Η ντροπή της Ευρώπης στη Λέσβο: Δεν γεμίζει η νέα δομή, ενώ παραμένει μόνο υλική η ευρωπαϊκή «συνεισφορά»

Έξι μέρες μετά τη φωτιά που κατέστρεψε το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Μόριας, η αθλιότητα στους δρόμους της Λέσβου συνεχίζεται. Πάνω από 12.000 πρόσφυγες και μετανάστες επιβιώνουν στον δρόμο και στους ελαιώνες της Λέσβου σε οριακές συνθήκες.

Εγκατεστημένοι σε πρόχειρες σκηνές γύρω από την εθνική οδό αλλά και σε αύλειους χώρους, ακόμα και σε ταράτσες επιχειρήσεων της περιοχής (οι οποίες αναγκαστικά δεν λειτουργούν), οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν ούτε τα βασικά: λαμβάνουν τρόφιμα και νερό μία φορά την ημέρα, ενώ η υγιεινή είναι μια έννοια ξεχασμένη την ώρα που ο κοροναϊός μαστίζει.

The sixth night arrives over the street next to LIDL, where 1000s of #regugeesgr are still stranded with only 1 bottle of water and 1 food distribution per day. These women from #Afgjanistan & DRC #Congo come together tonight to cook rice with tomatoe paste. #Moria pic.twitter.com/CnPYAAZ06P

— Franziska Grillmeier (@f_grillmeier) September 14, 2020

Σε υποτυπώδεις συνθήκες πάνω στο δρόμο και μέσα στα χωράφια κάποιοι ανάβουν φωτιές προσπαθώντας να μαγειρέψουν κάτι ή να ζεστάνουν το φαγητό τους κάτι που δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους φωτιάς στα γεμάτα από ξερά χόρτα γύρω ελαιοκτήματα.

Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις έχουν καταφτάσει στο νησί, και κάνουν ενισχυμένες περιπολίες για να τους σταματήσουν και να επιστρέψουν στη νέα δομή φιλοξενίας, ενώ δεν αποκλείεται τις επόμενες ημέρες να υπάρξει και κάποια αστυνομική επιχείρηση – «σκούπα» για να μαζευτούν οι πρόσφυγες.

Μόλις 800 πρόσφυγες στη νέα δομή στο Καρά Τεπέ

Την ίδια ώρα, μέχρι το βράδυ της Δευτέρας, μόλις 800 άτομα από τους 13.000 που βρίσκονταν στο hot spot της Μόριας έχουν μπει στην προσωρινή δομή φιλοξενίας στο Καρά Τεπέ.

Από αυτούς τους 800, μάλιστα, οι 21 βρέθηκαν θετικοί στον κοροναϊό. Αμέσως τέθηκαν σε υγειονομική απομόνωση σε ειδικό χώρο ο οποίος έχει δημιουργηθεί εκεί.

Από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, γίνεται προσπάθεια να πεισθούν οι άνθρωποι που μένουν στον δρόμο να μπουν στη νέα δομή.

Στους μετανάστες που αρνούνται να εισέλθουν στη νέα δομή, απευθύνθηκε με ανακοίνωσή της η ελληνική κυβέρνηση, ζητώντας τους να μπουν σε αυτή, ώστε να περάσουν από τις διαδικασίες απόδοσης ασύλου, που θα τους επιτρέψουν να φύγουν, τελικά, από τη Λέσβο.

Με ένα φυλλάδιο στα αγγλικά και άλλες γλώσσες, ενημερώνονται όλοι ότι ο μόνος τρόπος να φύγουν από το νησί είναι να μπουν στη νέα δομή, να ελεγχθούν ιατρικά και να ταυτοποιηθούν.

«Δεν θέλουμε νέα Μόρια»

Ο λόγος που οι αιτούντες άσυλο δεν θέλουν να εισέλθουν στον καταυλισμό είναι ξεκάθαρος: δεν θέλουν μια νέα Μόρια. Η πρόθεση της κυβέρνησης ήταν ξεκάθαρη και εκφράστηκε δια στόματος Κυριάκου Μητσοτάκη από τη ΔΕΘ: στη Λέσβο θα υπάρξει νέα δομή φιλοξενίας.

Πολλοί, λοιπόν, φοβούνται ότι η δομή στο Καρά Τεπέ ίσως δεν είναι και τόσο προσωρινή. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι μπορεί η νέα δομή να χωρά 5.000 άτομα, διαιρεμένα όμως σε 650 σκηνές ο αριθμός υπολογίζεται σε 7 – 8 άτομα ανά σκηνή.

