Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ: Μαχητική δικαστίνα, σύμβολο του αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα

Το όνομα της Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ είναι εδώ και πολλά χρόνια συνώνυμο με τους αγώνες για την υπεράσπιση των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και την καταπολέμηση κάθε είδους διάκρισης στις ΗΠΑ.

Η εμβληματική δικαστίνα υπήρξε πρωτοπόρος στον αγώνα για τη χειραφέτηση των γυναικών από τη δεκαετία του 1970, και αταλάντευτα στρατευμένη σε άλλα ζητήματα κοινωνικής προόδου, όπως οι αμβλώσεις, οι γάμοι μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου, κ.α.

Γεννήθηκε το 1933 από Εβραίους γονείς σε μια εργατική συνοικία του Μπρούκλιν. Ο πατέρας της ήταν από την Οδησσό, ενώ οι γονείς της μητέρας της ήταν μετανάστες από την Αυστρία. Στο 13 της η Ρουθ έγραψε μια έκθεση για το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που έκανε τεράστια εντύπωση.

Αργότερα σπούδασε στο περίφημο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, όπου συναντήθηκε και με το μεγαλύτερο θαυμαστή της, το μετέπειτα σύζυγό της, Μάρτιν Γκίνσμπεργκ. Το 1957 άρχισε τις σπουδές της στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ ως μία από τις εννέα γυναίκες μεταξύ των 500 ανδρών.

Στις 25 Δεκεμβρίου του 1993 ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον διόρισε την Γκίνσμπεργκ στο εννεαμελές Ανώτατο Δικαστήριο. Ήταν μόλις η δεύτερη γυναίκα (η πρώτη ήταν η Ρεπουμπλικανή Σάντρα Ντέπι) και έως το τέλος του βίου της το γηραιότερο μέλος του.

Η ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών Γκλόρια Στέινεμ χαρακτήρισε κάποτε τη Ρουθ «υπερηρωίδα» για τους αγώνες που έδωσε στη ζωή και την καριέρα της. Η ίδια, ωστόσο, πάντα ταπεινή όπως κάθε πραγματικά σπουδαίος άνθρωπος, συνήθιζε να λέει ότι απλώς μεγάλωσε εφαρμόζοντας δύο συμβουλές της μητέρας της: «Να είσαι κυρία!» και «Να είσαι ανεξάρτητη!»

Από τα πρώτα χρόνια της καριέρας της η νεαρή Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ, ως δικηγόρος της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτών, προσπάθησε να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός νομικού πλαισίου για την ισότητα των φύλων.

Στα δικαστήρια η Ρουθ κέρδισε πολλές δίκες, οι αποφάσεις των οποίων οικοδόμησαν σταδιακά την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών. Όπως λέει η ίδια στο ντοκιμαντέρ «RBG – Μια ζωή για τη δικαιοσύνη», η νομική στάση της ήταν πάντα ρεαλιστική και επεδίωκε το συμβιβασμό.

Συχνά συνεργάστηκε με συντηρητικούς σε θέματα μεταρρύθμισης της ποινικής δικαιοσύνης, ενώ δεν επέτρεψε στην μάστιγα της πολιτικής ορθότητας να επηρεάσει τις αποφάσεις της καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Π.χ., είχε στενή φιλία με τον ακροδεξιό δικαστή Άντονιν Σκάλια, για την οποία συχνά επικρίθηκε από την Αριστερά. Η ίδια, ωστόσο, αρνήθηκε να συμβιβαστεί διαχωρίζοντας το καθήκον της από τις προσωπικές της σχέσεις.

Η διαμάχη με τον Τραμπ

Το 2016 η Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ έδειξε το σθένος της για άλλη μια φορά ορθώνοντας το ανάστημά της απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ.

Ο τότε υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών για τον Λευκό Οίκο, και νυν πρόεδρος των ΗΠΑ, είχε καλέσει τη μικροκαμωμένη γυναίκα με τα μεγάλα γυαλιά και το ακόμα μεγαλύτερο ψυχικό σθένος να παραιτηθεί, χαρακτηρίζοντάς την «ακατάλληλη λόγω ψυχολογικών προβλημάτων».

