Ιανός ο Ερντογάν: Ευκαιρία για διπλωματία η απόσυρση του Oruc Reis αλλά και νέες Navtex στο Αιγαίο

Για πρώτη φορά από την απόσυρση του Oruc Reis στο λιμάνι της Αττάλειας η Τουρκία και μάλιστα δια στόματος του Ταγίπ Ερντογάν δηλώνει ότι η εν λόγω κίνηση έγινε με σκοπό να δοθεί χώρος στη διπλωματία!

«Κάτι σημαίνει»

Ουσιαστικά οι σημερινές δηλώσεις Ερντογάν έρχονται σε συνέχεια των δηλώσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Economist όπου αποκάλυψε ότι παραμένει σε επίπεδο συμβούλων των δύο ηγετών ο απευθείας δίαυλος επικοινωνίας Αθήνας και Άγκυρας.

Ο Τούρκος πρόεδρος μιλώντας μετά την προσευχή της Παρασκευής προχώρησε ένα βήμα παραπέρα από την δήλωση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου σχετικά με τις «εργασίες συντήρησης» του Oruc Reis.

Όπως είπε ο Ταγίπ Ερντογάν «το γεγονός ότι το αποσύραμε στο λιμάνι για συντήρηση, κάτι σημαίνει. Γιατί το κάναμε, ήταν ένα μήνυμα με νόημα. Ας δημιουργήσουμε την ευκαιρία για διπλωματία, το κάναμε ώστε η Ελλάδα να καλωσορίσει αυτή την ευκαιρία» και ο Τούρκος πρόεδρος πρόσθεσε:

«Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουμε τις έρευνές μας. Όταν οι επιδιορθώσεις ολοκληρωθούν, το Oruc Reis θα επιστρέψει στην αποστολή του».

Με τις ευλογίες της Μέρκελ

Την ίδια ώρα γίνεται ακόμα περισσότερο προφανές και επί της ουσίας ομολογείται και από τις δύο πλευρές ότι οι διεργασίες για την εκκίνηση των διερευνητικών επαφών Ελλάδας και Τουρκίας γίνονται με τις ευλογίες της Γερμανίας και προσωπικά της καγκελαρίου Μέρκελ.

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτές οι δηλώσεις του κ. Ερντογάν έρχονται μετά το προχτεσινή τηλεφωνική συνομιλία του με την Άγκελα Μέρκελ ενώ και ο Στέλιος Πέτσας αναφέρθηκε στο ζήτημα των επικοινωνιών του Κυριάκου Μητσοτάκη με την Γερμανίδα Καγκελάριο με αφορμή και τη σημερινή τηλεδιάσκεψη που είχαν με την πρόεδρο της Κομισιόν.

«Ο Πρωθυπουργός μιλάει συχνά με όλους τους εμπλεκόμενους. Με την Καγκελάριο Μέρκελ, που ασκεί την προεδρία της Ε.Ε. αυτό το διάστημα, έχει συχνές επαφές. Θα έχει επικοινωνία και σήμερα το μεσημέρι με την κυρία Μέρκελ και την κυρία Φον ντερ Λάιεν, στο πλαίσιο των συζητήσεων για το  προσφυγικό. Έχει συνεχείς επικοινωνίες για όλα τα θέματα, όσο πλησιάζουμε προς το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο οποίο θα τεθούν οι συνολικές σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Στέλιος Πέτσας σήμερα το πρωί.

Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι η νέα αυτή επικοινωνία του κ. Μητσοτάκη με την Γερμανίδα Καγκελάριο έρχεται αμέσως μετά την επικοινωνία που είχε προχθές η κα Μέρκελ με τον Ταγίπ Ερντογάν και ενώ όπως όλα δείχνουν οι σύμβουλοι του Έλληνα πρωθυπουργού και του Τούρκου προέδρου στρώνουν το τραπέζι του διαλόγου.

Άλλωστε και η Γερμανία και ιδίως η κα Μέρκελ έχουν στείλει το σήμα ότι θα επιμείνουν στην «διαμεσολαβητική προσπάθεια» για την επανέναρξη του διμερούς απευθείας διαλόγου Ελλάδας και Τουρκίας. Αυτό άλλωστε ήταν και το μήνυμα που έστειλε επί της ουσίας χτες ο Γερμανός πρέσβης κ. Ράιχελ μιλώντας στην ελληνική Βουλή.