Δεν είναι, λοιπόν, δύσκολο να επαναληφθεί το χάος και ο συνωστισμός της Μόριας – τη στιγμή που η κυβέρνηση επιθυμεί ούτως ή άλλως κλειστές δομές. Και ίσως μια μέρα, η φρίκη της πυρκαγιάς επαναληφθεί…

Η πλειονότητα, όμως, φοβάται την απέλαση. Όπως προαναφέρθηκε, η διαδικασία απόδοσης ασύλου θα προχωράει μόνο στους πρόσφυγες που μπαίνουν στο Καρά Τεπέ. Το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου έχει προχωρήσει σε αριθμό ρεκόρ απελάσεων από την επανασύστασή του. Έτσι, η ανακοίνωση που λέει «ελάτε στο Καρά Τεπέ για να φύγετε από τη Λέσβο» μάλλον θα έπρεπε να συμπληρώνεται και από τη φράση «…και για να επιστρέψετε στην Τουρκία ή τη χώρα σας».

The reason some #Moria homeless refuse to register at the new camp is not that they demand to move to the mainland or Europe, but fear of deportation. They have 2 rejected asylum decisions (and was easier to elude deportation in the chaos of the former camp). 1/2

— Giorgos Christides (@g_christides) September 14, 2020

Αρκετοί Αφγανοί θεωρούν ότι μένοντας έξω θα ασκήσουν πίεση στην Ευρώπη και την ελληνική κυβέρνηση, και έτσι θα μεταφερθούν στην ενδοχώρα, γεγονός που δεν επαληθεύεται σε καμία περίπτωση, ενώ έχουν διαρρεύσει φήμες ότι δεν υπάρχει φαγητό και νερό στον νέο καταυλισμό.

Μιλώντας στην κάμερα της ιστοσελίδας «Στο Νησί», οικογένειες Αφγανών ανέφεραν ότι «η νέα δομή είναι φυλακή και γι’ αυτό δεν πρόκειται να μπούμε! Θέλουμε να φύγουμε».

Το πρωί, πραγματοποιήθηκε ξανά πορεία γυναικών και παιδιών που φωνάζουν «Αζαντί -Αζαντί» («ελευθερία» στα αφγανικά), ζητώντας να μεταφερθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Τα κλειστά αυτιά της Ευρώπης

Οι εκκλήσεις, όμως, των προσφύγων πέφτουν σε άδεια αυτιά. Μπορεί οι ίδιοι να μην κατaνοούν τον λόγο που έχουν παρατηθεί σε αυτήν την κατάσταση, αλλά δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει κανέναν η στάση των Ευρωπαίων εταίρων της Ελλάδας που – είτε πρόκειται για το προσφυγικό είτε για τα ελληνοτουρκικά – πάντα είναι πρώτοι στις δηλώσεις υποστήριξης και τα ευχολόγια.

Μιλάμε για την ίδια Ευρώπη που επέτρεψε να δημιουργηθεί το αίσχος της Μόριας, αυτή που γύρισε την πλάτη στην υποδοχή προσφύγων, αυτή που έβαλε πλάτες στα pushbacks από τη Frontex και το ελληνικό Λιμενικό, αυτή που άφησε τα ελληνικά νησιά να μετατραπούν σε αποθήκες ψυχών.

Η καλοσύνη των Ευρωπαίων φτάνει μέχρι την αποστολή σκηνών, τροφίμων και λοιπού ενισχυτικού υλικού, καθώς και την υποδοχή ασυνόδευτων προσφυγόπουλων. Η Κομισιόν επίσης προτάθηκε να χρηματοδοτήσει το νέο ΚΥΤ στη Λέσβο.

Όταν, όμως, γίνεται λόγος για αποσυμφόρηση της Λέσβου και υποδοχή προσφύγων από τα ελληνικά νησιά, τότε το ευρωπαϊκό ιδεώδες… σκοντάφτει.

Μόνο η Γερμανία, μέχρι στιγμής, έχει πει κάποια μισόλογα περί υποδοχής προσφύγων. Επίσημες ανακοινώσεις αναμένεται να κάνει την Τετάρτη η Άνγκελα Μέρκελ, η οποία δέχεται ισχυρές πιέσεις τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από μερίδα της κυβέρνησής της να δείξει περισσότερη ανθρωπιά απέναντι στο δράμα των προσφύγων.

Τόσο όμως η κοινωνία όσο και τα κόμματα της Γερμανίας είναι διαιρεμένα όσον αφορά στην υποδοχή προσφύγων.

Όπως δήλωσε σήμερα ο κ. Ζάιμπερτ, το Βερολίνο είναι έτοιμο να δεχτεί πρόσφυγες κυρίως οικογένειες με παιδιά από την Ελλάδα. Παράλληλα άφησε όμως ανοιχτό κατά πόσο η γερμανική κυβέρνηση θα καταλήξει ήδη την Τετάρτη σε μια συγκεκριμένη απόφαση σε ό,τι αφορά τον αριθμό των προσφύγων που θα έρθουν.

Το Βερολίνο βρίσκεται σε επαφή με την Αθήνα για το θέμα αυτό, αλλά – όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Deutsche Welle – κατέστησε σαφές πως «την ευθύνη για τους πρόσφυγες στη Λέσβο έχει κατά κύριο λόγο η Ελλάδα». Και ο νοών νοείτο.