Κοροναϊός : Η χώρα μεταξύ οικονομικής Σκύλλας και υγειονομικής Χάρυβδης

Η χώρα εισέρχεται στην πιο κρίσιμη φάση των τελευταίων μηνών με τον κοροναϊό να απειλεί την πολιτική, οικονομική και κοινωνική σταθερότητα.

Τα μηνύματα που εξέπεμψε χθες με το διάγγελμά του ο πρωθυπουργός, μπορεί να μην είχαν ξεκάθαρους δραματικούς τόνους, όμως, ήταν μια προσπάθεια να ενεργοποιηθούν οι πάντες προκειμένου να μην μπει η Ελλάδα σε βαθιά κρίση.

Κρίση που θα προέλθει από ενδεχόμενο lockdown αν τις επόμενες 10 ημέρες δεν υπάρξουν αποτελέσματα στη μάχη με την πανδημία.

Αν τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί δεν βοηθήσουν στη μείωση των κρουσμάτων στην Αττική και δεν αποσυμπιέσουν το σύστημα υγείας που δέχεται πίεση, τότε όλα είναι πιθανά.

Το σύνθημα «αυτοπροστασία ή καραντίνα» του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν απλό. Με τρεις λέξεις περιέγραψε την κατάσταση που υπάρχει ή αυτή που κινδυνεύουμε να διαμορφωθεί.

Η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο σοβαρούς κινδύνους. Κινείται μεταξύ της οικονομικής Σκύλλας και της υγειονομικής Χάρυβδης και όλα κρίνονται από το πόσο μπορεί το «καράβι» να περάσει αλώβητο από αυτή τη στενωπό.

Πρώτη προτεραιότητα είναι ασφαλώς η δημόσια υγεία. Οι όσο το δυνατόν λιγότεροι νεκροί από τον κοροναϊό, η μείωση του αριθμού των διασωληνωμένων και των ασθενών που νοσηλεύονται στην Εντατική.

Αυτό ενδεχομένως θα μπορούσε να επιτευχθεί με γενικό «λουκέτο» στη χώρα. Με καραντίνα για όλους, στα πρότυπα του περασμένου Μαρτίου.

Είναι, όμως, ολοφάνερο ότι η οικονομία δεν θα αντέξει δεύτερο χτύπημα. Δεν θα αντέξουν οι επιχειρήσεις αναστολή ή υπολειτουργία, δεν θα αντέξουν οι εργαζόμενοι νέες αναστολές εργασίας, απολύσεις και αύξηση της ανεργίας.

Οσα χρήματα κι αν δοθούν η οικονομία εν μέσω πανδημίας μοιάζει με πιθάρι δίχως πάτο. Επομένως, η μόνη λύση για τη χώρα είναι η αποφυγή του lockdown αλλά χωρίς να ανασταλεί η οικονομική δραστηριότητα.

Οι εισηγήσεις που κάνουν οι ειδικοί συγκλίνουν προς την εφαρμογή σκληρότερων μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας, όχι όμως η εφαρμογή γενικευμένης καραντίνας.

Για παράδειγμα το έσχατο όπλο, το τελευταίο σκαλοπάτι πριν από το lockdown θα μπορούσε να είναι η καθολική χρήση της μάσκας.

Ωστόσο, μέτρα όπως η απαγόρευση κυκλοφορίας χαρακτηρίζονται «στρατιωτικού τύπου» που θα προκαλούσαν οξύτατες αντιδράσεις.

Ούτε και η επιβολή SMS μόνο για τους 65άρηδες και πάνω προκρίνεται καθώς θεωρείται ηλικιακός ρατσισμός. Αλλωστε σε γενικές γραμμές οι ηλικιωμένοι έχουν συμμορφωθεί με τους κανόνες.

Το πρόβλημα του συνωστισμού

Το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν στην κυβέρνηση είναι ο συνωστισμός. Είτε αυτός είναι σε πλατείες είτε στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και γι’ αυτό οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού για κυκλοφορία νέων λεωφορείων.

Ωστόσο, είναι φανερή η ενόχληση για το υπ. Μεταφορών αφού η εικόνα συνωστισμού σε λεωφορεία και μετρό, οι ξυλοδαρμοί και οι καθημερινοί τσακωμοί, κυριαρχούν στην επικαιρότητα. Και χαλάνε την εικόνα και την προσπάθεια που γίνεται από όλους.

Βεβαίως η κυβέρνηση έχει σαφέστατες ευθύνες για την προετοιμασία βασικών κλάδων. Τα σχολεία και εκατοντάδες σχολικές αίθουσες «βουλιάζουν» από παιδιά αλλά ποτέ δεν έγινε προσπάθεια μείωσης του αριθμού τους ανά τάξη.

Δεν υπήρξε προετοιμασία για την αποφυγή συνωστισμού στα ΜΜΕ με περισσότερα λεωφορεία ή προσλήψεις όπου χρειάζεται.

Μόνο τον τελευταίο καιρό έγινε αγώνας δρόμου για την αύξηση των κλινών ΜΕΘ, και τώρα παρά την πίεση του συστήματος έχει γίνει μεγάλη και σοβαρή προσπάθεια.

Παράλληλα, πολλοί επαναπαύτηκαν το καλοκαίρι και δημιούργησαν την εικόνα μιας χώρας που έχει ξεπεράσει τον κοροναϊό και δεν είναι σε κίνδυνο.

