Από το τέλος του fax στο τέλος του γραφείου

«Καταργείται το fax στο Δημόσιο». Η είδηση έκανε τον γύρο των media με αφορμή την κατάθεση προς επεξεργασία στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής σχεδίου νόμου του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Την ίδια ώρα, η βρετανική εβδομαδιαία οικονομική επιθεώρηση The Economist επέλεγε να κυκλοφορήσει ως θέμα για μία από τις δύο εκδοχές εξωφύλλου «το τέλος του γραφείου» ως χώρου εργασίας.

Από τη μια, το fax, ένα από τα απομεινάρια μιας άλλης εποχής όταν το ελληνικό δημόσιο ασθμαίνοντας επιχειρούσε να προλάβει να ενταχθεί στη φάση της ηλεκτρονικής υποστήριξης. Από την άλλη, η επέλαση της εξ αποστάσεως εργασίας που κερδίζει έδαφος λόγω Covid-19 και στέλνει την αγορά του real estate στα βάραθρα, να αναμετράται με τα πιο εφιαλτικά σενάρια για το μέλλον της.

Αλλά, τι σχέση μπορεί να έχει το τέλος του fax στο ελληνικό δημόσιο με το τέλος του γραφείου ως χώρου εργασίας; Με τη πρώτη ματιά, καμία απολύτως σχέση. Μια δεύτερη ματιά μπορεί και να οδηγήσει και σε μια διαφορετική ανάγνωση που από τη μια αναγνωρίζει τη τεράστια απόσταση που χωρίζει το ελληνικό δημόσιο από τον σύγχρονο κόσμο και από την άλλη, μια κυβέρνηση που αποδέχεται το χάσμα και σπεύδει στο μέτρο του δυνατού να ανταποκριθεί στις επιταγές της νέας ψηφιακής πραγματικότητας.

Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Το άρθρο 98 του σχεδίου νόμου του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι αφιερωμένο στη «κατάργηση της τηλεομοιοτυπίας (FAX) στο δημόσιο».

Το περιεχόμενο του άρθρου 98 έχει ως εξής:

1. Καταργείται η διακίνηση, μέσω τηλεομοιοτυπίας (FAX), εγγράφων, διοικητικών και μη, μεταξύ των φυσικών ή νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων και των υπηρεσιών του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης καθορίζονται οι φορείς του δημοσίου τομέα, για τους οποίους θα επέλθει σταδιακή ενεργοποίηση του προηγούμενου εδαφίου, καθώς και άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.

2. Καταργείται, από 1ης.10.2020 η διακίνηση μέσω τηλεομοιοτυπίας (FAX), εγγράφων, διοικητικών και μη, μεταξύ των υπηρεσιών του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Με απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης δύναται να παρατείνεται η έναρξη εφαρμογής του προηγουμένου εδαφίου, μετά από αιτιολογημένη αίτηση των φορέων του δημοσίου τομέα, για λόγους που έγκεινται σε έλλειψη της αναγκαίας υλικοτεχνικής υποδομής για τη χρήση άλλων μέσων ΤΠΕ ή για τεχνικούς λόγους, καθώς και άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.

Η κατάργηση του fax από το μενού του δημοσίου – έστω και σταδιακά, έστω και με εξαιρέσεις- μπορεί να εκληφθεί ως η αρχή για ένα νέο e-dimosio όπου ένα μεγάλο μέρος των υπαλλήλων θα μπορούσε να δουλεύει αποδοτικά και αποτελεσματικά από το σπίτι και οι πολίτες θα μπορούσαν να εξυπηρετούνται μέσα από τα διαθέσιμα κάθε φορά ψηφιακά κανάλια.

Μια χρυσή ευκαιρία για ένα άλλο μοντέλο διακυβέρνησης όπου η «δημοσιοϋπαλληλία» μπορεί και πρέπει να δώσει τη θέση της σε ευέλικτες επιτελικές μονάδες παραγωγής και εφαρμογής δημόσιων πολιτικών – μονάδες που δεν θα χρειάζονται πολυώροφα κτήρια και τα κόστη διαχείρισης που τα συνοδεύουν.

Το ένα βήμα, λοιπόν, μπορεί να είναι το fax. Το επόμενο, το ΚΕΠ της νέας, ψηφιακής εποχής μέσα από τον μετασχηματισμό τους σε one-stop shop για πολίτες και ως ένα βαθμό και για επιχειρήσεις. Το ένα βήμα μετά το άλλο, αρκεί να εξασφαλισθεί η συνέπεια και η συνέχεια τους. Η μόνη εγγύηση για αυτό μια κυβέρνηση με σταθερά μεταρρυθμιστική ατζέντα.