Η πόλη χρειάζεται τον Μεγάλο Περίπατο για να εκσυγχρονιστεί

Συστήθηκε στα κοινά και την δημόσια σκηνή το 1990. Έκτοτε ανελλιπώς εκλέγεται στο δήμο Αθηναίων και δίκαια θεωρείτε ο αιρετός που έχει εμπεριστατωμένη γνώση και άποψη για τα αυτοδιοικητικά θέματα. Τον δήμο Αθηναίων τον έχει υπηρετήσει από διάφορα πόστα, αναλαμβάνοντας αντιδημαρχίες και άλλες θέσεις ευθύνης. Υπό την διοίκηση Κώστα Μπακογιάννη εκλέχθηκε πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου με σχεδόν καθολική αποδοχή. Για όσους γνωρίζουν αυτό συμβαίνει σπάνια. Ίσως στο μέλλον ο Χρήστος Τεντόμας μας απασχολήσει με άλλη ιδιότητα αφού τυγχάνει αναγνώρισης η πορεία του όλα αυτά τα χρόνια. Στη συνέντευξη του υπερασπίστηκε με πάθος τον πολυσυζητημένο «Μεγάλο Περίπατο» και χαρακτήρισε ευρωπαϊκή τάση παρόμοια έργα.

«Η πόλη χρειάζεται τον Μεγάλο Περίπατο για να εκσυγχρονιστεί» μας δήλωσε σχετικά ενώ για την αντιφατική αισθητικά και ουσιαστικά εικόνα της πρωτεύουσας είπε: «Για την αντιμετώπιση της κακής εικόνας που παρουσιάζουν κάποιες περιοχές της Αθήνας, πρέπει να σας πω ότι δεν χρειάζεται να περιμένετε. Τα φώτα της δημοσιότητας μπορεί να έχουν πέσει στον Μεγάλο Περίπατο αλλά οι Αθηναίοι και όσοι ζουν την Αθήνα καθημερινά, δεν περιμένουν να ενημερωθούν για τις αλλαγές στις γειτονιές τους από τα  ΜΜΕ, τις βιώνουν. Και σας λέω ότι δεν χρειάζεται να περιμένετε γιατί στην Αθήνα έχει ξεκινήσει μία αδιάκοπη, καθημερινή δουλειά για να αλλάξει η επί δεκαετίες τριτοκοσμική εικόνα σημείων της πόλης».

Συμφωνείτε πως ο μεγάλος περίπατος της Αθήνας απαιτεί εκσυγχρονισμό και περαιτέρω ανάπτυξη των ΜΜΜ της πρωτεύουσας ώστε να αποφεύγονται τα μποτιλιαρίσματα;

Εκσυγχρονισμό μπορεί να απαιτεί κάποιο έργο που έχει ολοκληρωθεί ή έχει ξεπεραστεί από τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται σε μία πόλη. Ο Μεγάλος Περίπατος δεν έχει ολοκληρωθεί. Δεν έχουμε δει ακόμα την τελική μορφή του και αυτό γιατί βρισκόμαστε στην περίοδο της διαβούλευσης. Τώρα διαμορφώνεται το έργο, τώρα κατατίθενται οι απόψεις και οι προτάσεις φορέων, επιστημόνων και πολιτών, για να καταλήξουμε σε ένα έργο που θα έχουμε συνδιαμορφώσει και δημιουργήσει όλοι μαζί. Μην ξεχνάμε, ότι έργα όπως αυτό του Μεγάλου Περιπάτου, υλοποιούνται σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες με αφορμή την πανδημία. Άρα, σας απαντώ ότι δεν είναι ο Μεγάλος Περίπατος που χρειάζεται εκσυγχρονισμό. Η πόλη χρειάζεται τον Μεγάλο Περίπατο για να εκσυγχρονιστεί. Όσον αφορά στην ανάπτυξη των ΜΜΜ, έχετε απόλυτο δίκιο και αυτός είναι ο σκοπός του Μεγάλου Περιπάτου. Να δώσει χώρο και χρόνο στα Μέσα ώστε να κινούνται πιο γρήγορα, με περισσότερα δρομολόγια, σε λωρίδες ελεύθερες. Αυτός είναι ο λόγος που ο Δήμος των Αθηναίων συνεργάζεται στενά με τους Οργανισμούς των

ΜΜΜ.

