Ασυμμετρία

Εξακολουθούμε να βρισκόμαστε στη μεθόριο. Στην ανασφαλή ζώνη της. Αμφιβολία, δισταγμός και επιφύλαξη συνεχίζουν να μας χαρακτηρίζουν. Η ορμή των γεγονότων και η ταχύτητα των εξελίξεων δίνουν την εντύπωση ότι παρακολουθούμε την κίνηση τόσο που συχνά θεωρούμε ότι ελέγχουμε τη ροή της. Και όμως, παραμένουμε στάσιμοι στη μεθόριο.

Τον τελευταίο καιρό η πραγματικότητα επαναλαμβάνει κουραστικά τον εαυτό της, χωρίς εμείς να βγαίνουμε από το κύμα της. COVID-19, οικονομική ύφεση, τουρκική επιθετικότητα. Η συνθήκη αυτή έχει σχεδόν ολοκληρωτικά εγκλωβίσει κάθε υπαρκτή κυβερνητική ζωτικότητα και έχει απορροφήσει τις δυνάμεις της.

Ποτέ μια κυβερνητική θητεία και διαχείριση δεν είναι εκδρομή σε ανθισμένο κάμπο. Πάντοτε προβλήματα, μικρά ή μεγάλα, θα έρχονται να προσθέτουν εμπόδια και να δοκιμάζουν την πολιτική δυνατότητα μιας κοινωνίας και της κυβέρνησής της να κινηθεί πέρα από τη μεθόριο των αμφιβολιών και των παραλυτικών διλημμάτων.

Αυτό που δίκαια παρατηρήθηκε ως διαχειριστική επάρκεια της κυβέρνησης τους προηγούμενους μήνες, δοκιμάζεται ήδη μπροστά στο ενδεχόμενο ενός δεύτερου κύματος της COVID-19. Η αμφισβήτηση που εκδηλώνεται και η άρνηση που παρατηρείται απέναντι στα αναγκαία μέτρα θέτουν με τον τρόπο τους ένα ζήτημα πολιτικής πειστικότητας.

Σε όλη την κυβερνητική διαδρομή παρατηρεί κανείς μια επιλεγμένη πρόταξη της επικοινωνίας εις βάρος της πολιτικής. Υπάρχει επικοινωνία. Δεν υπάρχει σαφές, ευρύτερα κατανοητό, επεξηγημένο και διαρκώς επεξηγούμενο πολιτικό σχέδιο. Οσο και αν η διαχείριση των προβλημάτων σε εξέλιξη έχει προτεραιότητα, απολύτως αναγκαία είναι ταυτόχρονα η πειστική ανάδειξη μιας συνολικής πολιτικής, που έχει κάτι να πει στον καθημερινά δοκιμαζόμενο άνθρωπο, για το αύριο της ζωής του, την προοπτική, την ελπίδα και το μέλλον του.

Είναι συνηθισμένο στην πολιτική οι πρωταγωνιστές να προτιμούν τον ορίζοντα του 24ώρου. Να ενδιαφέρονται για τον εντυπωσιασμό της στιγμής. Η επιλογή της επικοινωνίας εις βάρος της πολιτικής και του πολιτικού σχεδίου είναι μια πλάνη. Σε απομακρύνει από την ενασχόληση με τα προβλήματα δομικού τύπου, σε προσανατολίζει στο καθημερινό και σε εγκλωβίζει στο εύκολο.

Ετσι τόσους μήνες τώρα δεν υπάρχει κάποια απόφαση αλλαγής άξια να ονομαστεί μεταρρύθμιση. Τόσους μήνες μετά, το κράτος, αυτό το σύμπλεγμα απαγορεύσεων εις βάρος των πολιτών, παραμένει, όπως συχνά σημειώνω, ανέγγιχτο. Οι «λειτουργοί» του εκτός παρατήρησης. Ζώνες ασφάλειας και ζώνες ανασφάλειας είναι προκλητικά ορατές, με τα προβλήματα επιβίωσης για χιλιάδες συμπολίτες μας να γίνονται αβάστακτα.

Ασυμμετρία. Ασυμμετρία μεταξύ επικοινωνίας και πολιτικής. Σε κάθε παρόμοια συνθήκη σταθερά χαμένη η δεύτερη. Μια επικοινωνία μπορεί να νοηθεί ως θεμελιωτικό συστατικό μόνο όταν έρχεται να επεξηγήσει ένα πολιτικό σχέδιο σε ανάπτυξη. Δεν παρακάμπτεται η πραγματικότητα. Πολιτική και επικοινωνία είναι αδιαίρετες έννοιες.

Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας