Δεν χρειαζόμαστε νέα Μόρια

Οι τραγικές εικόνες από τη Λέσβο δεν πρέπει να μας κάνουν να ξεχάσουμε το ουσιώδες: το πρόβλημα με το ΚΥΤ της Μόριας δεν ήταν τόσο ότι καταστράφηκε· το πρόβλημα ήταν ότι υπήρξε. Εδώ και χρόνια η Μόρια απλώς αποτύπωνε πόσο λανθασμένη, επικίνδυνη και βάναυση είναι η ευρωπαϊκή πολιτική για την αντιμετώπιση των προσφύγων και των μεταναστών, η πολιτική της Ευρώπης-φρούριο που θέλει να υψώσει φράχτες απέναντι στο δικαίωμα ανθρώπων να ξεφύγουν από τον πόλεμο, τη βία και την εξαθλίωση, η πολιτική που συνειδητά επένδυσε στις άθλιες συνθήκες στα κέντρα κράτησης θεωρώντας ότι αυτό θα λειτουργούσε αποτρεπτικά. Η Μόρια δεν θα υπήρχε χωρίς τις προβλέψεις της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας και την αντιμετώπιση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου ως «φραγμών», δηλαδή ως περιοχών υποχρεωτικού εγκλωβισμού αιτούντων άσυλο.

Είναι η ίδια ευρωπαϊκή υποκρισία που την ώρα που ρητορεύει περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανέχτηκε τους χιλιάδες νεκρούς πρόσφυγες και μετανάστες στα νερά της Μεσογείου και αρνήθηκε να υποδεχτεί προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές που σε κανέναν βαθμό δεν αποτελούσαν ούτε «εισβολή» ούτε πολύ περισσότερο «κίνδυνο». Και ο ίδιος κυνισμός που συστηματικά εδώ και χρόνια θεωρεί ότι η καλύτερη πολιτική για την αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς είναι η υιοθέτηση της αντιπροσφυγικής και αντιμεταναστευτικής ατζέντας της.

Η επίγνωση των παραπάνω επιβάλλει μια πραγματική «αλλαγή παραδείγματος» στην αντιμετώπιση του ζητήματος. Δηλαδή, την έξοδο από τη λογική του «φραγμού», την άρνηση της επικίνδυνης αντιμετώπισης ενός ανθρωπιστικού ζητήματος ως υπόθεσης «εθνικής ασφάλειας», την υπέρβαση των πολιτικών υπολογισμών γύρω από την προβολή μιας «σκληρής γραμμής» και την εγκατάλειψη της λογικής των «κλειστών κέντρων» που στο τέλος θα διαμορφώσει ξανά καταστάσεις τύπου Μόριας, είτε στη Λέσβο είτε αλλού. Ας μην ξεχνάμε ότι η βάναυση μεταχείριση ανθρώπων που απλώς διεκδικούν το δικαίωμα σε ένα καλύτερο αύριο δεν προσβάλλει μόνο το δικό τους δικαίωμα στην αξιοπρέπεια, αλλά διαμορφώνει συνθήκη τοξική για το σύνολο της κοινωνίας.