Το αισθητικό αποτέλεσμα στη πλατεία Συντάγματος με τα νέα παγκάκια και τις αισθητικές παρεμβάσεις είναι καθαρά υποκειμενικό. Το κόστος όμως είναι αντικειμενικό. Θεωρείτε πως κάνατε στον δήμο Αθηναίων την ιδανικότερη αξιολόγηση κόστους αποτελέσματος και τι άλλο να αναμένουμε δεδομένου πως κάποια σημεία της πόλης παρουσιάζουν εικόνα τριτοκοσμική;

Όταν μιλάμε για ιδανικό κόστος, αναφερόμαστε στη σχέση του ποσού που θα δαπανήσουμε για την αξία και το αποτέλεσμα αυτού που θα αγοράσουμε, για να είμαστε ξεκάθαροι. Ας αρχίσουμε από τα βασικά. Βόλεψε πολύ η ταμπέλα «παγκάκι» που έγινε αντικείμενο τρολλαρίσματος αλλά η αλήθεια έδειξε ότι μιλάμε για κατασκευές βαρέως τύπου. Η εύκολη λύση θα ήταν να τοποθετήσουμε παγκάκια για ένα ή δύο χρόνια και κάθε δύο χρόνια, να τα αντικαθιστούμε και να λέμε ότι κάναμε και έργο. Αυτή η λογική είναι ξεπερασμένη και οικονομικά ασύμφορη. Γιατί η προμήθεια του αστικού εξοπλισμού πρέπει να γίνεται με γνώμονα την αντοχή του στη φυσική ή την εσκεμμένη φθορά του. Με γνώμονα τη διάρκεια της ζωής του. Και με δεδομένο ότι ο δήμος προμηθεύεται υλικό που θα χρειαστεί να αντικατασταθεί έπειτα από 10 ή 15 χρόνια, νομίζω ότι είναι η σωστή επιλογή. Μια και το συνδέετε όμως με την εικόνα στις γειτονιές, αυτές οι κατασκευές θα μεταφερθούν στις γειτονιές. Θα πάνε σε γωνιές της Αθήνας. Τοποθετήθηκαν στα σημεία των παρεμβάσεων για να χαράξουν το έργο. Ο σκοπός τους είναι να μοιραστούν στην Αθήνα.

Για την αντιμετώπιση της κακής εικόνας που παρουσιάζουν κάποιες περιοχές της Αθήνας, πρέπει να σας πω ότι δεν χρειάζεται να περιμένετε. Τα φώτα της δημοσιότητας μπορεί να έχουν πέσει στον Μεγάλο Περίπατο αλλά οι Αθηναίοι και όσοι ζουν την Αθήνα καθημερινά, δεν περιμένουν να ενημερωθούν για τις αλλαγές στις γειτονιές τους από τα  ΜΜΕ, τις βιώνουν. Και σας λέω ότι δεν χρειάζεται να περιμένετε γιατί στην Αθήνα έχει ξεκινήσει μία αδιάκοπη, καθημερινή δουλειά για να αλλάξει η επί δεκαετίες τριτοκοσμική εικόνα σημείων της πόλης. Γιατί, για πρώτη φορά γίνονται τόσο οργανωμένες παρεμβάσεις καθαριότητας σε όλους τους δημόσιους χώρους της πόλης. Η διαφορά είναι ορατή και αισθητή στο κομμάτι της καθημερινής φροντίδας.

