Ρωσία : Οι εργαζόμενοι της πρώτης γραμμής αρνούνται τον εμβολιασμό με το Sputnik-V

Ο Βλάντιμιρ Πούτιν ανακοίνωσε την έγκριση του ρωσικού εμβολίου κατά του κοροναϊού, Sputnik-V, στις 11 Αυγούστου εν μέσω μεγάλης φημολογίας, λέγοντας ότι λειτουργεί «πολύ αποτελεσματικά» και δημιουργεί σταθερή ανοσία.

Πώς το γνωρίζει; Όπως αποκάλυψε, μία από τις κόρες του έχει ήδη εμβολιαστεί.

Μιλώντας στην κρατική ρωσική τηλεόραση, ο Πούτιν είχε δηλώσει τότε ότι η κόρη του είχε ελαφρώς υψηλότερη θερμοκρασία μετά από καθεμία από τις δύο δόσεις του εμβολίου, πλέον όμως «αισθάνεται καλά».

Οι ρωσικές αρχές έχουν αποφασίσει ότι οι δάσκαλοι, οι γιατροί και άλλοι επαγγελματίες της πρώτης γραμμής θα είναι και οι πρώτοι που θα αποκτήσουν πρόσβαση στο εμβόλιο, ακόμη και πριν την ολοκλήρωση της τρίτης φάσης των κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους.

Όμως ορισμένοι από τους εργαζόμενους στους τομείς της πρώτης γραμμής δεν έχουν ενθουσιαστεί με την είδηση, αφού δεν πιστεύουν τους ισχυρισμούς του Πούτιν για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου και δεν επιθυμούν να μετατραπούν σε ανθρώπινα πειραματόζωα.

Την 1^η Σεπτεμβρίου, οι ρωσικές σχολικές αίθουσες άνοιξαν για πρώτη φορά μετά τον Μάρτιο, εν μέσω της πανδημίας του κοροναϊού. Την ίδια μέρα, η χώρα έσπασε το φράγμα των 1 εκατ. κρουσμάτων. Οι δάσκαλοι σχεδιαζόταν να ανήκουν στους πρώτους που θα εμβολιαστούν, δεδομένης και της στενής επαφής τους με εκατοντάδες παιδιά, στα οποία εκτίθενται σε καθημερινή βάση. Όμως σύμφωνα με πληροφορίες του CNN, ελάχιστοι είναι εκείνοι – αν υπάρχουν καν – που έχουν δεχθεί να εμβολιαστούν μέχρι στιγμής.

Το εμβόλιο, που αναπτύχθηκε στο Ινστιτούτο Γκαμαλέγια της Μόσχας, έλαβε το όνομά του από την αναπάντεχη εκτόξευση το 1957 του πρώτου δορυφόρου στον κόσμο, από τη Σοβιετική Ένωση.

Ο ισχυρισμός της Ρωσίας ότι κατάφερε να γίνει η πρώτη χώρα που ενέκρινε εμβόλιο κοροναϊού κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας πανδημίας αρχικά αντιμετωπίστηκε με εκτεταμένη ανησυχία και αναπάντητα ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά του, οι οποίες δεν προέρχονταν μόνο από το εξωτερικό.

Ένα σωματείο Ρώσων δασκάλων, το Uchitel, ξεκίνησε διαδικτυακή συλλογή υπογραφών καλώντας τα μέλη της να απορρίψουν τον εμβολιασμό εξαιτίας ανησυχιών για την ασφάλειά τους και εκφράζοντας την άποψη ότι το εμβόλιο – που τώρα είναι εθελοντικό – δεν θα πρέπει να καταστεί υποχρεωτικό μέχρι την ολοκλήρωση των κλινικών δοκιμών.

Η πραγματικότητα ίσως απέχει από τις υποσχέσεις

Ο Γιούρι Βαρλάμοφ, δάσκαλος στη Μόσχα και μέλος του σωματείου, αναφέρει ότι δεν θέλει να εμβολιαστεί γιατί δεν πιστεύει ακόμη ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές.

«Πριν τη λήξη των δοκιμών δεν μπορούν να το καταστήσουν υποχρεωτικό. Όμως ξέρω ότι σε κάποια σχολεία και κρατικούς οργανισμούς, οι άνθρωποι συζητούν ότι θα είναι υποχρεωτικό μέχρι το τέλος της χρονιάς», εξηγεί ο Βαρλάμοφ.

Η Μαρίνα Μπαλούγιεβα, μία εκ των επικεφαλής του σωματείου τονίζει ότι η συλλογή υπογραφών κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού των δασκάλων, αποτελεί κυρίως μέτρο πρόληψης.

