Κουτσαβακισμός κι αξιοπρέπεια

Η πολιτική είναι και η διαχείριση των συμβόλων και οι λέξεις βρίθουν συμβολισμών. Διότι μπορεί μεν μια φωτογραφία να αντιστοιχεί σε χίλιες λέξεις αλλά και μια λέξη μπορεί να δημιουργεί συνειρμούς που παραπέμπουν σε χίλιες φωτογραφίες.

Για παράδειγμα, η λέξη «αξιοπρέπεια» έπαιξε στην κορυφή τα μνημονιακά χρόνια. Εργαλειοποιήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, όταν ακόμη ήταν ελάσσων αντιπολίτευση, υπήρξε ένας από τους τροχούς της άμαξας με την οποία κάλπασε προς την εξουσία. Στο όνομα της αναζήτησης εκείνης της χαμένης αξιοπρέπειας έγιναν μύρια όσα αναξιοπρεπή. Ως εκδήλωση αξιοπρέπειας χαρακτηρίστηκαν από το «αγριεμένο πλήθος» οι βρισιές, οι τραμπουκισμοί, οι ψόφοι, τα καραγκιοζιλίκια του δημοψηφίσματος του 2015. Ηταν τότε που το 62% του ελληνικού λαού πίστεψε ότι το «δανεικά κι αγύριστα» που απαιτούσε από την Ευρώπη ήταν ανάκτηση αξιοπρέπειας και όχι κουτσαβακισμός όπως μάθαμε από τους γονείς μας.

Τέλος πάντων, αυτά ανήκουν στο παρελθόν, αν και η κατά το δοκούν ερμηνεία τόσο ευαίσθητων εννοιών μας ταλαιπωρεί ακόμη. Στη γλώσσα δεν ισχύει το «έτσι είναι αν έτσι νομίζετε». Εξάλλου, στη διεθνή ορολογία το common dignity έχει αντικατασταθεί από το common decency – νομίζω ότι χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τον Οργουελ και καθιερώθηκε από τον Ζαν Κλοντ Μισεά. Και το decency παραπέμπει περισσότερο στην ευπρέπεια. Κάτι με το οποίο είχε πάρει τότε διαζύγιο ο αντιμνημονιακός όχλος αλλά και ο κύριος Τσίπρας προσωπικά με εκείνο το «Ιδού η Ρόδος, σε λίγο έρχεται και το πήδημα» που είχε εκστομίσει, σε πανελλήνια ζωντανή μετάδοση, τον Ιανουάριο του 2015.

Αμετροέπεια κι αυτοπεποίθηση

Το περασμένο Σάββατο ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Θεσσαλονίκη λάνσαρε, ως πολιτική πλατφόρμα, το «αυτοπεποίθηση». Αν και ο ίδιος διευκρίνισε επανειλημμένα ότι αναφέρεται στα εθνικά ζητήματα, η λέξη αυτοπεποίθηση είναι αυτή που έμεινε. Λέξη, κατά τη γνώμη μου, επίσης «επικίνδυνη» αφού επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Και λειτουργεί υπό προϋποθέσεις.

Τι σημαίνει τελικά αυτοπεποίθηση; Να έχεις εμπιστοσύνη στον εαυτό σου. Στον εαυτό σου ή στις ικανότητές σου; Και ποιος τις αξιολογεί; Αυτοπεποίθηση να φάνε κι οι κότες έχουν οι earthflatters. Ξεχειλίζουν από αυτοπεποίθηση οι αρνητές της μάσκας. Οι παίκτες των ριάλιτι να δείτε. Και τι από τα δύο ισχύει; Το ότι η άγνοια συσσωρεύει αυτοπεποίθηση καθώς βαθαίνει; Ή το ότι η αυτοπεποίθηση προκύπτει όχι από το να έχεις πάντα δίκιο αλλά από το να μη φοβάσαι να έχεις άδικο;

(Προσωπικά, γέλασα πολύ με την αυτοπεποίθηση των τεσσάρων κυριών που, για να δείξουν την αντίθεσή τους με την απαγόρευση εισόδου μιας άλλης κυρίας στο μουσείο του Ορσέ λόγω τολμηρού ντεκολτέ, ξεβρακώθηκαν στο Λούβρο μπροστά στις Τρεις Χάριτες Ρενιώ (και όχι του Ρούμπενς όπως έγραψαν πολλοί). Πόσο αυτοπεποίθηση να θεωρείς ότι ο πωπουδάκος σου μπορεί να αντιπαρατεθεί με ένα έργο Τέχνης).

Τόλμη και ανοησία

Τεράστια η αυτοπεποίθηση και του Αλέξη Τσίπρα στο καινούργιο σποτάκι του ΣΥΡΙΖΑ. Ανάλογη με αυτήν που έχει όταν εκφράζεται στην αγγλική. Οπως, πιθανόν, θεωρεί ότι κανείς άλλος δεν μιλάει αυτήν τη γλώσσα άρα μπορεί να λέει ό,τι και όπως θέλει, έτσι και στο σποτ μάλλον πιστεύει ότι κανείς δεν θυμάται τα τέσσερα χρόνια των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.

Πολλά τα φάουλ αλλά θα σταθώ στο σημείο που λέει ότι το κράτος εκπαιδεύει τους πολίτες στον κυνισμό. Ποιος το λέει; Ο άνθρωπος που αναρωτιόταν δημόσια «Τι κακό έχουν οι μολότοφ; Εξαρτάται σε ποια πλευρά βρίσκεσαι». Ο πρωθυπουργός που οι υπουργοί του έλεγαν ότι, συνειδητά, δεν τους ενδιαφέρουν οι μη ψηφοφόροι τους.