Τι άλλες αισθητικές αλλαγές να αναμένουμε λοιπόν σε μια πόλη που σε κάποια σημεία της είναι τριτοκοσμική και σε άλλα πανέμορφη;

Ο στόχος των παρεμβάσεων που ήδη έχουν ξεκινήσει, αφορά στο αισθητικό αλλά και στο ουσιαστικό κομμάτι των αλλαγών. Μεγάλος στόχος είναι η καθημερινότητα και αυτή δεν αλλάζει πειράζοντας μόνο την εικόνα αλλά και την ουσία της. Για παράδειγμα, γίνονται εκτεταμένα έργα ασφαλτόστρωσης σε μεγάλους και μικρούς δρόμους της πόλης. Μόνο μέσα στον Αύγουστο, ασφαλτοστρώνονται 65.000τ.μ. σε συνέχεια των ασφαλτοστρώσεων που έχουν ξεκινήσει τους προηγούμενους μήνες. Αυτά τα έργα προστίθενται στην ανακατασκευή, την επισκευή και την δημιουργία πεζοδρομίων στις γειτονιές.

Δεν είναι όμως μόνο τα ασφαλτικά έργα που αλλάζουν την καθημερινότητα. Για πρώτη φορά δημιουργούνται τα «Πάρκα τσέπης». Μικρά πάρκα που αποτελούν ανάσα για τις γειτονιές. Μία καλή πρακτική που έχουν υιοθετήσει από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που ακολούθησαν το μοντέλο με επιτυχία. Πριν από λίγες ημέρες, αποδόθηκε στους κατοίκους της Άνω Κυψέλης, το πρώτο πάρκο τσέπης, που άλλαξε την εικόνα της γειτονιάς αλλά έδωσε και περισσότερο, αξιοποιημένο, ελεύθερο χώρο. Οι 19 παιδικές χαρές που ανακαινίστηκαν από την αρχή και έγιναν πλέον χώροι με φως, πράσινο και ασφαλή εξοπλισμό, είναι η νέα αρχή που γίνεται για να αντιμετωπίζουμε τον δημόσιο χώρο διαφορετικά. Με σεβασμό στα χρήματα των πολιτών. Τι εννοώ με αυτό; Ότι δεν αρκεί μόνο να ανακαινίζουμε και να ανακατασκευάζουμε υποδομές. Πρέπει να φροντίζουμε και για την συντήρηση και τη φύλαξή τους. Και αυτό γίνεται σήμερα. Προστασία και φροντίδα του αστικού εξοπλισμού.

Λέτε όμως κάτι πολύ σημαντικό. Αναφέρατε την αντιφατική εικόνα μεταξύ περιοχών της Αθήνας. Έχουμε ξεκινήσει τη δουλειά από κάτω προς τα επάνω. Οι παρεμβάσεις καθαριότητας και έργων, γίνονται από τις περιοχές και τις γειτονιές που μέχρι σήμερα ήταν αόρατες, ξεχασμένες. Και εδώ παίζει σημαντικό ρόλο ο Μεγάλος Περίπατος που ξεκινά από το κέντρο αλλά η χρήση του εκτείνεται σε όλες τις γωνιές της πόλης. Ανοίγει την πόλη σε όλες τις διαστάσεις της, για να κάνει επισκέψιμο κάθε τετραγωνικό της. Αυτό σημαίνει φως, πράσινο, ελεύθερος χώρος, ζωή.

