Η αύξηση της στρατιωτικής θητείας στους 12 μήνες, ενιαία για όλους τους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων θα πρέπει να θεωρείται πολύ πιθανή, μετά τα όσα εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από τη Θεσσαλονίκη. Το θέμα είναι πότε αυτή θα αποφασιστεί και πώς θα αντιδράσουν στην αύξηση οι νεολαίες των κομμάτων περιλαμβανομένης και της ΟΝΝΕΔ. Αλλωστε η αύξηση της θητείας ήταν το πάγιο αίτημα των γενικών επιτελείων, τη στιγμή μάλιστα που είναι διαπιστωμένη πλέον η λειψανδρία στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Τι σημαίνει αυτό; Ό,τι, λόγω της λειψανδρίας, στρατιωτικές μονάδες και στρατιωτικά φυλάκια έχουν στελέχωση σε πολύ μικρότερο ποσοστό απ΄ότι το κανονικό. Συνεπώς η αύξηση της στρατιωτικής θητείας έστω και κατά τρεις μήνες στον Στρατό Ξηράς, μοιάζει να είναι μονόδρομος.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που τα γενικά επιτελεία προτείνουν αύξηση της θητείας. Από τότε που μειώθηκε η θητεία όλα τα επιτελεία πρότειναν σχεδόν στερεότυπα ότι η θητεία πρέπει να αυξηθεί εάν θέλουμε μονάδες πλήρως στελεχωμένες. Το παράξενο είναι ότι και οι κυβερνήσεις συμφωνούσαν με τα επιτελεία και έλεγαν ότι είναι οι σεβαστές οι προτάσεις τους, αλλά όταν φθάναμε σε προεκλογικές περιόδους η θητεία αντί να αυξηθεί μειωνόταν. Και όποιο κόμμα έταζε μείωση της θητείας τόσους πιο ισχυρούς προεκλογικούς πόντους εισέπραττε.

Να σκεφτείτε ότι υπήρξε κόμμα (μαζί του και η Νεολαία του) που έταζε ολική κατάργηση της εθελοντικής θητείας, λέγοντας ότι χρειάζεται μόνον επαγγελματικός στρατός και ότι με τα «έξυπνα όπλα» που προμηθεύονταν οι Ένοπλες Δυνάμεις, δεν χρειάζονταν τόσοι πολλοί κληρωτοί. Και ωσάν να μην έφτανε η μείωση της θητείας σε κάθε προεκλογική περίοδο υπήρξαν κατά καιρούς και διάφορες αποφάσεις για να μένουν νομίμως εκτός στρατεύματος χιλιάδες κληρωτοί. Αναβολές ακόμα και για σπουδές κομμωτικής, χρηματικό πρόστιμο για ανυπότακτους κτλ. Ήταν βεβαίως και ο ανυπότακτοι και οι ευνοϊκές ρυθμίσεις που γίνονταν για αυτούς. Αναβολές και απαλλαγές που είχαν ως αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση των κληρωτών που παρουσιάζονταν σε κάθε ΕΣΣΟ.

Η ιστορία της στρατιωτικής θητείας στην Ελλάδα

Η ιστορία τη στρατιωτικής θητείας στην Ελλάδα είναι ανυπόστατο κομμάτι της οργάνωσης και της ιστορίας του Στρατού. Ξεκινώντας από το 1821, η στρατιωτική θητεία θεσπίζεται και περνάει μέσα από διάφορες μορφές, άλλοτε κληρωτή, άλλοτε εθελοντική, άλλοτε μικτή και εν τέλει υποχρεωτική. Από το 1879, επί πρωθυπουργίας Χαριλάου Τρικούπη έως το 1911 επί πρωθυπουργίας Ελευθέριου Βενιζέλου η στρατιωτική θητεία παίρνει τη σημερινή της μορφή. Δηλαδή υποχρεωτική για όλους του άρρενες. Θεσπίστηκε μάλιστα και στο Σύνταγμα της Ελλάδος. Υπήρξαν όμως και περίοδοι που η θητεία είχε εμφανή ρόλο σαν εργαλείο διάπλασης ή καταστολής αντιφρονούντων και γενικότερα απείθαρχων, όπως συνέβη στην προ του Β Παγκοσμίου Πολέμου περίοδο, ή την περίοδο για την ανασυγκρότηση του εθνικού στρατού (ως αντικομουνιστικό εργαλείο) και κυρίως κατά την περίοδο της χούντας. Ο Παττακός ακόμα και όσους είχαν μακριά κόμη, τους κούρευε και στους έστελνε να κάνουν τη θητεία τους. Να μην ξεχνάμε και τους κληρωτούς ΕΣΑτζήδες στα κολαστήρια της ΕΑΤ/ΕΣΑ και της ΕΣΑ Φιλαδέλφειας.

Με την αύξηση της θητείας ενιαία στους 12 μήνες για όλους τους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων αναμένεται να αυξηθεί η στελέχωση των στρατιωτικών μονάδων κατά 15-20%. Δηλαδή με το νέο αυτό μέτρο εκτιμάται ότι ο αριθμός των νεοσυλλέκτων οπλιτών θα φτάσει τους 10.000 ανά δίμηνο και θα αυξήσει τους υπηρετούντες κληρωτούς σε ετήσια βάση κατά περίπου 12.000. Φτάνει βεβαίως να ψηφιστεί η σχετική πρόταση για αύξηση της θητείας από τη Βουλή.

Υποχρεωτική στράτευση στα 18;

Ο πρωθυπουργός άφησε επίσης ανοιχτό το ενδεχόμενο της υποχρεωτικής στράτευσης στα 18. Αλλο ένα αίτημα που είχε υποβληθεί κατά καιρούς από τα γενικά επιτελεία. Η στράτευση στα 18, όπως γίνεται στην Κύπρο και στο Ισραήλ (όπου είναι η υποχρεωτική στράτευση και των γυναικών) έχει και τα προτερήματα της αλλά και τα μειονεκτήματά της. Αν θεσπιστεί η στράτευση των 18 τότε είναι σίγουρο ότι θα αυξηθεί αριθμός των κληρωτών που θα στελεχώνουν τις Ενοπλες Δυνάμεις. Μόλις δηλαδή οι μαθητές τελειώσουν το σχολείο θα παρουσιάζονται στα κέντρα κατάταξης για να εκπληρώσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις (που θα είναι 12 μήνες). Ούτε αναβολές για σπουδές ούτε τίποτα. Δύσκολο να γίνει κάποιος ανυπότακτος, γιατί εάν ακολουθηθεί η μέθοδος που ακολουθείται (στο ΓΕΕΦ) στην Κύπρο, θα χρειάζεται ειδική άδεια από το στρατολογικό γραφείο για να ταξιδεύσει κάποιος υπόχρεος θητείας στο εξωτερικό

Το μειονέκτημα είναι ότι ο Στρατός χρειάζεται γιατρούς, μηχανικούς, νομικούς, κτλ. τους οποίους μπορεί να βρει έτοιμους μέσω των ΕΣΣΟ (όπως συμβαίνει σήμερα που η θητεία δεν είναι υποχρεωτική στα 18 και με τις αναβολές λόγω σπουδών).

Βεβαίως δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται λόγος για υποχρεωτική θητεία στα 18. Εγινε συζήτηση και στο παρελθόν παρέχοντας μάλιστα και… μπόνους όσους ήθελαν να υπηρετήσουν μόλις τελείωναν το σχολείο. Ποια ήταν αυτά τα μπόνους; Μειωμένη θητεία! Οπως μειωμένη θητεία υπόσχονται για όσους υπηρετούν στα σύνορα. Ορισμένοι υπουργοί Άμυνας θέσπιζαν την υποχρεωτική θητεία στα σύνορα ή σε νησιά. Αλλά το μέτρο αυτό δεν τηρήθηκε (για ευνόητους λόγους) αρκετές φορές. Θεωρείται όμως βέβαιο ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις (κυρίως από τις νεολαίους των κομμάτων) εάν και όποτε θεσπιστεί υποχρεωτική στράτευση από τα 18. Οπως υπήρξαν αντιδράσεις και τις προηγούμενες φορές που γινόταν για αυτήν λόγος. Αλλά κάτι πρέπει να γίνει λόγω της λειψανδρίας και λόγω της τουρκικής επιθετικότητας. Δεν αποκλείεται να επανέλθει η πρόταση για μειωμένη θητεία (ως μπόνους) για όσους εθελοντικά στρατεύονται στα 18. Οπως υπάρχουν προτάσεις για εξοικονόμηση πόρων και προσωπικού με το κλείσιμο των μονάδων που αποδεδειγμένα δεν χρειάζονται και βεβαίως το «κόψιμο» των ρουσφετιών.

Τι θα ισχύσει για τις γυναίκες

Να σημειωθεί τέλος ότι δεν γίνεται καμία συζήτηση για υποχρεωτική στράτευση των γυναικών. Ο πρώτος υπουργός που θέσπισε με κριτήρια την εθελοντική στράτευση των γυναικών ήταν ο Ευάγγελος Αβέρωφ. Από τότε όμως πέρασαν πολλά χρόνια. Σήμερα υπάρχουν στις Ένοπλες Δυνάμεις, γυναίκες χειρίστριες επιθετικών ελικοπτέρων, γυναίκες πιλότοι σε μαχητικά, γυναίκες στα αλεξίπτωτα, στις φρεγάτες, στις πυραυλάκατους, γυναίκες στη Ζ-ΜΑΚ στην πιο επίλεκτη μονάδα των Ενόπλων Δυνάμεων.

Headlines