Μια «διαφορετική» Τουρκία

Να συνειδητοποιήσουμε κι εμείς, αλλά και η Δύση γενικά πως η Τουρκία που αντιμετωπίζουμε δεν έχει καμία σχέση με ό,τι είχαμε στο μυαλό μας μέχρι τώρα. Η σημερινή Τουρκία του Ερντογάν είναι μία καθαρά αναθεωρητική δύναμη για το διεθνές πολιτικό σκηνικό με στόχο την παρουσία της ως ηγεμονικής δύναμης στην Ανατολική Μεσόγειο και ως κυρίαρχου παράγοντα των διεθνών εξελίξεων παίζοντας τον ρόλο μιας «μεγάλης δύναμης» – μια ανασύσταση ενός ιδιαίτερου τύπου Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η Δύση οφείλει να εγκαταλείψει την εμμονική αναζήτηση ενός «μετριοπαθούς» μουσουλμάνου ηγέτη. Και να ανοίξει τα μάτια της!

Ο πρώην διευθυντής Μέσης Ανατολής του γνωστού Κέντρου Woodrow Wilson της Ουάσιγκτον, καθηγητής τώρα του Πανεπιστημίου Lehigh και εταίρος του Council of Foreign Relations των ΗΠΑ, Χένρι Μπάρκεϊ, μου έγραψε πως ο Ερντογάν δεν μπλοφάρει και πως «ετοιμαζόταν από χρόνια. Ελέγχοντας απόλυτα την Τουρκία, είναι έτοιμος για τα επόμενα βήματά του. Και μπορεί να κινητοποιεί όλα τα μέσα στη διάθεσή του για τους άμεσους στόχους του».

Είναι μάταιο λοιπόν για τη Δύση να προσπαθεί να τον συνετίσει, όταν στόχος του είναι να προκαλεί τους πάντες θεωρώντας τη χώρα του μεγάλη δύναμη, ίση ή και ισχυρότερη από πολλές άλλες. Είναι προφανές πως βλέπει τον Πούτιν, τον Τραμπ και τη Μέρκελ ως ίσης δύναμης ηγέτες, ενώ τον Μακρόν, και όλους τους άλλους, σαφώς υποδεέστερους. Δεν έχει λοιπόν ουσία η όποια προσπάθεια, δική μας ή της Δύσης γενικότερα, αντίδρασης στις τουρκικές κινήσεις με λόγια και διπλωματικές παραστάσεις. Είναι φανερό πως ο Ερντογάν επιλέγει την πολιτική της ισχύος. Και μόνο έτσι, με επιλογές ισχύος δηλαδή, είναι δυνατόν να αναχαιτισθεί και να περιορισθούν οι μεγαλοϊδεατικές του προθέσεις.

Εχω σημειώσει κι άλλη φορά πως μονάχα δύο γεωπολιτικοί παράγοντες θα μπορούσαν να τον περιορίσουν. Ο ένας είναι ο Λευκός Οίκος. Ο σημερινός του κάτοχος, ο πρόεδρος Τραμπ, έχει επιλέξει τη σχετική ανοχή απέναντί του. Και δεν είναι καθόλου σίγουρο πως στις εκλογές του Νοεμβρίου τη θέση του θα πάρει ο Τζο Μπάιντεν. Οπως και ποια πολιτική θα ακολουθήσει αυτός. Το χαρτί του ΝΑΤΟ που θα ανεμίζει η Τουρκία εξακολουθεί να είναι ισχυρό. Από τις ΗΠΑ λοιπόν μια δυναμικότερη παρέμβαση παραμένει προβληματική. Ο άλλος παράγων είναι η Ρωσία. Και διότι ο πρόεδρος Πούτιν έχει δείξει πως όταν τον ενδιαφέρει κάποιο αποτέλεσμα δεν μασάει τα λόγια του, ούτε όμως και τις πράξεις του. Να μην ξεχνάμε πως η Μόσχα χρωστάει στην Αγκυρα και μια απάντηση για το μαχητικό της αεροπλάνο που αυτή τής είχε ρίξει. Η κινητοποίηση όμως της Μόσχας δεν είναι απλή. Ιδιαίτερα τώρα, μετά την περίοδο Κοτζιά, που φαίνεται να έχουμε βάλει όλα μας τα λεφτά στο καλάθι της Ουάσιγκτον και των Βρυξελλών. Απ’ όπου εισπράττουμε μόνο λόγια και παραινέσεις. Που ο Ερντογάν περιφρονεί ή και ειρωνεύεται…

Οφείλουμε να δείξουμε πως κινδυνεύουν σοβαρά γεωστρατηγικές τους επιλογές από μια Τουρκία που ευθέως πλέον αμφισβητεί τη διεθνή πολιτική αρχιτεκτονική. Και πως αν πετύχουν οι εκβιασμοί της στην Ανατολική Μεσόγειο, οι με κόπο χτισμένες συμμαχίες και ισορροπίες στην περιοχή μπορεί να καταρρεύσουν. Με έναν ορυμαγδό συγκρούσεων με αβέβαιο αποτέλεσμα. Που μόνο η Γαλλία έχει καταλάβει. Δεν μπορεί όμως να κάνει πολλά πράγματα. Οι άλλοι θα πρέπει να κινηθούν. Τιμωρητικά, απέναντι σε μια δύναμη που επιχειρεί να ανατρέψει ισορροπίες.

Αλλά θέλει γρήγορα σχέδιο και δουλειά – ενημέρωσης και κινητοποίησης.