως έθνος, πού θα το κάνουμε; Αν δεν κάνουμε ό,τι χρειαστεί εδώ, εάν δεν διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας, πού θα τα διεκδικήσουμε; Αυτή είναι η θέση της Τουρκίας. Είσαι κάτω από τη μύτη μου, οι χώρες έχουν υφαλοκρηπίδα, αλλά αυτές οι νησίδες μπορεί να έχουν χωρικά ύδατα αλλά όχι υφαλοκρηπίδα, η στάση μας βασίζεται στο δίκαιο. Δεν μπορεί να έχουν υφαλοκρηπίδα. Δεν μπορεί να έχουν αποκλειστική οικονομική ζώνη. Αυτό δεν μπορούμε να το αποδεχτούμε», δήλωσε ο Τούρκος αντιπρόεδρος.

Διεμήνυσε επίσης ότι η Τουρκία θα προστατεύσει, με κάθε τρόπο, τα δικαιώματά της σε κάθε κυβικό μέτρο υδάτων στην Ανατολική Μεσόγειο.

2️⃣ Bizler barış ve diplomasi dilini iyi biliriz ancak mesele Türkiye’nin hak ve menfaatlerini korumaya gelince gereğini yapmakta tereddüt etmeyiz. Bunu en iyi bilenlerin başında da Fransa ve Yunanistan gelir.

— Fuat Oktay (@fuatoktay) August 29, 2020

Μάλιστα, ο Φουάτ Οκτάι έθεσε και ζήτημα Δωδεκανήσων, όπως ακριβώς έκανε και ο επικεφαλής των «Γκρίζων Λύκων», Ντεβλέτ Μπαχτσελί.

Ο Τούρκος αντιπρόεδρος αναφερόμενος στην Ελλάδα και την Κύπρο, χωρίς ωστόσο να τις κατονομάσει, δήλωσε εμφαντικά ότι θα συνθλίψουν όσους προσπαθήσουν να τους εμποδίσουν στη Μεσόγειο.

«Να μας συγχωρούν, αλλά εμείς σκίζουμε και πετάμε αυτό το χάρτη, αλλά και συνθλίβουμε –αν χρειαστεί- όσους σκέφτονται να εφαρμόσουν αυτό το χάρτη. Τώρα βλέπουμε μία δομή και μία Ευρωπαϊκή Ένωση που είναι εργαλείο αυτής (της δομής), η οποία προσπαθεί να ξανασχεδιάσει τον ίδιο χάρτη που σκίσαμε για τη χώρα μας (εννοεί τη συνθήκη των Σεβρών) και για τις θάλασσες. Γι’ αυτό και χρησιμοποιούν και πάλι ως μέσο και ως εργαλείο την Ελλάδα και την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση», είπε ο Φουάτ Οκτάι, ο οποίος υποστήριξε ότι η Τουρκία διαθέτει και χωρικά ύδατα και υφαλοκρηπίδα στην ανατ. Μεσόγειο.

Πώς απαντά η Αθήνα

Αμεση και σκληρή ήταν η απάντηση του ελληνικού ΥΠΕΞ στις πολεμικές ιαχές του τούρκου αντιπροέδρου Φουάτ Οκτάι σχετικά με την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων κατά 12 μίλια.

Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών σημειώνει ότι η πρωτοφανής αντίληψη της Τουρκίας ότι δύναται να απειλεί με τη χρήση βίας γειτονικές της χώρες όταν αυτές ασκούν τα νόμιμα δικαιώματά τους αντίκειται στον σύγχρονο πολιτικό πολιτισμό αλλά και σε θεμελιώδεις διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου.

Η Αθήνα υπενθυμίζει στην Άγκυρα πως «η άσκηση δικαιωμάτων κυριαρχίας της Ελλάδας δεν υπόκειται σε καμίας μορφής τουρκική αρνησικυρία».

«Καλούμε την Τουρκία να αντιληφθεί ότι το Διεθνές Δίκαιο και οι αξίες επί των οποίων οικοδομήθηκε η σύγχρονη διεθνής τάξη δεσμεύουν  όλα τα κράτη του κόσμου», υπογραμμίζει το ελληνικό ΥΠΕΞ.

Τα «στραπάτσα» της Τουρκίας στον αέρα

Η τουρκική Άμυνα έχει ξεπεράσει κάθε όριο τις τελευταίες ημέρες και παρά το γεγονός ότι καταποντίζεται από τα ελληνικά «γεράκια», συνεχίζει να προκαλεί.

