Πόσο κόστισαν τα μέτρα της ΔΕΘ και τα «πολεμοφόδια» του 2020-2021 για την αγορά

Στην Αθήνα βρίσκεται ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΣΜ)  Κλάους Ρέγκλινγκ και η άφιξη του – με αφορμή το συνέδριο του Economist – δίνει μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να καταγραφούν οι προθέσεις των Θεσμών για τους δημοσιονομικούς κανόνες από το 2021 και έπειτα. Μεταξύ άλλων θα έχει συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα (17.00 το απόγευμα), όπου στη συνέχεια θα παραχωρήσουν δηλώσεις και το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις πιθανές αναφορές του Ευρωπαίου αξιωματούχου στο πακέτο στήριξης της ελληνικής οικονομίας και στα μέτρα ελαφρύνσεων του 2021.

Οι εξαγγελίες της ΔΕΘ δεν αποτέλεσαν έκπληξη για τους Θεσμούς αφού, σύμφωνα με πολύ καλά πληροφορημένες πηγές, οι σχετικές συζητήσεις είχαν γίνει πριν το Eurogroup της περασμένης Παρασκευής, διευκρινίζοντας, επίσης, πως δεν έχουν χαρακτήρα ενημέρωσης. Παρά ταύτα, οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού από τη Θεσσαλονίκη είχαν απόκλιση από τα σχέδια που είχαν αρχικά μπει στο τραπέζι (όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ 8-10%, η μείωση της προκαταβολής φόρου και του τέλους επιτηδεύματος κλπ), αν και ανακοινώθηκαν η αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης για τουλάχιστον ένα έτος και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες.

Φαίνεται πως ο βασικός παράγοντας είναι η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει το 2020, αλλά και το 2021, λόγω της πανδημίας, ενώ  άγνωστες είναι ακόμα οι συνολικές επιπτώσεις στην οικονομία, αφού οι πληγές του τουρισμού, της εστίασης και των κρατικών εσόδων δεν έχουν πλήρως αποτυπωθεί. Το βλέμμα είναι στο επόμενο Eurogroup (τον Οκτώβριο) καθότι στην ατζέντα θα βρίσκεται η ελληνική οικονομία και η 7η έκθεση αξιολόγηση της χώρας, την οποία οι Θεσμοί ολοκλήρωσαν την περασμένη εβδομάδα. Πηγές αναφέρουν πως σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπερισχύει η άποψη πως η Ευρώπη βιώνει την υγειονομική κρίση -με άγνωστη διάρκεια – και ως εκ τούτου είναι απαραίτητα τα μέτρα ενίσχυσης και η δημοσιονομική ευελιξία, να ισχύει για όλες τις χώρες, έως και το 2021.

Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας (μιλώντας στον REAL FM), επεσήμανε ότι η ευελιξία ως προς τους δημοσιονομικούς στόχους συναρτάται από την εξέλιξη της πανδημίας και για τον συγκεκριμένο λόγο οι  εξαγγελίες του πρωθυπουργού είχαν πεπερασμένο χρονικό ορίζοντα. Προσδιόρισε δε, ότι η συζήτηση για τα δημοσιονομικά μεγέθη θα πραγματοποιηθεί προς το καλοκαίρι του 2021.

Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΣΜ), μιλώντας την περασμένη εβδομάδα σε συνέδριο στη Γερμανία, τόνισε ότι το 2021 θα πρέπει να εξεταστεί η επάνοδος στους δημοσιονομικούς κανόνες και ανέφερε πως η πρόωρη επιστροφή θα μπορούσε να προκαλέσει μία νέα ύφεση, όμως επεσήμανε πως μία πολύ αργή επάνοδος θα μπορούσε να οδηγήσει στην υπερχρέωση αρκετών χωρών.

Το κόστος

Σχετικά με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από το ΔΕΘ το οικονομικό επιτελείο τα κοστολογεί:  800 εκατ. ευρώ είναι το κόστος για τα κρατικά ταμεία από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, 800 εκατ. ευρώ είναι το κόστος από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, 350 εκατ. ευρώ κοστίζουν τα επιδόματα ανεργίας, 300 εκατ. ευρώ η Συν-Εργασία. Επίσης, στο ύψος των 2,1 δισ. ευρώ ανέρχονται τα ποσά για την «επιστρεπτέα προκαταβολή», ενώ οι καταβολές για συντάξεις είναι 1,86 δισ. ευρώ και στα 150 εκατ. ευρώ ανέρχεται το κόστος για την παράταση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ.

