Λίβανος: Οι γυναίκες διεκδικούν πιο ισχυρή φωνή

Οι δρόμοι της Βηρυτού είναι γεμάτοι από οργισμένους ανθρώπους. Το κέντρο της πόλης μυρίζει δακρυγόνα. Στην ιστορική Πλατεία Μαρτύρων διαδηλωτές συγκρούονται με τις δυνάμεις ασφαλείας. «Είμαστε καταπιεσμένες στην πατρίδα μας» φωνάζουν πολλές γυναίκες από το πλήθος.

Οικονομική κρίση, διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς, ένα πελατειακό σύστημα που κυριαρχεί παντού στη χώρα. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η καταστροφική έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού πριν από ένα μήνα. Ο Λίβανος βρίσκεται εν μέσω πολλαπλών κρίσεων και καταστροφών εδώ και καιρό Οι πολίτες αντιδρούν, κυρίως δε οι γυναίκες. Όλους αυτούς τους μήνες, στην πρώτη γραμμή των κοινωνικών διεκδικήσεων στους δρόμους του Λιβάνου βλέπουμε ολοένα περισσότερες γυναίκες. Αυτή είναι η εικόνα και στην Πλατεία Μαρτύρων. Γυναίκες με τζιν παντελόνια και κοντές μπλούζες, κάνουν τη δική τους επανάσταση.

«Η επανάσταση ήταν και είναι γένους θηλυκού» λέει στη DW η Λάιλα Ζαχέντ. Είναι 60 χρονών και θυμάται ότι στη χώρα της πολλές φορές γυναίκες συμμετείχαν σε διαδηλώσεις και κοινωνικούς αγώνες, μπαίνοντας ακόμη και μεταξύ στρατιωτών και χτυπημένων ανδρών. Από την έναρξη των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στις 17 Οκτωβρίου του 2019 η Λάιλα πηγαίνει σε κάθε διαμαρτυρία.

Θαρραλέα στάση εν καιρώ κρίσης

Η 42χρονη ακτιβίστρια Μελίσα Φατχαλά, παλιά στο γυναικείο κίνημα του Λιβάνου, τέσσερις εβδομάδες μετά την έκρηξη βρίσκεται συνεχώς στο λιμάνι. Σε μια ομάδα στρατιωτών φωνάζει: «Δεν μπορέσατε καν να βρείτε έναν γερανό! Εντάξει, τότε θα φέρω εγώ!». Ένα σωστικό συνεργείο από τη Χιλή άκουσε καρδιακούς παλμούς στα συντρίμμια ενός σπιτιού. Όλη η Βηρυτός ήλπιζε σε θαύμα.

Χρειαζόταν όμως ένας γερανός για να ξεκινήσουν οι προσπάθειες διάσωσης. Ο στρατός καθυστερούσε κι έτσι η Μελίσα Φατχαλά αποφάσει να βρει έναν γερανό με δική της πρωτοβουλία. Έτσι βοήθησε άμεσα τους ανθρώπους των σωστικών συνεργείων, έστω κι αν τελικά δεν βρέθηκαν άλλοι επιζώντες. «Ο στρατός και το κράτος είναι άχρηστα. Mετά την έκρηξη κάνουν μόνο ένα πράγμα: κάθονται και κάνουν τους έξυπνους» λέει σκωπτικά.

Εδώ και χρόνια οι γυναίκες στην πατριαρχική κοινωνία του Λιβάνου μάχονται, διεκδικώντας μια πιο ενεργή συμμετοχή στην πολιτική και την κοινωνία. Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ, συνολικά 113 γυναίκες κατέβηκαν υποψήφιες στις βουλευτικές εκλογές του 2018 – στις προηγούμενες εκλογές μόλις δώδεκα. Έξι γυναίκες κατάφεραν να γίνουν μέλη της κυβέρνησης το 2018.

Ο καιρός των διεκδικήσεων

«Μόνο αν η παρουσία ολοένα περισσότερων γυναικών γίνει αισθητή, θα μπορέσουμε να αλλάξουμε κάτι», αναφέρει η Ράνταρ Γιασίρ η οποία ίδρυσε την οργάνωση Smart Center. H ίδια υπερασπίζεται με πάθος τα δικαιώματα των γυναικών στη χώρα της. Μαζί με τη συνάδελφό της Χάνα Νασέρ θέλουν να ενισχύσουν περαιτέρω τη θέση των γυναικών στον Λίβανο. «Πολλές γυναίκες δεν γνωρίζουν καν τι δυνατότητες έχουν κι εμείς τους βοηθάμε, δείχνοντάς τους τι επιλογές έχουν», αναφέρει η πρώην δημοσιογράφος.

Η Ράντα Γιασίρ εργαζόταν για χρόνια για την κυβέρνηση της χώρας ως σύμβουλος σε θέματα γυναικών. Αυτό που προσπαθεί τώρα, είναι να δείξει σε νεότερες γυναίκες το δρόμο της χειραφέτησης και της οικονομικής ανεξαρτησίας. Οργανώσεις όπως το Smart Center επιτελούν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία του Λιβάνου. Κι αυτό γιατί δίνουν στις νέες γυναίκες προοπτική, την ώρα που πολλοί νέοι σκέφτονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους για ένα καλύτερο μέλλον.

 «Μπορούμε να πετύχουμε πολλά!»

Η Σύνθια Μαρία Αραμουνί είναι 31 χρονών, εργάζεται ως φωτογράφος και εικονογράφος και εδώ και χρόνια ζει στις ΗΠΑ. Επέστρεψε όμως στην πατρίδα της για να λάβει ενεργό μέρος στις μεγάλες διαδηλώσεις κατά των διεφθαρμένων πολιτικών και της σεχταριστικής πολιτικής. «Δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα. Όλα έχουν να κάνουν με την ελπίδα» λέει χαρακτηριστικά.

Όπως πολλοί νέοι έτσι και η Σύνθια αγωνίζεται για ένα καθαρά κοσμικό κράτος στον Λίβανο. Είναι περήφανη που στις κινητοποιήσεις συμμετέχουν πολλές γυναίκες. Κι όπως λέει: «Οι άνδρες είναι συνηθισμένοι με το να μένουμε σιωπηλές. Αλλά τώρα έχουμε φωνή. Συχνά εκπλήσσομαι με τον εαυτό μου, με το πόσα πολλά μπορούμε να πετύχουμε».

Ζίνα Σβάιλκε, Βυρητός

Eπιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη