«Λεφτά υπάρχουν»: Όταν ο ΓΑΠ εκστόμισε την πλέον εμβληματική ατάκα της δεκαετούς κρίσης

Ήταν Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου του 2009 όταν ειπώθηκε για πρώτη φορά μια από τις πλέον εμβληματικές πολιτικές φράσεις της μεταπολίτευσης.

Μια ατάκα που έγινε σχεδόν συνώνυμη της πολιτικοοικονομικής περιπέτειας στην οποία βυθίστηκε η χώρα επί μια δεκαετία και πλέον, και τις επιπτώσεις της οποίας συνεχίζουμε να βιώνουμε έως σήμερα.

Ο Γιώργος Παπανδρέου, ηγέτης του ΠΑΣΟΚ και προ των πυλών της εξουσίας (όπως όλα έδειχναν μετά από πέντε χρόνια διακυβέρνησης της ΝΔ) πραγματοποιούσε προεκλογική ομιλία στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης εν όψει των εθνικών εκλογών της 4ης Οκτωβρίου 2009.

Προς το τέλος της ομιλίας του, ενώπιον ενθουσιωδών ψηφοφόρων του Κινήματος, εκστόμισε το περίφημο: «λεφτά υπάρχουν!»

«(…) Ρωτούν συνέχεια πού θα βρείτε τα λεφτά. Λεφτά υπάρχουν αν τα διεκδικήσεις. Αν τα προσελκύσεις με επενδύσεις. Αν νοικοκυρέψεις το κράτος. Αν αξιοποιήσεις τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας μας. Ώστε να αβγατίσουν και να διαμορφώσουν, να δημιουργήσουν έναν νέο πλούτο. Αλλά αυτά θέλουν σχέδιο. Θέλουν σχέδιο που να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και όχι το συμφέρον των κομματικών παραγόντων, των ημέτερων και των ισχυρών της χώρας μας», ήταν το ακριβές πλαίσιο μέσα στο οποίο ειπώθηκε η εν λόγω φράση.

Τρεις ημέρες μετά, την Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου του 2009, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Απαντώντας σε ερώτηση του δημοσιογράφου της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», Γιώργου Παπαχρήστου, επαναλαμβάνει το «λεφτά υπάρχουν», συνοδευόμενο από παρόμοια συμφραζόμενα.

«Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση αυτή ήταν δυσάρεστη για την Ελλάδα, αλλά πολύ ευχάριστη για κάποιους λίγους, ημέτερους και ισχυρούς. Εγώ θα είμαι σωστός, αποτελεσματικός και δίκαιος .Όταν λέω «σωστός, αποτελεσματικός και δίκαιος» σημαίνει ότι ναι, θα χρειαστεί να συγκρουστούμε με πρακτικές και αντιλήψεις του παρελθόντος. Μία από αυτές, για την οποία σιωπά η κυβέρνηση, δεν είναι απλώς πού θα βρούμε τα λεφτά, αλλά πού πηγαίνουν τα λεφτά. Γιατί λεφτά υπάρχουν!», είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στον Γ. Παπαχρήστο, ενώ λίγο αργότερα επανέλαβε τη μνημειώδη ατάκα, η οποία επρόκειτο να συνδεθεί όσο καμία άλλη (με την εξαίρεση ίσως του «μαζί τα φάγαμε» του Θεόδωρου Πάγκαλου) με την οικονομική κρίση που ταλάνισε τη χώρα.

Η φράση «λεφτά υπάρχουν» αρχικά δεν προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις  από τα υπόλοιπα κόμματα, παρά το γεγονός ότι οι ενδείξεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας -μεσούσης μάλιστα μιας φοβερής παγκόσμιας κρίσης- ήταν επιεικώς ανησυχητικές.

Υπενθυμίζουμε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση μιλούσαν ανοιχτά για σκανδαλώδη greek statistics και πίεζαν την ελληνική κυβέρνηση να λάβει άμεσα και σκληρά μέτρα για τον περιορισμό του ελλείμματος (το οποίο δεν ήταν 6% όπως το παρουσίαζε η κυβέρνηση Καραμανλή αλλά 15,4%), ενώ μερικούς μήνες πριν ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης είχε μιλήσει από το βήμα της Βουλής για πιθανή ανάγκη προσφυγής της χώρας στο ΔΝΤ (χωρίς να ιδρώσει κανένα αυτί είναι η αλήθεια…)

Ωστόσο το περιρρέον κλίμα ήταν ακόμα επηρεασμένο από τα προηγούμενα χρόνια της ευμάρειας, αλλά και τις διαβεβαιώσεις του τότε υπουργού Εθνικής Οικονομίας Γιώργου Αλογοσκούφη περί «θωρακισμένης οικονομίας».

Χρειάστηκε να φτάσουμε στις 23 Απριλίου του 2010 όταν ο Γιώργος Παπανδρέου, πρωθυπουργός πλέον, ανακοίνωνε, με φόντο το λιμάνι του Καστελόριζου, την υπαγωγή της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης του ΔΝΤ και της Ευρωζώνης.

Φορώντας σκούρο μπλε κοστούμι και γραβάτα σε μωβ, πένθιμο τόνο, ανακοίνωσε στον ελληνικό λαό την αρχή μιας περιπέτειας, της οποίας την πορεία και την κατάληξη κανείς τότε δεν μπορούσε να προβλέψει, ούτε καν να φανταστεί.

Αυτή η εξέλιξη ήταν η ιδανική αφορμή για τα κόμματα της αντιπολίτευσης να ανασύρουν την ατάκα «λεφτά υπάρχουν» και έκτοτε να την «τρίβουν στο πρόσωπο» του κ. Παπανδρέου, απομονώνοντάς την πάντως από τα συμφραζόμενα.

Τελικά, η αποφθεγματικού χαρακτήρα φράση, την οποία ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ χρησιμοποίησε για ψηφοθηρικούς λόγους προσπαθώντας να ανέλθει στην εξουσία, κατέληξε σταδιακά να μετατραπεί στο ισχυρότερο -επικοινωνιακά- όπλο των πολιτικών του αντιπάλων.

Παρά το γεγονός ότι στο πέρασμα του χρόνου ο ίδιος επιχείρησε πολλές φορές να επανατοποθετήσει τη φράση στο νοηματικό πλαίσιό της, το «λεφτά υπάρχουν» επαναλαμβανόμενο καθημερινά από την αντιπολίτευση, οδήγησε σε σταδιακή μείωση, μέχρι πλήρους εξάλειψης, της αξιοπιστίας του πρώην πρωθυπουργού στη συνείδηση των πολιτών.