Από την πλευρά του ο Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε τόσο στο ρόλο της κας Μέρκελ όσο και άλλων ευρωπαίων ηγετών λέγοντας ότι «πολλοί πρόεδροι και πρωθυπουργοί έγιναν μεσολαβητές στις διαπραγματεύσεις μας (σ.σ. με την Ελλάδα). Συνομιλήσαμε με την Γερμανίδα Καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, τον Ισπανό πρωθυπουργό Σάντσεζ, τον πρωθυπουργό της Ιταλίας, Κόντε».

Όπως όλα δείχνουν γίνονται πυρετώδεις προσπάθειες για μια επικοινωνία, αν όχι συνάντηση μεταξύ των κ.κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν ακόμα και πριν από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ.

Το θέμα το έχει αφήσει ανοιχτό η ελληνική πλευρά, με τον Στέλιο Πέτσα να τονίζει και πάλι σήμερα την ανάγκη δύο βασικών προϋποθέσεων, της «εμπιστοσύνης» και της «επαρκούς σωστής προετοιμασίας».

Ωστόσο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε ότι «είναι πολύ νωρίς να πούμε ότι είμαστε σήμερα έτοιμοι να γίνει μια τέτοια επικοινωνία. Θα το δούμε στις επόμενες ημέρες, στις επόμενες εβδομάδες».

Από την πλευρά του ο Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε σήμερα ότι «θα μπορούσε να υπάρξει μια συνάντηση (ή επικοινωνία) με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη;  Αυτό που είναι σημαντικό για εμάς, είναι κάτω από ποιες προϋποθέσεις και τι θα συζητήσουμε. Αν είναι να συζητήσουμε ό,τι έκαναν στο Καστελλόριζο, δεν υπάρχει ανάγκη».

Και για πρόσθεσε: «Να τους δούμε (σσ τους Έλληνες), να έχουμε μια τηλεδιάσκεψη, να συναντηθούμε σε τρίτη χώρα. Αλλά αν η Πρόεδρος της Ελλάδας έρχεται στο Καστελλόριζο και κάνει επίδειξη δύναμης, τότε εμείς θα κάνουμε μια ακόμη μεγαλύτερη».

Κυρώσεις ως μαστίγιο για διάλογο

Σε συνέχεια των τελευταίων εξελίξεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο το ζήτημα των κυρώσεων έχει μετατοπιστεί σε ζήτημα χρήσης τους ως «μαστιγίου» για την προώθηση του διαλόγου.

Ευρωπαίος αξιωματούχος τόνισε ενόψει της συνάντησης των ΥΠΕΞ τη Δευτέρα, πως «είμαστε σε καλύτερη κατάσταση τώρα, έχουμε καλύτερη εικόνα της κατάστασης, μιλάμε με την Τουρκία», είπε αλλά διαμήνυσε προς την Άγκυρα πως «βασική προϋπόθεση να ξεκινήσουμε οποιοδήποτε διάλογο είναι τα αποσυρθούν όλα τα πλοία των Τούρκων και από την Ελλάδα και από την Κύπρο».

Παράλληλα, η Κύπρος ζήτησε να ενισχυθεί η λίστα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας για τη δική τους περίπτωση, αλλά δεν αναμένεται «νομική απόφαση» για το θέμα αυτό τη Δευτέρα.

Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, «υπάρχουν ιδέες στο τραπέζι για το πώς θα ασκηθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη πίεση στην Τουρκία και πώς θα μπει η Άγκυρα σε διάλογο» και η ίδια πηγή στις Βρυξέλλες υπογράμμισε κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων ότι «ο στόχος δεν είναι η τιμωρία, αλλά η αλλαγή της στάσης της Τουρκίας».

Από την Τουρκία εξαρτάται αν θα εφαρμοστούν

Μάλιστα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε δηλώσεις σήμερα διαμήνυσε προς την Άγκυρα ότι το αν θα εφαρμοστούν οι κυρώσεις της ΕΕ εξαρτάται από τη συμπεριφορά της Τουρκίας.

«Η ΕΕ έχει διαμορφώσει ένα κατάλογο κυρώσεων που θα τεθεί υπ’ όψιν του Συμβουλίου και το αν οι κυρώσεις αυτές θα εφαρμοσθούν εξαρτάται από τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Ελπίζω πάντα ότι δεν θα χρειαστεί να φτάσουμε σε αυτό το σημείο» τόνισε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών.

