Κοντά στην έναρξη διερευνητικών επαφών Αθήνα και Άγκυρα – Ορόσημο η Σύνοδος Κορυφής

Ένα βήμα πριν την επανέναρξη του διαλόγου μετά την ένταση των τελευταίων μηνών φαίνεται πως βρίσκονται Αθήνα και Άγκυρα, με τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις να είναι όλο και πιο έντονες τις τελευταίες ημέρες.

Μέσα στα επόμενα 24ωρα, πιθανότατα πριν τη Σύνοδο Κορυφής την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή, θα ανακοινωθεί ο 61ος γύρος συνομιλιών για το θέμα των θαλασσίων ζωνών, ενώ διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι σε τηλεφωνική επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, διαπιστώθηκε πρόοδος στις διεργασίες για τη θέσπιση μηχανισμού αποκλιμάκωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.

Σημείωναν, δε, πως θα υπάρξει νέα συνάντηση στρατιωτικών κλιμακίων Ελλάδας – Τουρκίας με τον πρόεδρο της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ εντός της προσεχούς εβδομάδας.

Στόχος είναι τις επόμενες ώρες να τεθούν οι βάσεις για να ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αποκαλύπτει ότι υπάρχει αποκατάσταση της επικοινωνίας μεταξύ των συμβούλων των ηγετών των δύο χωρών. Ενδεχομένως, αυτό να γίνει και έπειτα από μία επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που θα επισφραγίσει τις εξελίξεις.

Η κυβέρνηση, όπως έχει τονίσει ο πρωθυπουργός, είναι διατεθειμένη να συζητήσει με την Άγκυρα, μέσω διερευνητικών συνομιλιών, για το ένα και μοναδικό θέμα. Δηλαδή, την οριοθέτηση των Θαλασσίων Ζωνών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

«Θέλω να είμαι ξεκάθαρος: Ότι, εάν δε φτάσουμε σε συμφωνία, είμαστε διατεθειμένοι να φέρουμε το ζήτημα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Και θα σεβαστούμε την απόφαση, η οποία θα βασίζεται σε συνυποσχετικό, το οποίο θα υπογράψουμε με την Τουρκία. Θα ζητάμε από το Δικαστήριο να λάβει απόφαση επάνω στο ζήτημα που θα έχουμε θέσει. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, όταν δύο χώρες διεκδικούν δικαιώματα σε μια θαλάσσια περιοχή, δεν επιτρέπονται οι μονομερείς ενέργειες. Είναι απολύτως καθαρό. Όταν έχουμε μία διαφωνία, δεν επιτρέπεται να γίνονται μονομερείς ενέργειες. Νομίζω ότι αυτό το σαφές μήνυμα έχει σταλεί στην Τουρκία» σημείωσε προ ημερών ο πρωθυπουργός.

«Είμαστε απολύτως έτοιμοι για διάλογο, αλλά χωρίς προσχηματικά επικοινωνιακά τεχνάσματα» είναι στο ίδιο μήκος κύματος το μήνυμα του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, στην Άγκυρα λίγες ημέρες πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Ο υπουργός Εξωτερικών, σε συνέντευξή του στη «Ναυτεμπορική» τονίζει πως για να υπάρξει ουσιαστική συζήτηση πρέπει να σταματήσουν οι προκλήσεις και οι απειλές, ενώ σημειώνει πως «δυστυχώς διακρίνουμε μια επίμονη προσπάθεια από την Τουρκία να θέσει μονομερώς ζητήματα υπονομεύοντας τις επαφές πριν καν επανεκκινήσουν».

Παράλληλα, υπογραμμίζει πως, εφόσον οι συζητήσεις δεν οδηγήσουν σε λύση, «υπάρχει πάντα η επιλογή της προσφυγής σε ένα δικαιοδοτικό όργανο, όπως το Δικαστήριο της Χάγης, για την επίλυση της γνωστής, μόνης διαφοράς», κάνοντας αναφορά στην «επικράτηση του Διεθνούς Δικαίου επί της πολιτικής των κανονιοφόρων».

