Η Δίκη των Αεροπόρων : Συνωμοσία ή σκευωρία;

Με την ονομασία Δίκη των Αεροπόρων έμεινε στην ιστορία η δικαστική περιπέτεια στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας και πολιτών κατά την πρώτη μετεμφυλιακή περίοδο.

Οι προαναφερθέντες κατηγορήθηκαν για δολιοφθορά και κομμουνιστική συνωμοσία, αλλά αμνηστεύτηκαν από την κυβέρνηση Καραμανλή το 1955.

Κατοπινές έρευνες έδειξαν ότι η δίωξή τους οφειλόταν σε σκευωρία.

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1951 στη Σχολή Ικάρων συνέβη ένα ατύχημα σε εκπαιδευτικό αεροπλάνο τύπου Χάρβαρντ.

Λίγες ημέρες αργότερα, σε αίθουσα της σχολής βρέθηκε γραμμένο στον τοίχο σύνθημα υπέρ του ΚΚΕ.

Τα γεγονότα αυτά συσχετίστηκαν και στις 30 Δεκεμβρίου ο αρχηγός του ΓΕΑ, αντιπτέραρχος Εμμανουήλ Κελαϊδής, διέταξε ένορκη προανάκριση για «ενδείξεις δολιοφθοράς σε πολεμικό αεροσκάφος της Σχολής Αεροπορίας».

Την εποχή εκείνη η Ελλάδα απείχε δύο μόλις χρόνια από το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου.

Τη χώρα κυβερνούσαν αδύναμες και βραχύβιες κυβερνήσεις του Κέντρου, με επικεφαλής, εναλλάξ, τον Σοφοκλή Βενιζέλο και τον Νικόλαο Πλαστήρα, υπό την υψηλή εποπτεία της Αμερικανικής Αποστολής.

Ο στρατός ήταν πανίσχυρος και αποτελούσε πόλο εξουσίας.

Στους κόλπους του δρούσε η μυστική οργάνωση ΙΔΕΑ («Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών»), που αποτέλεσε χρόνια αργότερα τη μαγιά του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου.

Πρώτο θέμα στην επικαιρότητα ήταν η δίκη και η καταδίκη σε θάνατο του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του για κατασκοπεία υπέρ του παράνομου ΚΚΕ.

Το σκηνικό ήταν κατάλληλο για κάποιους ακραίους αντικομμουνιστικούς κύκλους να ξεκαθαρίσουν τις σχέσεις τους με τα φιλελεύθερα στοιχεία της Αεροπορίας.

Στις αρχές του 1952 άρχισαν οι ανακρίσεις και σύντομα στα μπουντρούμια του Αερονομείου Παλαιού Φαλήρου βρέθηκαν οι πρώτοι κατηγορούμενοι, οκτώ αξιωματικοί, επτά υπαξιωματικοί και πέντε ιδιώτες.

Οι κατηγορούμενοι υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια και ομολόγησαν την ενοχή τους στη δολιοφθορά του αεροσκάφους.

Ένας εκ των κατηγορουμένων, ο καθηγητής μαθηματικών Χρήστος Δαδαλής, δεν άντεξε και πέθανε από τα βασανιστήρια.

Οι εμπνευστές της σκευωρίας έπρεπε να αποδείξουν και τη σχέση των κατηγορουμένων με το ΚΚΕ.

Στρατολόγησαν τον Ίκαρο Νίκο Ακριβογιάννη και τον έστειλαν στις 7 Απριλίου 1952 στην Αλβανία για δήθεν εθνική αποστολή με την ιδιότητα του φυγάδος κομμουνιστή.

Στη συνέχεια τον κατέδωσαν στις αλβανικές Αρχές ως διπλό πράκτορα.

Ο Ακριβογιάννης καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στις 15 Απριλίου 1953.

Στις 16 Απριλίου 1952 η υπόθεση των αεροπόρων, που μέχρι εκείνη τη στιγμή καλυπτόταν από πέπλο σιωπής, ήλθε στην επιφάνεια από το δεξιό Τύπο, που κατακλύστηκε από πληθώρα δημοσιευμάτων «για την ανακαλυφθείσα κομμουνιστική δράση στην Αεροπορία».

Πιο ευφάνταστες γραφίδες έκαναν λόγο και για καταρρίψεις αεροσκαφών από τους συνωμότες.

Στις 10 Ιουλίου 1952 εκδόθηκε το παραπεμπτικό βούλευμα, με το οποίο οδηγήθηκαν στο εδώλιο του Αεροδικείου 19 άτομα.

Κατά το βούλευμα, οι κατηγορούμενοι είχαν συμπήξει οργάνωση, που δρούσε από το 1950 και εκτελούσε εντολές της ηγεσίας του ΚΚΕ.

Η αποκληθείσα Δίκη των Αεροπόρων άρχισε στις 22 Αυγούστου 1952 και ολοκληρώθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου του ιδίου έτους.

Μάταια οι κατηγορούμενοι αξιωματικοί επέσειαν στους αεροδίκες τα μετάλλια και τα παράσημα που είχαν λάβει στα πεδία των μαχών.

Το δικαστήριο πείστηκε για την ενοχή τους και επέβαλε την ποινή του θανάτου στο σμηναγό Παναγουλάκη και στον υποσμηναγό Θεοδωρίδη.

Σε τέσσερις κατηγορουμένους επέβαλε ισόβια, σε δύο εικοσαετή κάθειρξη, σε δύο δεκαετή κάθειρξη, ενώ οι υπόλοιποι κηρύχθηκαν αθώοι.

Το Μάρτιο του 1953 η υπόθεση έφθασε στο Ανώτατο Αναθεωρητικό Δικαστήριο, που ύστερα από μερικές συνεδριάσεις ανέβαλε τη δίκη «λόγω σημαντικών αιτίων και για κρείσσονες αποδείξεις».

Τη χώρα κυβερνούσε τότε ο νικητής του Εμφυλίου, Αλέξανδρος Παπάγος, έχοντας κερδίσει διά περιπάτου τις εκλογές.

Στις 30 Σεπτεμβρίου άρχισε η δίκη στο Αναθεωρητικό και ολοκληρώθηκε στις 28 Νοεμβρίου 1953, με δέκα κατηγορουμένους.

Η ατμόσφαιρα αυτήν τη φορά ήταν φανερά διαφορετική.

Όλα τα στοιχεία έπειθαν ότι επρόκειτο για σκευωρία.

Παρόλα αυτά, οι δικαστές δέχτηκαν την ύπαρξη συνωμοσίας και επέβαλαν ελαφρύτερες ποινές στους κατηγορουμένους.

Δύο καταδικάστηκαν σε ισόβια, έξι σε ποινές πρόσκαιρης κάθειρξης και δύο αθωώθηκαν.

Ο φάκελος της υπόθεσης των αεροπόρων έκλεισε οριστικά το Νοέμβριο του 1955, όταν η κυβέρνηση Καραμανλή χορήγησε αμνηστία στους καταδικασθέντες, αλλά και στους σκευωρούς, πολλοί από τους οποίους υπηρέτησαν πιστά τη χούντα των Απριλιανών.

Όταν χρόνια αργότερα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συναντήθηκε με έναν από τους αμνηστευθέντες αξιωματικούς, το συμπατριώτη του από τις Σέρρες Γεώργιο Μαδεμλή, του είπε ότι γνώριζε πως «είναι αθώοι».

(Πηγή πληροφοριών: sansimera.gr)