Μεγάλο πρόβλημα για την πόλη είναι και η ασφάλεια των δημοτών. Πιστεύετε πως υπάρχουν περιοχές όπου είναι άβατο και δύσκολα αυτό μπορεί να αλλάξει;

Η κατάσταση στην Αθήνα έχει αλλάξει και αλλάζει διαρκώς με την στρατηγική που ακολουθείται σε δύο πολύ βασικούς άξονες. Ο πρώτος έχει να κάνει με το γεγονός ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της πόλης, συντονίζεται η Δημοτική με την Ελληνική Αστυνομία. Έχουμε σαφώς καλύτερη αστυνόμευση παντού. Αλλάζει σιγά σιγά και εικόνα στα  λεγόμενα άβατα, όχι κατασταλτικά αλλά με κινήσεις που ανήκουν στην αρμοδιότητα του κάθε δήμου. Και εδώ είναι ο δεύτερος άξονας. Η δημιουργία ζωής και η παρουσία του δήμου παντού. Ακόμη και στο άβατο. Αυτό αλλάζει στην Αθήνα. Ότι ο δήμος έχει διαρκή παρουσία σε όλες τις γειτονιές και ταυτόχρονα λειτουργεί ως φύλακας των υποδομών του. Είναι αυτό που λέγαμε νωρίτερα για τις παιδικές χαρές. Αν φτιάξεις μία παιδική χαρά και την αφήσεις στη μοίρα της, απλά δημιουργείς ακόμη μία εστία ανομίας. Αν την συντηρείς και φροντίζεις για τη φύλαξή της, αποτρέπεις την ανομία.

Ο εισπρακτικός μηχανισμός των δήμων είναι επαρκής ώστε να διασφαλίζονται τα προβλεπόμενα έσοδα; Σε συνέχεια, πιστεύετε πως με φορολογική αποκέντρωση, με απόδοση του ΕΝΦΙΑ οι δήμοι θα οδηγηθούν σε οικονομική αυτοτέλεια;

Ο εισπρακτικός μηχανισμός του Δήμου της Αθήνας είναι επαρκής. Ανοίγετε όμως ένα τεράστιο κεφάλαιο μιλώντας για οικονομική αυτοτέλεια. Η απόδοση του ΕΝΦΙΑ είναι μία από τις προϋποθέσεις που αν ίσχυαν, θα μπορούσαμε να μιλάμε για τέτοιου είδους αυτοτέλεια.

Θεωρείτε πως αν θεσμοθετηθεί ένα σύστημα μητροπολιτικής διακυβέρνησης στις

μητροπολιτικές περιφέρειες αλλά και στις μεγάλες πόλεις θα είχε καλά αποτελέσματα;

Μην λησμονούμε πως σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ισχύει.

Εδώ και αρκετά χρόνια ακούγονται φωνές στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την ενίσχυση των δήμων, όχι μόνο με οικονομικά αλλά και με θεσμικά εργαλεία. Για να φτάσουμε στο επίπεδο της μητροπολιτικής διακυβέρνησης, χρειάζεται να περάσουμε από όλα εκείνα τα επίπεδα που θα κάνουν έναν δήμο πιο ευέλικτο και θα τον έχουν απαλλάξει από τα ισχυρά δεσμά της γραφειοκρατίας. Νομίζω πάντως ότι θα πρέπει να οδηγηθούμε σε μία τέτοια μεταρρύθμιση που θα φέρει υπηρεσίες και θεσμούς πιο κοντά στον πολίτη.

Συμφωνείτε πως απαιτούνται ενέργειες, για την επανένταξη κοινωνικών ομάδων οι οποίες βιώνουν τα τελευταία χρόνια συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού ώστε να παρέχουν ευκαιρίες και κίνητρα συμμετοχής των δημοτών στην κοινωνία με συγκεκριμένο ρόλο και ευθύνες;

Βέβαια, αυτό προϋποθέτει εκπαίδευση, κατάρτιση- επανακατάρτιση ανέργων και εργαζομένων, την δικτύωση με την αγορά εργασίας και πολλά άλλα. Επίσης, για τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες πληθυσμού τι πρόβλεψη έχετε κάνει; Άλλωστε σε κάθε πόλη ζητούμενο είναι και η ισότιμη πρόσβαση ευάλωτων και μειονεκτούντων ομάδων πληθυσμού τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στη κοινωνία της πληροφορίας.