Μετάθεση του διαλόγου;

Στο τραπέζι πάντως βρίσκεται και το σενάριο ανακοίνωσης πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της συμφωνίας για επανέναρξη των διερευνητικών, ωστόσο σε ημερομηνία μεταγενέστερη, καθώς η δυσπιστία διακατέχει και τις δυο πλευρές μετά τα όσα έχουν συμβεί και τις τελευταίες εβδομάδες.

Η Αθήνα σε καμιά περίπτωση δεν θέλει βιαστικές κινήσεις και εγκλωβισμό σε μια πιθανότατα αδιέξοδη διαδικασία που θα έδινε άλλοθι για τον ενταφιασμό των  κυρώσεων.

Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες του «Φιλελεύθερου», η κατ’ αρχήν συμφωνία για επανέναρξη των διερευνητικών αλλά η μετάθεση της έναρξης τους μετά την Σύνοδο θεωρείται ότι αφήνει ορισμένα περιθώρια διαπραγμάτευσης ώστε να υπάρξει η συζήτηση περί κυρώσεων και να επιδιωχθεί η αναφορά σε μια διαδικασία που θα ενεργοποιούσε τις κυρώσεις σε περίπτωση υποτροπής της Τουρκίας και επανάληψης των προκλήσεων.

Το μήνυμα του Μακρόν και η επίσκεψη Πομπέο

Μήνυμα πάντως με αποδέκτη την Αγκυρα και με κατεύθυνση την επανέναρξη του διαλόγου για τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου, λίγες ημέρες πριν τη κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, έστειλε σήμερα ο Εμανουέλ Μακρόν, με ανάρτησή του στο Twitter.

Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι ότι, σε μια κίνηση προφανούς συμβολισμού, ο γάλλος πρόεδρος έγραψε το ίδιο μήνυμα, εκτός από την γαλλική, και στην τουρκική γλώσσα, αναφέροντας πως η Αγκυρα φαίνεται πως έχει λάβει το μήνυμα για επανεκκίνηση συνομιλιών.

«Στο Αξαζιό (σ.σ. την πρόσφατη Σύνοδο των MED7 στην Κορσική), στείλαμε ένα καθαρό μήνυμα προς την Τουρκία: ας ανοίξουμε και πάλι έναν υπεύθυνο διάλογο, καλόπιστα και χωρίς αφέλεια», αναφέρει ο Μακρόν στην ανάρτησή του, προσθέτοντας:

«Το ίδιο μήνυμα εστάλη και από το Ευρωκοινοβούλιο. Φαίνεται να έχει εισακουστεί. Ας προχωρήσουμε».

Ajaccio'da, Türkiye'ye net bir mesaj gönderdik: iyi niyetli, naiflik olmaksızın sorumlu bir diyaloğu yeniden açalım. Bu çağrı bundan böyle Avrupa Parlamentosu’nun da çağrısı. Görünüşe göre de işitilmiş. İlerleyelim.

— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) September 19, 2020

Την ίδια στιγμή, και σε συνέχεια των εντατικών διπλωματικών επαφών που πραγματοποιούνται τόσο από την ΕΕ όσο και από τις ΗΠΑ προκειμένου Αθήνα και Άγκυρα να καθίσουν στο τραπέζι των συζητήσεων, πληροφορίες κάνουν λόγο για επίσκεψη του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάικ Πομπέο, στη χώρα μας την ερχόμενη εβδομάδα.

Χωρίς μέχρι στιγμής να έχει οριστικοποιηθεί ή ανακοινωθεί επισήμως κάτι, οι πληροφορίες αναφέρουν πως ο Μάικ Πομπέο αναμένεται να επισκεφτεί την Αθήνα στα τέλη Σεπτεμβρίου. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, ο αμερικανός αξιωματούχος θα μιλήσει σε Συνέδριο στη Θεσσαλονίκη, ενώ θα επισκεφτεί και την Κρήτη και συγκεκριμένα πρωτίστως, τη βάση της Σούδας.

Ο Μάικ Πομπέο έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην αποκλιμάκωση της έντασης με την Τουρκία, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα σημειώνεται πως πραγματοποίησε επίσκεψη – αστραπή στη Λευκωσία, όπου και έστειλε μήνυμα υπέρ του διαλόγου.