Αιτία της επίθεσης του αμετροεπούς Τραμπ ήταν οι έντονες επικρίσεις που είχε εκφράσει η Γκίνζμπεργκ εναντίον του σε μια σειρά συνεντεύξεών της.

Η δικαστίνα είχε εκφράσει την ανησυχία της για το μέλλον της χώρας αν ο Τραμπ εκλεγεί πρόεδρος. Σε συνέντευξή της που είχε παραχωρήσει στο CNN, η δικαστής είχε χαρακτηρίσει τον Τραμπ «απατεώνα».

«Δεν υπάρχει συνοχή σε αυτόν» έλεγε η Γκίνσμπεργκ. «Λέει ό,τι του έρθει στο μυαλό. Είναι πραγματικά εγωκεντρικός», ενώ αστειεύτηκε λέγοντας ότι θα μεταναστεύσει στη Νέα Ζηλανδία αν ο Τραμπ κερδίσει την προεδρία. «Δεν μπορώ να φανταστώ τι θα απογίνει αυτός ο τόπος, αυτή η χώρα, με τον Ντόναλντ Τραμπ πρόεδρο» είχε δηλώσει σε άλλη συνέντευξή της στους New York Times. Ο Τραμπ αντέτεινε πως είναι ανάρμοστο για δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου να τοποθετούνται σε προεκλογικές περιόδους.

«Η δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ Γκίνσμπεργκ έφερε τους πάντες σε αμηχανία προβαίνοντας σε ανόητες πολιτικές δηλώσεις για μένα» ανέφερε σε ανάρτησή του στο προσφιλές του Twitter ο Τραμπ, ο οποίος φυσικά δεν κατάφερε να κάμψει τη Γκίσμπεργκ.

Τα χρόνια προβλήματα υγείας

Στο παρελθόν αντιμετώπισε πολλά προβλήματα υγείας, βγαίνοντας πάντα νικήτρια: το 1999 έκανε θεραπεία για καρκίνο του παχέος εντέρου και δέκα χρόνια αργότερα διαγνώστηκε με καρκίνο στο πάγκρεας.Το 2018 η Γκίνσμπεργκ έπεσε και έσπασε τρία πλευρά. Στις εξετάσεις στις οποίες υποβλήθηκε τότε, οι γιατροί εντόπισαν τα κακοήθη ογκίδια στον πνεύμονά της.

Στις αρχές του 2020 υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση δύο καρκινικών οζιδίων από τον αριστερό πνεύμονά της.

Εντυπωσιακότερο όλων είναι ότι παρόλα τα προβλήματά της, η Γκίνσμπεργκ δεν απουσίασε ποτέ από καμία συνεδρίαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στα 27 χρόνια της θητείας της.

Οι ταινίες για τη ζωή της

Μια τόσο πλούσια ζωή, αφιερωμένη εν πολλοίς στο κοινό καλό δεν θα μπορούσε να μην απασχολήσει την έβδομη τέχνη. Η ζωή της Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ πέρασε και στον κινηματογράφο, και μάλιστα σε δύο ταινίες. Η πρώτη είναι το ντοκιμαντέρ «RBG – Μια ζωή για τη δικαιοσύνη».

Η δεύτερη ταινία με τίτλο «On the Basis of Sex», με πρωταγωνίστρια τη Φελίσιτι Τζόουνς και τον Άρμι Χάμερ ως το σύζυγό της, βγήκε ανήμερα τα Χριστούγεννα του 2018 στις αμερικανικές αίθουσες και προβλήθηκε στην Ευρώπη στις αρχές του 2019.

Παρά το γεγονός ότι και οι δύο ταινίες δείχνουν τη Ρουθ πολύ λιγότερο επαναστατική απ’ ό,τι ήταν στην πραγματικότητα, προβάλλουν τους αγώνες της στο δικαστικό σύστημα των ΗΠΑ για την ισότητα ανδρών και γυναικών.