Πολύ σωστά λέτε ότι εδώ μιλάμε για το ζητούμενο κάθε κοινωνίας. Η Αθήνα έχει δημιουργήσει μία ομπρέλα πρόνοιας στην κατεύθυνση της καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού. Στην περίοδο της καραντίνας, ο δήμος ολοκλήρωσε μία από τις μεγαλύτερες δομές στην Ευρώπη, όχι μόνο για τη στέγαση των τοξικοεξαρτημένων αλλά και για την παρακολούθησή τους από γιατρούς που φροντίζουν για τη σωματική και την ψυχική τους υγεία. Είναι μία δομή υψηλών προδιαγραφών που  έχει ως στόχο να φροντίζει τους φιλοξενούμενους αλλά και να τους ενεργοποιεί, να τους επανεντάσσει στην κοινωνία.

Στην ίδια περίοδο, δημιουργήθηκε και το «Βοήθεια στο σπίτι plus» που δεν είχε μόνο στόχο την κάλυψη των βασικών αναγκών διαβίωσης αλλά και την διαρκή παρουσία των ανθρώπων του δήμου, στο πλευρό όσων έχουν ανάγκη. Αναβαθμίστηκε και εκσυγχρονίστηκε ο Ξενώνας Φιλοξενίας Γυναικών θυμάτων βίας και δημιουργήθηκαν γραμμές στήριξης των ανθρώπων που την έχουν ανάγκη. Αλλά και στο κομμάτι της Υγείας, ο δήμος προχώρησε στην κάλυψη του κόστους σοβαρών ιατρικών εξετάσεων.

Αυτά, σας τα αναφέρω για να αντιληφθείτε το ένα σκέλος της δουλειάς που γίνεται και έχει να κάνει με την αντιμετώπιση της κατάστασης. Σήμερα, το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης της Αθήνας, έχει αναλάβει ένα τεράστιο κομμάτι του σχεδιασμού που υλοποιείται. Στο άλλο σκέλος της δουλειάς του, ανήκει η ενεργοποίηση όλων των προγραμμάτων, όχι μόνο για την επανένταξη όσων τη χρειάζονται αλλά και για την ενεργοποίησή τους και τη συμμετοχή τους στη ζωή της πόλης. Ο Δήμος των Αθηναίων έπαψε να λειτουργεί μόνο ως ασπίδα των ανθρώπων που έχουν ανάγκη, γίνεται και ο φορέας που δημιουργεί τις συνθήκες ώστε να μειωθεί το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού. Να μη μείνει κανένας μόνος του αλλά να είναι και ενεργά μαζί με όλους τους άλλους.

Ειδική μέριμνα κ. Τεντόμα σκοπεύετε να λάβετε για τους ηλικιωμένους και τους ανθρώπους με αναπηρία; Έχετε στο πρόγραμμα σας έργα και ήπιες παρεμβάσεις ώστε να διευκολύνετε την καθημερινότητα τους;

Θα μου επιτρέψετε κ. Ράπτη να πω ότι και σε αυτό το κομμάτι, περάσαμε από την θεωρία στην πράξη. Όλα τα έργα στα οποία αναφερθήκαμε πριν, έχουν την πρόβλεψη και το αποτύπωμα της αρχής της προσβασιμότητας για όλους. Τα νέα πεζοδρόμια που κατασκευάζονται ή αυτά που επισκευάζονται, έχουν τέτοιες προδιαγραφές. Ακόμη και οι παιδικές χαρές, αποκτούν τρόπους πρόσβασης για άτομα με κινητικά προβλήματα. Ο Μεγάλος Περίπατος, σε ολόκληρη την έκτασή του, έχει τέτοιες προδιαγραφές και γενικά, κάθε νέο έργο περνά πρώτα από τη βάσανο του ελέγχου για τη δυνατότητα πρόσβασης όλων. Γίνεται όμως και κάτι άλλο. Ο Δήμος των Αθηναίων έχει ξεκινήσει την συνεργασία του με τους φορείς που εκπροσωπούν τους συμπολίτες μας με κινητικά προβλήματα για να υπάρξουν λύσεις, όχι βασισμένες σε γραφειοκρατικές μελέτες αλλά στην πραγματική ζωή και την καθημερινότητα των ανθρώπων αυτών. Είναι πολύ σημαντικό, να έχουν λόγο και έχουν στις παρεμβάσεις που γίνονται στην πόλη που ζουν για να μπορούν να έχουν ανεμπόδιστη πρόσβαση και κυκλοφορία παντού.