Πολλοί από τους πολιτικούς και τους υπεύθυνους… πήγαν διακοπές περνώντας ένα μήνυμα χαλαρότητας στον κόσμο. Ενώ το βιαστικό άνοιγμα των συνόρων (λόγω της οικονομίας και του τουρισμού) χωρίς μαζικά τεστ, έφερε και τα δεκάδες εισαγόμενα κρούσματα.

Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και η ελλιπής προσπάθεια που έγινε για τον έλεγχο «κλειστών» δομών. Εκεί όπου φιλοξενούνται ηλικιωμένοι αλλά ιδιαίτερα στους χώρους συνωστισμού μεταναστών, τόσο στα νησιά όσο και στο κέντρο της Αθήνας.

Η έκρηξη κρουσμάτων μεταξύ προσφύγων και μεταναστών οδηγεί, επίσης, και σε ρατσιστικές παρεκτροπές καθώς από το πουθενά εμφανίστηκαν οι ακραίοι οι οποίοι, λίγο – πολύ, χρεώνουν στους ξένους το δεύτερο κύμα πανδημίας. Αν κι αυτό δεν προκύπτει από πουθενά.

Πρόκειται για λάθη της κυβέρνησης που τα βρίσκει μπροστά της τώρα που η κατάσταση έχει φέρει γενικό συναγερμό.

Οι κόντρες με λοιμωξιολόγους

Ένα σοβαρό ζήτημα, που επιχειρείται να μπει κάτω από το χαλί, είναι οι αντιπαραθέσεις μεταξύ λοιμωξιολόγων και πολιτικών αλλά και των επιστημόνων μεταξύ τους.

Η «εξαφάνιση» του Σωτήρη Τσιόδρα, του ανθρώπου που στην πρώτη φάση της πανδημίας ενσάρκωσε την ενότητα του ελληνικού λαού απέναντι στον ιό, είναι ένα σοβαρό ζήτημα.

Αν και ο κύριος καθηγητής παίρνει μέρος σε συσκέψεις κι έχει καλή επαφή με τον πρωθυπουργό, η απουσία του από τους δέκτες της τηλεόρασης είναι εμφανής. Ισως μια επαναφορά του στις συχνές ενημερώσεις από ΕΟΔΥ και Πολιτική Προστασία να βοηθούσαν στην παρούσα φάση στην ενίσχυση της ατομικής ευθύνης και της αυτοπροστασίας που ζήτησε ο πρωθυπουργός.

Οποιες κι αν είναι οι πικρίες του κ. Τσιόδρα ή όποιες κι αν είναι οι ζήλιες πολιτικών ή καθηγητών για την υπερπροβολή του, την ώρα της μάχης δεν περισσεύει κανείς.

Από την άλλη, στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι κοινό μυστικό η αντιπαράθεση καθηγητών με πολιτικούς. Οι μεν έχουν προτείνει εδώ και εβδομάδες αυστηρά μέτρα προκειμένου να περιοριστεί η πανδημία. Οι δε αποφεύγουν τα μέτρα – σοκ, φοβούμενοι αντιδράσεις της κοινωνίας και φυσικά δραματικές επιπτώσεις στην οικονομία.

Ωστόσο, από την σύμπνοια της πρώτης περιόδου έχουμε περάσει σε μια φάση ψυχρότητας των δύο πυλώνων της υγειονομικής μάχης.

Κάτι που προφανώς αποβαίνει σε βάρος της κοινής προσπάθειας.

Αλλωστε, είναι εμφανές καθημερινά ένα μπάχαλο που επικρατεί με την παρουσία επιστημόνων στα Μέσα Ενημέρωσης.

Άλλος είναι πολύ σκληρός και απαιτεί εδώ και τώρα lockdown. Άλλος ζητά να μην εφαρμοστεί ποτέ αυτό το μέτρο.

Άλλος επιστήμονας είναι υπέρ της καθολικής χρήσης της μάσκας κι άλλος δεν ενστερνίζεται αυτή την άποψη.

Γενικώς επικρατεί, θα έλεγε κανείς, «επιστημονική Βαβέλ», η οποία δεν μπορεί να «μαζευτεί» εξαιτίας της απουσίας μιας προσωπικότητας όπως ο κ. Τσιόδρας.

Αλλά δεν μπορεί να μαζέψει ούτε και η κυβέρνηση με αποτέλεσμα να αυξάνεται η δυσπιστία για τη διαχείριση της πανδημίας, ακόμη και για την ίδια την ύπαρξη του ιού, τις θετικές συνέπειες χρήσης της μάσκας κ.λπ.

Δίδυμη απειλή

Το αλαλούμ στα σχολεία και στις πλατείες, οι γκάφες με τα θρησκευτικά καθήκοντα του Κουμουτσάκου και του Χαρδαλιά, η αδυναμία αντιμετώπισης των «αρνητών», τα διφορούμενα μηνύματα για τις αντοχές του ΕΣΥ και μια σειρά αστοχιών στην καθημερινότητα, δημιουργούν ένα κλίμα απαξίωσης της μεγάλης προσπάθειας που γίνεται.

Και από το πολιτικό σύστημα, και πρωτίστως την κυβέρνηση, και από την επιστημονική κοινότητα, αλλά κυρίως από τους πολίτες.

Η χώρα εισέρχεται σε έναν δύσκολο χειμώνα με τις δύο μεγάλες προκλήσεις μπροστά της. Μια ακόμη μεγαλύτερη έκρηξη της πανδημίας και επιβολή lockdown και μια ακόμη μεγαλύτερη οικονομική κρίση που θα τινάξει στον αέρα την καθημερινότητα όλων μας.