Η στράτευση στα 18 ως μείζων μεταρρύθμιση

Από τα όσα ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης από το βήμα του Thessaloniki Helexpo Forum, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι επισημάνσεις του για τον τομέα της Εθνικής Αμυνας. Πέραν της επισημοποίησης, τρόπον τινά, των νέων εξοπλιστικών προγραμμάτων, σημαντικά ήταν τα όσα είπε στην συνέντευξη του για την στρατιωτική θητεία.

Δίχως να κάνει επίσημες ανακοινώσεις, καθώς όπως είπε, τα σχέδια είναι υπό επεξεργασία, ο κ. Μητσοτάκης είπε σαφώς ότι εξετάζεται μία ουσιαστική παρέμβαση στο θέμα της θητείας.

Φάνηκε δε ξεκάθαρα ότι το ζήτημα δεν αφορά απλώς και μόνο την αύξηση της χρονικής της διάρκειας, αλλά κυρίως τις αλλαγές σε αυτήν καθαυτή τη θητεία, τον εκσυγχρονισμό της και την προσαρμογή της στις συνθήκες και τις απαιτήσεις της εποχής.

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο θέμα της υποχρεωτικής στράτευσης στα 18. Κάτι που συμβαίνει σε πολλές χώρες, κυρίως δε σε χώρες «ειδικών συνθηκών», όπως η Κύπρος και το Ισραήλ.

Αν το σχέδιο προχωρήσει, θα πρόκειται όχι μόνο για δείγμα αποφασιστικότητας, αλλά για μία μείζονα μεταρρύθμιση, με την ευρύτερη έννοια.

Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί μία χώρα που τελεί υπό διαρκή απειλή, να μην είναι σε επιχειρησιακό επίπεδο έτοιμη. Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά την επάνδρωση ακριτικών και νησιωτικών περιοχών. Υπό αυτήν την έννοια, απαιτούνται αλλαγές στη θητεία, τόσο ως προς τον χρόνο και τη διάρκεια της, όσο και ως προς την εκπαίδευση των στρατεύσιμων.

Μία τέτοιου είδους παρέμβαση θα είχε πολλαπλά οφέλη. Κατ’ αρχάς, η προϋπόθεση της στράτευσης στα 18, σε συνδυασμό με την επαρκή εκπαίδευση και την υπηρεσία σε περιοχές όπου παρουσιάζονται ανάγκες και όχι σε γραφεία στο Πεντάγωνο, θα διαμόρφωνε μία συνθήκη βελτίωσης του αξιόμαχου – έστω και «αχρείαστο να’ ναι». Άλλες ικανότητες έχει ένας 18άρης, άλλες ένας 30άρης, που θεωρεί (εσφαλμένα) ότι η θητεία του κόβει τη ζωή στα δύο.

Πέραν αυτού, όμως η στράτευση στα 18 θα άνοιγε το δρόμο για πολλές παράλληλες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές. Σύμφωνα με τα όσα είπε ο Πρωθυπουργός, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συνδυαστεί με την απόκτηση δεξιοτήτων, που θα είναι εφόδια ζωής για τους στρατεύσιμους.

Υπό αυτήν την έννοια, ο Στρατός θα μπορούσε να μετατραπεί και σε μία δομή εκπαίδευσης και αξιολόγησης ικανοτήτων, ακόμη και ως ένα στάδιο επαγγελματικής κατάρτισης, χρήσιμης για την περαιτέρω πορεία του καθενός.

Θα μπορούσε και θα όφειλε επίσης να συνδυαστεί με ένα επεξεργασμένο και αποτελεσματικό μεταρρυθμιστικό σχέδιο της δευτεροβάθμιας και ανώτατης εκπαίδευσης. Η ελεγχόμενη και προγραμματισμένη ροή εισαγωγών στα Πανεπιστήμια, θα μπορούσε να είναι μία προϋπόθεση για τον εκσυγχρονισμό τους και την προσαρμογή τους στην εποχή.

Ίσως όμως η σημαντικότερη αλλαγή που θα επέφερε μία τέτοια απόφαση για την στρατιωτική θητεία, θα ήταν στην νοοτροπία των εφήβων.

Γνωρίζοντας κάποιος ότι στα 18 του θα πρέπει να υπηρετήσει στις ΕΔ, αναγκαστικά θα αποκτούσε έναν άλλον τρόπο σκέψης. Θα έβλεπε αλλιώς και το στάδιο πριν από τη θητεία και πιθανώς θα αναθεωρούσε πολλές από τις αντιλήψεις της εποχής της ευκολίας, του «ό,τι να ΄ναι» του «δεν βαριέσαι» και του «έλα μωρέ τώρα».

Μαζί μ’ αυτό θα είχαν την ευκαιρία να αλλάξουν μυαλά και οι γονείς. Η κοσμοθεωρία για τα αιώνια «παιδιά», που ευθύνη και υποχρέωση δεν έχουν για τίποτε και δήθεν δικαίως απαιτούν τα πάντα, θα μπορούσαν με αυτήν την παρέμβαση να αναθεωρηθούν.

Το ενθαρρυντικό είναι ότι ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο θέμα με σαφήνεια και ειλικρίνεια. Το ζήτημα είναι να υπάρξει ένα σχέδιο ευρύτερο, με παραμέτρους πέραν της ηλικίας στράτευσης και να εφαρμοστεί πιστά και αποτελεσματικά.