Βεβαίως την ίδια ώρα που η Άγκυρα εμφανίζεται έτοιμη να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου, δεν παραλείπει να αξιώνει το πλαίσιο των συζητήσεων και πέραν της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών.

Τα νησιά του Αιγαίου

Ενώ σε κάποιες περιπτώσεις στη ρητορική της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας συνυπάρχει η ήπια με την πιο σκληρή ρητορική.

Για παράδειγμα τη στιγμή που ο ίδιος ο Ερντογάν μιλάει για μια ευκαιρία στη διπλωματία ο Τούρκος υπουργός Άμυνας εμφανίζεται πιο επιθετικός λέγοντας πως η Ελλάδα έχει εξοπλίσει κάποια νησιά του Αιγαίου αντίθετα με το διεθνές δίκαιο, λέγοντας ότι ανάμεσά τους είναι και το Καστελόριζο.

«Αν αυτό δεν είναι παραβίαση του διεθνούς δικαίου και των συμφωνιών μεταξύ των κρατών, τότε τι είναι; Αν αυτό δεν είναι απειλή για μας, τότε τι είναι; Αν αυτό δεν είναι χτύπημα εναντίον των καλών σχέσεων γειτονίας τότε τι είναι; Όλα αυτά αγνοούνται και οι Έλληνες γείτονές μας με εγωιστικό τρόπο αναφέρονται στα δικά τους δικαιώματα. Έχουν την τάση να μην μας αναγνωρίζουν κανένα δικαίωμα. Αυτό δεν είναι δυνατόν. Εμείς θέτουμε τα δικαιώματά μας και το δίκαιό μας ξανά και ξανά και περιμένουμε να τα σεβαστούν», ανέφερε.

«Αλλά αν παραβιάσετε τα δικαιώματά μας – τα οποία δεν επιτρέπουμε να παραβιαστούν- λέμε δεν θα επιτρέψουμε σε τετελεσμένα. Αυτή δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως απειλή. Εμείς δεν κυνηγούμε κανένα ιμπεριαλιστικό όνειρο, εμείς εδώ προστατεύουμε τα δικαιώματα και το δίκαιό μας», είπε ο κ. Ακάρ.

Σε αυτό το πλαίσιο ακολούθησε μία ακόμα προκλητική ενέργεια από την Τουρκία καθώς μετά τα όσα είπε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, η Άγκυρα θα προχωρήσει σε ασκήσεις με πραγματικά πυρά στο Αιγαίο.

Το απόγευμα της Παρασκευής, ο σταθμός της Σμύρνης εξέδωσε δύο Navtex, προαναγγέλλοντας ασκήσεις με πραγματικά πυρά νότια της Λέσβου.

Ειδικότερα, οι ασκήσεις θα γίνουν στην περιοχή μεταξύ του κόλπου της Φώκαιας και του νότιου τμήματος στη θαλάσσιας περιοχής της Λέσβου. Η περίοδος των ασκήσεων είναι από αύριο, 19 Σεπτεμβρίου, έως και τις 20 Σεπτεμβρίου.

«Μέρος του προβλήματος η ΕΕ»

Σε σχέση με τη στάση της ΕΕ στην ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Ακάρ είπε ότι η ΕΕ δεν βοηθάει στη λύση αλλά είναι μέρος του προβλήματος.

Η ΕΕ, συνέχισε, «δεν έχει αρμοδιότητα να θέτει κανόνες, να αλλάζει κανόνες ή να αλλάζει σύνορα. Αυτά πρέπει να είναι γνωστά, πρέπει να τα συζητήσουμε. Εδώ πρέπει να εφαρμόζουμε το διεθνές δίκαιο και όχι το δικό μας δίκαιο».

Ο Τούρκος υπουργός ισχυρίστηκε ότι στην ΕΕ προσεγγίζουν αυτά τα ζητήματα με ακραίες προκαταλήψεις και φανατισμό.

«Επομένως αυτά δεν συμβάλουν στη λύση αλλά στη μη λύση. Θέλουμε πραγματικά διάλογο, διπλωματία. Θέλουμε να συναντηθούμε, να συζητήσουμε και να λύσουμε τα προβλήματά μας χωρίς να προκαλέσουμε κανένα. Εμείς οι δυο πολιτισμένοι γείτονες προσπαθούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας μέσω συνομιλιών, διαλόγου και διπλωματίας», ανέφερε.