Για πολλοστή φορά οι Τούρκοι επιχειρούν να δημιουργήσουν κλίμα και θερμό επεισόδιο με τις προκλητικές κινήσεις τους από αέρος, καθώς, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ, η τουρκική πολεμική αεροπορία επέδειξε παραβατική συμπεριφορά, παρά το γεγονός ότι είχε δώσει διαβεβαιώσει ότι δεν θα προκαλέσει, κατά την είσοδο του Β-52 στο FIR Αθηνών.

Συγκεκριμένα, τουρκικά αεροσκάφη προσπάθησαν να παρενοχλήσουν τα ελληνικά F-16 που συνόδευαν το αμερικανικό βομβαρδιστικό αεροσκάφος, ωστόσο για ακόμα μια φορά οι προσπάθειές τους έπεσαν στο κενό, καθώς τα ελληνικά μαχητικά τα αναχαίτισαν.

Σε πλήρη λειτουργία η τουρκική «μονταζιέρα»

Λίγες ώρες νωρίτερα πήρε για μία ακόμα φορά η τουρκική μονταζιέρα αφού με επιμελώς απομονωμένα πλάνα επειχείρησε το τουρκικό υπουργείο Εθνικής Άμυνας να επιδοθεί σε έναν πόλεμο προπαγάνδας.

Μετά το κάζο της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας όταν οκτώ ελληνικά μαχητικά απογειώθηκαν από την 115η Πτέρυγα Μάχης της Κρήτη, προκειμένου να συναντήσουν τα επτά τουρκικά που είχαν στόχο να παρενοχλήσουν δύο αεροσκάφη της Πολεμικής μας Αεροπορίας, με αποτέλεσμα μετά από δέκα λεπτά αερομαχιών να τραπούν σε φυγή και να επιστρέψουν στη βάση τους, θέλησαν να απαντήσουν με ένα βίντεο διάρκειας δύο λεπτών στον λογαριασμό που διατηρεί το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας στο Twitter.

Σε αυτό υποστηρίζουν ότι έξι ελληνικά F-16 που απογειώθηκαν από την Κρήτη, κατευθύνθηκαν προς τη νότια Κύπρο, πλησιάζοντας την περιοχή που έχει δεσμεύσει η Άγκυρα μέσω της παράτυπης Navtex.

Ωστόσο, η γνησιότητα του βίντεο αυτού αμφισβητείται, καθώς υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι είναι προϊόν επεξεργασίας.

Η λίστα με τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας

Μετά τη ολοκλήρωση του άτυπου συμβουλίου των ΥΠΕΞ της ΕΕ, και παρά τα αρχικά ευχολόγια, ο Ζόζεπ Μπορέλ παρουσίασε σήμερα ένα κατάλογο με «επιλογές μελλοντικών κυρώσεων» κατά της Τουρκίας.

Οι κυρώσεις που παρουσιάστηκαν από τον Ζοζέπ Μπορέλ στην άτυπη Σύνοδο των ΥΠΕΞ της ΕΕ , γενούν ελπίδες αλλά και προβληματισμό ταυτόχρονα, για τη συμμόρφωση της Τουρκίας, με τους ειδικούς να κρίνουν ως πιο σημαντικές τις οικονομικές κυρώσεις και το κλείσιμο της στρόφιγγας προς τις τουρκικές επιχειρήσεις.

Οι κυρώσεις είναι οι εξής:

1. Περιοριστικά μέτρα σε περίπτωση συνέχισης παράνομων γεωτρήσεων σε Ανατολική Μεσόγειο.

2. Καταχώρηση πλοίων που εμπλέκονται σε παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες.

3. Τομεακές κυρώσεις (πωλήσεις, προμήθειες, εξαγωγή υλικού σχετικά με έρευνες στον ενεργειακό τομέα, μεταφορά τεχνολογίας και προϊόντων)

4. Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (τραπεζικός και βιομηχανικός τομέας) – απαγόρευση δανεισμού σε Τουρκιά από κρατικές τράπεζες

5. Δυνατότητα για μείωση ευρωπαϊκών κονδυλίων

6. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της Τουρκίας μέχρι τον Σεπτέμβριο, δυνατότητα εξέτασης απαγόρευσης ταξιδιών (travel ban)

7. Να ενισχυθούν περαιτέρω οι καταχωρήσεις για ενέργειες Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες ΚΔ και Ελλάδας σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας.