Συμφωνική Δρέσδης: Μια ανεπανάληπτη συναυλία πάνω σε… ταράτσες πολυκατοικιών

Η ατμόσφαιρα είναι μοναδική. Από μακριά ακούει κανείς τον ήχο αλπικού κέρατος μαζί με άλλα κόρνα. Με λίγη φαντασία  κλείνει τα μάτια,  βλέπει μπροστά του κορυφές των ελβετικών Άλπεων και ακούει τον ήχο από ελάφια να στέλνουν ηχητικά σήματα μεταξύ τους. Μόνο που δεν είμαστε στις Άλπεις, αλλά σε συνοικία της Δρέσδης με πολυκατοικίες πολλών ορόφων, όπως χτίζονταν επί υπαρκτού σοσιαλισμού. Η συναυλία δόθηκε το περασμένο Σάββατο από μέλη της Συμφωνικής Ορχήστρας της Δρέσδης σε μια συναυλία χωρίς προηγούμενο, αλλά προφανώς με πολύ μέλλον. Διότι λόγω κορωνοϊού τα πολιτιστικά δρώμενα έχουν περιοριστεί. Και οι μουσικοί αισθάνονται εγκλωβισμένοι.

Σαν σε αλπικό τοπίο

Με αυτό λοιπόν το ασυνήθιστο κοντσέρτο η ορχήστρα αντιμετωπίζει την πρόκληση της πανδημίας. Για τον μουσικό γενικό διευθυντή Μάρκους Ριντ το πρότζεκτ έρχεται την κατάλληλη ώρα. «Όσο περισσότερο διαρκεί η πανδημία, τόσο περισσότερο αποδεικνύεται ότι η συναυλία μας έχει το κατάλληλο φορμάτ». Η απόσταση είναι εξασφαλισμένη. Την ώρα που οι μουσικοί παίζουν πάνω στις ταράτσες των πολυκατοικιών, το κοινό κάθεται κάτω, στις ταράτσες των χώρων πάρκινγκ και ανάμεσα στα κτήρια. Αλλά και ανάμεσα στους μουσικούς, τους κορνίστες, τους τρομπετίστες, τους τομπίστες, κι αυτούς που παίζουν αλπικό κέρας υπάρχει απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων, μια και είναι διασκορπισμένοι στις ταράτσες. Βέβαια αυτή η απόσταση θέτει την οργάνωση σε μεγάλες τεχνικού τύπου προκλήσεις. Διότι οι μουσικοί λόγω ακριβώς της απόστασης ακούν τον ήχο των άλλων οργάνων με καθυστέρηση. Ποια ήταν η λύση; Ένας ήχος που ακούν οι μουσικοί μέσω ακουστικών, που τους προσανατολίζει πότε να αρχίζουν να παίζουν. Και για να φτάσουν οι ήχοι συγχρονισμένοι στο κοινό, πρέπει πρώτα να αρχίζουν να παίζουν οι μουσικοί που είναι μακρύτερα και μετά αυτοί που είναι πιο κοντά.

Η Άννα Καταρίνα Σούμαν, που παίζει αλπικό κέρας, συμμετέχει από την αρχή σε αυτό το πρότζεκτ. Οι πρόβες την συνεπήραν παρά τις δύσκολες συνθήκες. «Ήταν μοναδική εμπειρία να ακούς τον ήχο από μακριά και να νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε βουνό». Η σύνδεση του αλπικού feeling με το τοπίο των ψηλών κτηρίων είναι αυτό που κάνει θελκτικό το πρότζεκτ σύμφωνα με τον Μάρκους Ριντ. ΄Όταν έκανε σκέψεις πριν από ένα χρόνο για μια συναυλία, τον ενθουσίασε ο παραλληλισμός μιας περιοχής από πολυκατοικίες με αλπικά τοπία, με βουνά και πεδιάδες. Και σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να βάλει τους μουσικούς στις ταράτσες και να επικοινωνούν από ταράτσα σε ταράτσα. Μέσα σε ένα τέτοιο τοπίο είναι φυσικό ότι ταιριάζει το αλπικό κέρας. Αλλά δεν ήθελε να περιοριστεί μέχρι εκεί.

Υπέρβαση του κοροναϊού

«Πιο σημαντικό για μένα ήταν να δημιουργήσω κάτι το νέο και να φέρω τους ανθρώπους σε συνοικίες με πανύψηλα κτήρια πιο κοντά» λέει στη DW. Η συγκεκριμένη συνοικία στο νότιο τμήμα της Δρέσδης θεωρείται βραδυφλεγής κοινωνική βόμβα. Ζουν 15.000 κάτοικοι, πολλοί εκ των οποίων είναι άνεργοι και οικογένειες προσφύγων. «Οι άνθρωποι μπορούν απλά να κάτσουν στα μπαλκόνια τους και να απολαύσουν μουσική, σαν να έχουν τις καλύτερες θέσεις» λέει Μάρκους Ριντ. Με τρελές ιδέες μπορεί κανείς να κερδίσει τον μουσικό γενικό διευθυντή της Συμφωνικής Ορχήστρας της Δρέσδης. Με ορισμένες εξ αυτών η ορχήστρα τράβηξε την παγκόσμια προσοχή. Όπως στην «Συναυλία για το Τέλος Εποχής» την ημέρα συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη γενοκτονία των Αρμενίων. Αλλά και η συναυλία που έδωσε ανάμεσα στο Μεξικό και τις ΗΠΑ ως διαμαρτυρία για τα αμερικανικά σχέδια οικοδόμησης τείχους ανάμεσα στις δύο χώρες. Η επιθυμία υπέρβασης των συνόρων, όπως αναγράφεται στη διαδικτυακή σελίδα της ορχήστρας, έχει την απαρχή της στην προσωπική ιστορία του Ριντ. Τον Οκτώβριο του 1989 δραπέτευσε από την πρώην Ανατολική Γερμανία, μέσω της γερμανικής πρεσβείας στην Πράγα, προς την Δύση. Το 2018 βραβεύτηκε για την «πολυσχιδή δραστηριότητά τους κατά του εθνικισμού, του φανατισμού και του αποκλεισμού καθώς και την δράση του για μια καλύτερη συνεννόηση ανάμεσα στους λαούς».

Αυτή τη φορά δεν είναι μόνο ασυνήθης ο χώρος των κονσέρτων πάνω σε ταράτσες, αλλά και η επιλογή των οργάνων είναι αντισυμβατική. Τα αλπικά κέρατα, οι τρομπέτες και οι τούμπες συνοδεύονται από 4 κινεζικά τύμπανα πάνω στις ταράτσες πάρκινγκ. Οι μουσικοί έρχονται από την Ευρώπη, κυρίως από την Ελβετία και την Αυστρία. Η ΄Αννα Καταρίνα Σούμαν είναι επιτέλους χαρούμενη που μπορεί να παίζει ζωντανά. «Ο πολιτισμός έχει υποστεί μεγάλο πλήγμα με την πανδημία, πολλές εκδηλώσεις ακυρώθηκαν ή οι προϋποθέσεις είναι τόσο αυστηρές που ο κόσμος δεν κάνει δεύτερες σκέψεις για να έρθει. Τώρα όμως χαίρομαι που βρέθηκαν τέτοιες δημιουργικές ιδέες και έτσι μουσική επέστρεψε στη Δρέσδη, πόλη της μουσικής».

Μαρία Τζον Σάντσες

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου