Μπράιαν ντε Πάλμα: Ο μετρ των κινηματογραφικών εγκλημάτων έγινε 80 ετών

Ο Μπράιαν ντε Πάλμα μπορεί να έχει χρόνια να γυρίσει μια μεγάλη ταινία, αλλά η συμβολή του στο «νέο κύμα» του αμερικανικού κινηματογραφικού στερεώματος, μαζί με Κόπολα, Σπίλμπεργκ, Σκορσέζε και τ’ άλλα παιδιά, ήταν καθοριστική. Η σκηνοθετική του δεξιοτεχνία πολλές φορές ξεπέρναγε τα όρια, κλέβοντας ακόμη και απ’ την ουσία των ταινιών του, αλλά έχει δημιουργήσει ένα δικό του κεφάλαιο στην κινηματογραφική ιστορία. Χωρίς τη φήμη των κορυφαίων του σινεμά, ο ντε Πάλμα, παρότι για πολλούς εθεωρείτο ο «διάδοχος» του Χίτσκοκ και είναι από τους λίγους σκηνοθέτες που η δουλειά του αναγνωρίζεται από τα πρώτα του πλάνα, δεν κατάφερε να τους δικαιώσει. Κι όμως θα μπορούσε να έχει μια διαφορετική πορεία, αν δεν ήταν τόσο δεκτικός στις προτάσεις που του έγιναν. Ακόμη και ορισμένες τεράστιες εμπορικές του επιτυχίες δεν ήταν του επιπέδου του, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την «Επικίνδυνη Αποστολή».

Ο Μπράιαν ντε Πάλμα έγινε πια 80άρης και κάνοντας έναν απολογισμό της σταδιοδρομίας του, μάλλον θα πρέπει να σταθούμε σε εκείνες τις περίφημες δεκαετίες του ’70 και ’80, αλλά και στο 1993, όταν γύρισε μία από τις σημαντικότερες ταινίες της μακριάς πορείας του, την «Υπόθεση Καρλίτο». Όμως, ο Ιταλοαμερικανός σκηνοθέτης έχει την ευθύνη και για την ανάδειξη αρκετών σταρ, με πρώτο και καλύτερο, φυσικά, τον Ρόμπερτ ντε Νίρο, με τον οποίο συνεργάστηκαν ουκ ολίγες φορές, ενώ μερικές απ’ τις ταινίες τους ήταν εξαιρετικές.

Το θρίλερ με τον «κακό» πατέρα

Ο Μπράιαν ντε Πάλμα γεννήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου του 1940, στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσι από Ιταλούς μετανάστες. Τα παιδικά του χρόνια δεν ήταν και τόσο φυσιολογικά, καθώς είχε άσχημη σχέση με τον πατέρα του, που ήταν ορθοπεδικός χειρουργός, και μάλιστα τον έπαιρνε από παιδί μαζί του στα χειρουργεία του, παρακολουθώντας ακρωτηριασμούς και άλλα μάλλον σοκαριστικά για έναν μοναχικό πιτσιρικά που ήταν εξπέρ στην τεχνολογία. Η σχέση με τον πατέρα του πήγε ακόμη χειρότερα, όταν πλέον έφηβος άρχισε να τον παρακολουθεί για να αποδείξει ότι απατά τη μητέρα του. Θα το αποδείξει όταν θα αναγκάσει τον πατέρα του, απειλώντας τον με ένα τουφέκι, να ομολογήσει την απιστία του! Οι γονείς του θα χωρίσουν και η μητέρα του θα του δείξει την εκτίμησή της εκτός από την αγάπη της. Έτσι, ο μετέπειτα «διάδοχος του Χίτσκοκ», όπως χαρακτηριζόταν το ’80, έζησε ένα θρίλερ, πολύ πριν αρχίσει να ασχολείται με τον κινηματογράφο.

Νουβέλ βαγκ

Σπούδασε φυσική στο πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, αλλά πολύ γρήγορα στράφηκε στη μεγάλη του αγάπη τον κινηματογράφο. Αυτός που θα τον μαγέψει ήταν ο Χίτσκοκ και κυρίως η ταινία του «Δεσμώτης του Ιλίγγου». Εκτεταμένες αναφορές της κλασικής ταινίας του Χίτσκοκ θα δούμε σε αρκετά φιλμ του ντε Πάλμα. Κάποιοι θα τον κατηγορήσουν για αντιγραφέα, ενώ άλλοι θα μιλήσουν για ένα φόρο τιμής στον αγαπημένο του σκηνοθέτη. Σίγουρα, όμως έχει επηρεαστεί καθοριστικά από τον «μετρ της αγωνίας», όπως και από τη γαλλική «νουβέλ βαγκ» και κορυφαίους Ευρωπαίους σκηνοθέτες, όπως ο Μικελάντζελο Αντονιόνι. Άλλωστε πάνω στο περίφημο «Μπλόου Απ» θα γυρίσει το δικό του «Μπλόου Άουτ, ο Δολοφόνος του Μεσονυκτίου» το 1981, δίνοντας την ευκαιρία στον Τζον Τραβόλτα, να παίξει εκείνη την εποχή κάτι διαφορετικό.

Σημαδεμένος

Από τις πρώτες του επιτυχίες μπορεί να θεωρηθεί το «Greetings», με τον Ρόμπερτ ντε Νίρο, με τον οποίο θα γυρίσει και τα ενδιαφέροντα φιλμ «Τόπο στα Νιάτα» και «Για σου Μαμά Αμερική». Ήδη το όνομά του γίνεται «καυτό», χαρακτηρίζεται ανατρεπτικός και αντισυμβατικός, μακριά από τις συντηρητικές επιλογές του Χόλιγουντ. Το 1976 θα έρθει η μεγάλη επιτυχία «Κάρι, Έκρηξη Οργής» με την Σίσι Σπέισεκ και το εθιστικό «Εφιάλτες από το Παρελθόν» με τη Φέι Ντάναγουεϊ, ένα θρίλερ που παραπέμπει σαφώς στον «Δεσμώτη του Ιλίγγου».

Στη δεκαετία του ’80 θα συνεχίσει με ένα κρεσέντο επιτυχημένων φιλμ. Ταινίες, όπως η «Προετοιμασία για Ένα Έγκλημα» και «Διχασμένο Κορμί», θα κατηγορηθούν για την υπερβολική βία τους , αλλά θα αγαπηθούν ιδιαίτερα από το νεανικό κοινό. Μάλιστα, στο «Διχασμένο Κορμί» θα αναδείξει την τότε άσημη Μέλανι Γκρίφιθ, στο ρόλο της αγαθής στρίπερ. Υπάρχει βεβαίως και ο «Σημαδεμένος», με τον Αλ Πατσίνο, μια ταινία που πλέον έχει μπει στην κατηγορία των κλασικών, αν και στην αρχή υπήρξαν μεγάλες ενστάσεις, για την ωμή βία της ταινίας. Το 1987 θα σκηνοθετήσει με τη γνωστή του μαεστρία την τεράστια επιτυχία «Οι Αδιάφθοροι», έχοντας για πρωταγωνιστές του Κέβιν Κόστνερ και Σον Κόνερι, ενώ στο χαρακτηριστικό ρόλο του Αλ Καπόνε, ο δικός του Ρόμπερτ ντε Νίρο. Δυο χρόνια μετά θα γυρίσει το έξοχο αντιπολεμικό φιλμ «Απώλειες Πολέμου», αναδεικνύοντας μία άγνωστη παράμετρο του βρόμικου πολέμου στο Βιετνάμ, τους Αμερικανούς στρατιώτες που σκοτώθηκαν από φίλια πυρά…

Το κύκνειο άσμα;

Ήδη, όμως, για τον Μπράιαν ντε Πάλμα έχουν αρχίσει και θα ενταθούν οι αποτυχημένες επιλογές, οι συμβατικές περιπέτειες, τα φτωχά σενάρια. Ωστόσο, το 1993 θα υπάρξει μία από τις σημαντικότερες στιγμές της καριέρας του. «Η Υπόθεση Καρλίτο» θα ‘λεγε κανείς ότι συμπυκνώνει όλη τα θετικά στοιχεία της κινηματογραφικής του πορείας και ταυτόχρονα θα δώσει την ευκαιρία και στον Αλ Πατσίνο να κάνει μία αξιοζήλευτη ερμηνεία, από τις τελευταίες που πραγματικά απολαύσαμε.

Σήμερα, 80άρης πια, παρά τους τρεις γάμους και τα τέσσερα παιδιά που απέκτησε, παραμένει ζωηρός και σίγουρα αναζητά ένα σενάριο που θα του δώσει την ευκαιρία να ολοκληρώσει τη σπουδαία του σταδιοδρομία με κάτι ανάλογο του ταλέντου του. Ίσως κι ένα Όσκαρ…