Η Μπαλούγιεβα δηλώνει ότι είναι επιφυλακτική απέναντι στο Sputnik-V για πολλούς λόγους: «Πρώτον, είναι γενικώς γνωστό ότι η ποιότητα των εμβολίων της χώρας είναι χαμηλότερη σε σχέση με εκείνα του εξωτερικού», εξηγεί.

«Δεύτερον, το εμβόλιο αναπτύχθηκε σε ταχύτητα-ρεκόρ. Έγινε βιαστικά».

Παρά τις υποσχέσεις των αρχών ότι ο εμβολιασμός θα είναι εθελοντικός, αναφέρει ότι φοβάται πως τα πράγματα θα εξελιχθούν διαφορετικά – πράγμα που συμβαίνει συχνά στο πλαίσιο των ρωσικών θεσμών.

Η Μπαλούγιεβα σημειώνει ότι προς το παρόν κανένας δάσκαλος δεν έχει παραπονεθεί στο σωματείο της ότι εξαναγκάστηκε σε εμβολιασμό. Ωστόσο, αντίστοιχα προβλήματα είχαν προκύψει σε άλλα εμβόλια, εξηγεί μιλώντας στο CNN.

Για παράδειγμα, το εμβόλιο της γρίπης επισήμως δεν είναι υποχρεωτικό για τους Ρώσους εκπαιδευτικούς. Όμως σύμφωνα με την Μπαλούγιεβα, ορισμένα σχολεία το απαιτούν από τους εργαζόμενούς τους.

Το αν οι απρόθυμοι να εμβολιαστούν με το Sputnik-V θα αντιμετωπίσουν κυρώσεις, εξαρτάται από τον εκάστοτε διευθυντή. Τα περισσότερα σχολεία έχουν το επονομαζόμενο «μπόνους κινήτρου», ένα χρηματικό ποσό που η διοίκηση μπορεί να μοιράσει σε όποιον θεωρεί κατάλληλο. Ορισμένοι καθηγητές ενδέχεται να μην μπορούν να λάβουν αυτά τα χρήματα αν δεν εμβολιαστούν.

Η Μπαλούγιεβα γνωρίζει καλά τις συνέπειες που μπορεί να υποστεί ένας εκπαιδευτικός που πηγαίνει κόντρα στις επιθυμίες της διοίκησης.

Έχοντας εργαστεί με επιτυχία επί 15 χρόνια ως καθηγήτρια Αγγλικών σε σχολείο για παιδιά με εγκεφαλική παράλυση στην Αγία Πετρούπολη, η Μπαλούγιεβα σημειώνει ότι την περσινή χρονιά απολύθηκε εξαιτίας «αδικαιολόγητης απουσίας» επειδή δεν εργάστηκε κατά τη διάρκεια… σχολικής αργίας.

Το περιστατικό συνέβη λίγο καιρό αφού μίλησε ανοιχτά για το γεγονός ότι οι μισθοί των δασκάλων ήταν χαμηλότεροι από ό,τι ανέφεραν τα επίσημα στοιχεία και έγγραφα.

«Οι δάσκαλοι είναι μια περιθωριοποιημένη κατηγορία από την κυβέρνηση, όπως και οι γιατροί», εξηγεί η τέως καθηγήτρια, προσθέτοντας ότι ο πειρασμός δοκιμής του εμβολίου σε αυτούς είναι τεράστιος. «Η λύση είναι και φθηνή και πρακτική. Γιατί να μην θέλουν να το κάνουν οι αρχές;»

Κανείς από τους εργαζόμενους κορυφαίου σχολείου της Μόσχας, με τους οποίους συνομίλησε το CNN δεν δήλωσε ότι έχει κάνει το εμβόλιο, αν και τόνισαν ότι «σίγουρα» θα το κάνουν σύντομα. Η διευθύντρια, Μαρία Ζατολόκινα, δήλωσε: «Πιστεύω ότι κάθε δάσκαλος καταλαβαίνει πόσο σημαντικό είναι να είμαστε ασφαλείς και να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον στο οποίο οι μαθητές μας θα παραμένουν υγιείς. Για αυτό και ελπίζω ότι όλοι μας είμαστε υπεύθυνοι και όλοι θα πρέπει να εμβολιαστούμε».