Το κόστος της πανδημίας στο σύνολο της οικονομίας εκτιμάται ότι θα κυμανθεί στα 35-40 δισ. ευρώ, ενώ στα 15 δισ. ευρώ των  δημοσιονομικών παρεμβάσεων, που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα, θα προστεθεί ένα ποσό της τάξης των 5-6 δισ. ευρώ που θα αφορά το φθινόπωρο κυβερνητικό πακέτο. Μετά την πρόσφατη έξοδο της Ελλάδας στις αγορές, αντλώντας 2,5 δισ. ευρώ μέσω του δεκαετούς ομολόγου λήξης 2030, τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας ανέρχονται στα 38 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι η διατήρηση του μαξιλαριού ρευστότητας στα επίπεδα των 30- 33 δισ. ευρώ.

Τα φορολογικά έσοδα και οι προσεχείς κοινοτικοί πόροι (υπολογίζονται στα 3-4 δισ. ευρώ τους επόμενους μήνες) θα τονώνουν τη ρευστότητα τους επόμενους μήνες, ενώ δεν αποκλείεται η χώρα να βγει εκ νέου στις αγορές το επόμενο δίμηνο.  Η αύξηση κατά 6 δισ. ευρώ των δαπανών του φετινού προϋπολογισμού, που κατατέθηκαν στη Βουλή και ψηφίζονται σήμερα, ανοίγει το δρόμο για την εφάπαξ πληρωμή των αναδρομικών ύψους 1,4 δισ. ευρώ στους συνταξιούχους μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων (600 εκατ. ευρώ), την επέκταση των μέτρων στήριξης και την εφαρμογή νέων παρεμβάσεων για εργαζομένους, επιχειρήσεις, ιδιοκτήτες ακινήτων που πλήττονται από την κρίση της πανδημίας.

Να σημειωθεί ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβαρύνει σήμερα τους φορολογουμένους που αποκτούν εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ και επιβάλλεται με συντελεστές που ξεκινούν από 2,2% και φθάνουν κλιμακωτά το 10% για τους έχοντες υψηλά εισοδήματα. Το συγκεκριμένο μέτρο αγγίζει 2,3 εκατομμύρια φορολογουμένους. Πέραν της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης για το 2021, από Ιανουάριο θα ισχύσει η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες όπου το 1,21 μονάδες είναι το κέρδος των μισθωτών. Για παράδειγμα, το κέρδος για τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ οι μισθωτοί κερδίζουν 8 ευρώ το μήνα, για 1.000 ευρώ το κέρδος είναι 12 ευρώ, για 1.500 ευρώ το μήνα το κέρδος 18 ευρώ, ενώ για 2.000 ευρώ το όφελος είναι 23 ευρώ.

12 πρωτοβουλίες

Οι 12 πρωτοβουλίες που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός για την οικονομία που θα διαμορφώσουν τον οδικό χάρτης των επόμενων μηνών είναι:

1. Μειώνονται κατά τρεις μονάδες οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και μισθωτών για το 2021
2. Καταργείται η εισφορά αλληλεγγύης για μισθωτούς, επαγγελματίες και αγρότες. Το μέτρο θα ισχύσει για ένα έτος
3. Επιδότηση 100.000 νέων θέσεων εργασίας. Το κράτος θα καλύπτει για έξι μήνες τις ασφαλιστικές εισφορές του εργαζόμενου και του εργοδότη.
4. Το πρόγραμμα Συνεργασία επεκτείνεται έως το τέλος του 2020 και η δυνατότητα αναστολής συμβάσεων.
5. Ανοίγει ο τρίτος κύκλος της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.
6. Θεσπίζεται το μέτρο των αποσβέσεων σε ύψος 200% και για ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις από το 2021 έως το 2013
7. Τον Οκτώβριο θα καταβληθούν τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων
8. Καταργείται ο ΕΝΦΙΑ στα 26 μικρότερα νησιά
9. Αναβάλλεται μέχρι τον Απρίλιο η καταβολή κάθε οφειλή σε όσους έχουν πληγεί.
10. Επεκτείνεται ο μειωμένος ΦΠΑ για ακόμη έξι μήνες στους κλάδους που έχουν πληγεί
11. Παρατείνονται για δύο μήνες όλα τα επιδόματα ανεργίας που μόλις έληξαν και μειώνονται σε 50 τα ένσημα για την ενίσχυση αυτή
12. Δεν κινδυνεύει η πρώτη κατοικία μέχρι το τέλος του χρόνου.