Τάση της εποχής είναι η μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος, η ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας, η μείωση των εκπομπών αερίου. Θα ενθαρρύνετε και πως αυτές την εναρμόνηση με τις σύγχρονες αυτές παγκόσμιες απαιτήσεις;

O Δήμος της Αθήνας ήδη κινείται δυναμικά προς αυτές τις κατευθύνσεις. Άλλωστε, οι μεγάλες πόλεις παγκοσμίως ευθύνονται για το 70% των εκπομπών αερίων και επομένως η ανάγκη για δράση είναι επιτακτική. Σε επίπεδο σχεδιασμού, έχοντας υιοθετήσει το στόχο για μηδενικές εκπομπές αερίων μέχρι το 2050 βρισκόμαστε σε διαδικασία επικαιροποίησης της Στρατηγικής μας για το Κλίμα με έμφαση τόσο στη μείωση των εκπομπών όσο και στην προσαρμογή της πόλης στις προκλήσεις της κλιματικής  αλλαγής που ήδη βιώνουμε, όπως οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες, οι καταστροφικές πλημμύρες κλπ. Παράλληλα, ολοκληρώνουμε το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Μετακίνησης σε μία περίοδο που τα υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πόλεις, πέρα από τις ήδη γνωστές επιπτώσεις στην υγεία, συνδέονται και με το βαθμό εξάπλωσης της πανδημίας του κορονοϊού καθιστώντας απαραίτητες τις δράσεις ενθάρρυνσης της βιώσιμης μετακίνησης και περιορισμού της χρήσης των αυτοκινήτων στο κέντρο της πόλης. Στην λογικη αυτή προωθούμε και τον Μεγάλο Περίπατο της Αθήνας στοχεύοντας στη σταδιακή μείωση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων στο κέντρο που θα οδηγήσει στον περιορισμό των εκπομπών αερίων και συνολικά στην αναβάθμιση της πόλης και της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Παράλληλα, σε επίπεδο έργου, προωθούμε και άλλες σημαντικές παρεμβάσεις στους τομείς της ενίσχυσης του πρασίνου και των πράσινων υποδομών στην πόλη, της ενεργειακής αναβάθμισης δημοτικών κτιρίων (σχολικά συγκροτήματα κλπ) και ανακύκλωσης. Για όλα αυτά συνεργαζόμαστε στενά με οργανισμούς και φορείς της πόλης ενώ συμμετέχουμε ενεργά και σε διεθνή δίκτυα πόλεων αποκτώντας τεχνογνωσία και πόρους.

Οι Δομές υγείας του δήμου σας καλύπτουν τις ανάγκες; Ρωτάμε διότι οι αυξημένοι δείκτες γήρανσης του πληθυσμού αλλά και οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης διαμόρφωσαν νέα δεδομένα.

Οι δημογραφικές μεταβολές, η γήρανση του πληθυσμού και οι επιπτώσεις που έχουν στην υγεία οι καθημερινές προκλήσεις ασκούν – όπως είναι αναμενόμενο – πιέσεις στα συστήματα υγείας. Πολύ περισσότερο δε όταν πρόκειται για τις δομές υγείας ενός Δήμου, ακόμα και αν μιλάμε για το Δήμο Αθηναίων.