Πολιτικές πιέσεις

Επικριτές, όπως η Αναστασία Βασιλίεβα, μια Ρωσίδα γιατρός που μετατράπηκε σε διακεκριμένη ακτιβίστρια και σύμμαχο του Ρώσου αρχηγού της αντιπολίτευσης, Αλεξέι Ναβαλνί, σημείωσε ότι η πίεση της χώρας για το εμβόλιο έρχεται εν μέσω πολιτικών πιέσεων από το Κρεμλίνο, το οποίο θέλει να παρουσιάσει τη χώρα ως παγκόσμια επιστημονική υπερδύναμη.

«Πιστεύω ότι θέλουν να δείξουν ότι η Ρωσία είναι μια μεγάλη, ισχυρή χώρα και ο Πούτιν ένας μεγάλος, ισχυρός πρόεδρος», εξήγησε στο CNN.

Ο συνάδελφός της, χειρούργος σε νοσοκομείο της βορειοανατολικής Μόσχας, μοιράστηκε τις ανησυχίες του για το εμβόλιο με το CNN, με τον όρο της τήρησης της ανωνυμίας του, εξαιτίας του φόβου ότι θα αντιμετωπίσει αντίποινα στη δουλειά αν μιλούσε δημόσια κατά του εμβολίου. Όταν του πρόσφεραν το εμβόλιο στις αρχές Αυγούστου, άρχισε να συμβουλεύεται ειδικούς.

«Δεν είμαι ειδικός στα εμβόλια», παραδέχεται. «Οπότε κάλεσα γιατρούς που ασχολούνται με τους εμβολιασμούς, ανοσολόγους. Μου είπαν «Μην το κάνεις για κανένα λόγο, το εμβόλιο δεν είναι έτοιμο».

Όπως λέει, του το πρόσφεραν χωρίς πίεση και χωρίς να τον εξαναγκάσουν. Όμως όσο και αν προσπάθησε να τον πείσει ο διευθυντής του ότι το εμβόλιο είναι «εντελώς κανονικό, καλό, καταπληκτικό», ο γιατρός παρέμενε επιφυλακτικός.

«Εξήγησε μου: Πώς γίνεται τόσοι ευρωπαϊκοί και διεθνείς οργανισμοί να μην κατάφεραν να το κάνουν, όμως να το έκανε το σχετικά μικρό Ινστιτούτο Γκαμάλεγια; Δεν το καταλαβαίνω», εξηγεί ο χειρουργός.

Δεν ήξερε πότε το εμβόλιο θα έφτανε στο νοσοκομείο του, όμως ανέφερε ότι ελάχιστοι συνάδελφοί του θα είχαν το θάρρος να το αρνηθούν.

«Η απολυταρχία επιβιώνει στη Ρωσία. Οι δύο πιο αβοήθητοι τομείς είναι η εκπαίδευση και η υγεία. Εδώ, όλα γίνονται εξαναγκαστικά. Πέρσι έκανα το εμβόλιο της γρίπης, όλοι έλαβαν εντολή να εμβολιαστούν. Και όλοι το έκαναν, γιατί αν δεν το κάνεις υπάρχει τιμωρία».

Όμως δεν είναι μόνο οι γιατροί και οι δάσκαλοι που ανησυχούν ότι η Ρωσία ενδέχεται να έκοψε δρόμο εις βάρος αναγκαίων βημάτων της ανάπτυξης εμβολίων.

Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι σχεδόν οι μισοί Ρώσοι πολίτες έχουν αμφιβολίες για το εμβόλιο, όπως αποκάλυψε την Παρασκευή το γραφείο του δημάρχου της Μόσχας, Σεργκέι Σομπγιάνιν κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με τον Πούτιν την Παρασκευή. Ωστόσο, πρόσθεσε πως μόλις δύο μήνες πριν, το ποσοστό άγγιζε το 90%.

Ο Σομπγιάνιν, ο οποίος αποκάλυψε ότι έχει εμβολιαστεί με το Sputnik-V, μιλούσε μόλις επί λίγα λεπτά, όταν η Ρωσία δημοσίευσε τα πρώτα στοιχεία των κλινικών δοκιμών φάσης 1 και 2 στο ιατρικό περιοδικό the Lancet. Σύμφωνα με τα ευρήματα, το ρωσικό εμβόλιο φαίνεται ασφαλές και δεν δημιούργησε αρνητικές παρενέργειες.

Επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στην έρευνα αναφέρουν ότι αν και τα αποτελέσματα φαίνονται ως τώρα θετικά, μόνο οι μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές της φάσης 3 μπορούν να επιβεβαιώσουν αν το εμβόλια οδηγεί όντως στη δημιουργία ανοσίας.

Πηγή: www.cnn.com