To δίκτυο των έξι δημοτικών ιατρείων της Αθήνας, μαζί με τις κοινωνικές δομές, αλλά και τις σημαντικές δημόσιες δομές φροντίδας και περίθαλψης που λειτουργούν εντός των ορίων του Δήμου, κλήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια να σηκώσουν μεγάλο βάρος, σε ένα περιβάλλον στενότητας σε υλικούς και ανθρώπινους πόρους.

Το ίδιο ισχύει και για το τελευταίο διάστημα, όπου οι δημόσιες δομές υγείας και το προσωπικό τους ανταποκρίθηκαν άμεσα στην υγειονομική κρίση και τα προβλήματα που αυτή δημιούργησε, με επαγγελματισμό και ανθρωπιά. Είναι δεδομένο πως οι δομές θα πρέπει να ενισχυθούν το συντομότερο δυνατό με προσωπικό και με όλα τα απαραίτητα υλικά μέσα για να υπηρετήσουν τον κρίσιμο ρόλο τους. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να συνεχίσουμε να αναζητούμε λύσεις για τη βελτίωση των δομών υγείας και περίθαλψης, αξιοποιώντας κάθε δυνατό μέσο και σε συνεργασία με όλες τις κοινωνικές δυνάμεις που δείχνουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για αυτό.

Στην Ευρώπη οι νέες μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες αφορούν διάφορα πεδία της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτό που για εμάς αποτελεί πρόκληση για το μέλλον, έχει να κάνει με την τάση μετατροπής των δήμων σε ευέλικτα ανοικτά οικονομικά συστήματα. Είναι εφικτό να βιώσουμε στο μέλλον αυτοτέλεια των δήμων σε θεσμικό και ρυθμιστικό ρόλο;

Οι Δήμοι δεν μπορούν να θεωρηθούν απλά ως οικονομικά συστήματα, που λαμβάνουν εισροές με τη μορφή χρηματικών  πόρων και τις μετατρέπουν σε εκροές, δηλαδή σε δημόσιες υπηρεσίες για τους πολίτες. Αντίθετα, τους ταιριάζει περισσότερο ο χαρακτηρισμός ως ενεργά συλλογικά υποκείμενα, που συν-διαμορφώνουν το περιβάλλον εντός του οποίου λειτουργούν.

Στον πυρήνα τους, οι Δήμοι αποτελούν «εργαστήρια» δημοκρατίας και δημιουργικής σύνθεσης δυνάμεων. Αυτή τους την ιδιότητα αναγνώριζε πάντα το κεντρικό κράτος, ακόμα και αν σταθερά δυσπιστούσε στην ουσιαστική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και εργαλείων για άσκηση πολιτικής.

Όμως κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει την τάση που έχει διαμορφωθεί διεθνώς τις τελευταίες δύο δεκαετίες, για μεγαλύτερη αποκέντρωση και μεγάλη αυτονομία της Αυτοδιοίκησης. Τόσο στην οικονομική κρίση των προηγούμενων ετών, όσο και στην πρόσφατη υγειονομική κρίση, είδαμε σε πολλές περιπτώσεις τους ΟΤΑ να παρεμβαίνουν και να καλύπτουν το «κενό» των κεντρικών κυβερνήσεων, αλλά ακόμα και να δρουν όταν οι κυβερνήσεις καθυστερούσαν να λάβουν αποφάσεις.

Είναι, λοιπόν, βάσιμο να λέμε πως οι Δήμοι μπορούν και οφείλουν να έχουν πιο ενισχυμένο ρόλο, θεσμικά κατοχυρωμένο και με τα κατάλληλα υποστηρικτικά μέσα. Είναι απαίτηση της εποχής και των συμπολιτών μας, και είναι κάτι που όσοι υπηρετούμε την Αυτοδιοίκηση οφείλουμε να διεκδικήσουμε.