Η γλώσσα του σώματος

Θα έχει συμβεί ασφαλώς και σε εσάς. Να παρακολουθείτε μία ταινία ή ένα σήριαλ από την προ πανδημίας εποχή και να εκπλήσσεσθε με τον ανέμελο συγχρωτισμό όσων εμφανίζονται. Χθες βράδυ είχα γλαρώσει βλέποντας την «Κάρμεν». Γλιστράει το μαξιλάρι πίσω απ’ το κεφάλι μου, πετάγομαι από το πρωτοΰπνι και αντικρίζω τις καπνεργάτριες να ερωτοτροπούν ορχούμενες με τους φαντάρους. «Προσέξτε λίγο, ρε κορίτσια!» φωνάζω αυθόρμητα προς την οθόνη. «Φορέστε μάσκες! Μην αγγίζεστε!».

Συνηθίζουμε και στη στέρηση. Ο,τι κάποτε μας φαινόταν αδιανόητο καταντάει τρόπος ζωής. Κι εκείνο που είχαμε για αναφαίρετο, εκ γενετής, δικαίωμά μας τώρα μας σκανδαλίζει. Εάν πάει μακριά η βαλίτσα με τον Covid 19 – ποιος δεν φοβάται ότι έτσι θα συμβεί; – όταν θα απαλλαγούμε επιτέλους απ’ τις προσωπίδες και τα αντισηπτικά, θα πρέπει να επανεκπαιδευθούμε στη σωματική επαφή. Να ξαναμάθουμε τη γλώσσα της, τους κώδικές της. Να θυμηθούμε τι σημαίνει τι. Τι επιβάλλεται και τι υπερβαίνει – για καλό ή για κακό – την κοινωνική ευπρέπεια. Δεν αποκλείεται να οργανωθούν και σεμινάρια. Να εκδοθούν έστω σχετικά λεξικά.

Η χειραψία. Οι άνθρωποι χαιρετιούνται και αποχαιρετιούνται πλέκοντας τα δάκτυλά τους και κουνώντας τα ρυθμικά επί πέντε τουλάχιστον δευτερόλεπτα ενώ ταυτόχρονα εκστομίζουν φράσεις που συχνότατα δεν εννοούν ποσώς όπως «χάρηκα πολύ!», «να μη χαθούμε!». Το θέαμα φαντάζει ίσως κωμικό, συνιστά εντούτοις στοιχειωδώς καλή συμπεριφορά. Δικαιολογούνται να απέχουν μόνον όσοι έχουν τα άνω άκρα τους λερωμένα από γράσσα ή σάλτσες, όσοι κρατούν τιμόνι αυτοκινήτου εν κινήσει, νυστέρι σε εγχείρηση καθώς και οι κολυμβητές. Κάποιοι παπάδες συνηθίζουν να τείνουν τη δεξιά τους, επιζητώντας αντί χειραψίας, χειροφίλημα. Ας μην τους καταλογίσουμε μεγαλαυχία. Ετσι ξεχωρίζουν ακαριαία το ποίμνιό τους από τους άθεους ή τους ανεκκλησίαστους. Και πορεύονται αναλόγως. Ο καθένας εξάλλου μπορεί να συναγάγει με τη χειραψία κάποια αρχικά συμπεράσματα για τον ποιον έχει απέναντί του. Παλάμη ιδρωμένη ή πολύ χαλαρή – σαν ψόφιο ψάρι – μαρτυρά άνθρωπο υπόπτως συνεσταλμένο, πιθανότατα μουλωχτό, ικανό και για τα πιο ύπουλα. Κι εκείνοι ωστόσο που αρπάζουν το χέρι σου και το κραδαίνουν σάμπως να θέλουν να στο ξεκολλήσουν μπορεί μεν να περνιούνται για λεβέντες μα είναι συνήθως λεβεντομαλάκες.

Το φιλί. Δίνονται τριών λογιών φιλιά μεταξύ μη συγγενών. Τα κοσμικά, που ανταλλάσσουν στον αέρα οι κυρίες, σε πρεμιέρες και σε εγκαίνια, και δεν σημαίνουν απολύτως τίποτα. Τα φιλικά. Και τα ερωτικά.

Τα φιλικά φιλιά διεκδικούν ή επισφραγίζουν οικειότητα. Συντροφικότητα. Τα χείλη αγγίζουν σταυρωτά τις παριές – οι Γάλλοι συνηθίζουν, άγνωστο γιατί, τριπλό ασπασμό, οι Αγγλοσάξονες αντιθέτως τα αποφεύγουν, το πιο εγκάρδιο που αντέχουν να κάνουν είναι να σε χτυπήσουν ρυθμικά στην πλάτη λες κι είσαι βρέφος που πρέπει να ρεφτεί. Φιλώντας την/τον φίλο σου, την/τον γνωρίζεις πράγματι καλύτερα. Εντρυφείς στο άρωμά της, γρατζουνιέσαι από τα γένια του. Παραμονές της κάλπης, οι πολιτευόμενοι φιλάνε εκατοντάδες ψηφοφόρους καθημερινά. Εάν τους εξέταζαν μετά τη βάρδια τους ειδικοί επιστήμονες, θα μπορούσαν να φτιάχνουν τον βακτηριακό χάρτη της κάθε εκλογικής περιφέρειας.

Ερωτικά είναι τα φιλιά κατά τα οποία η γλώσσα του ενός εξερευνά τη στοματική κοιλότητα του άλλου. Η παραπάνω δραστηριότητα πιθανόν να διαρκέσει όσο κι ένα ηλιοβασίλεμα, διεγείρει δε στο έπακρον τις αισθήσεις. Προκαλεί απαράμιλλη ευφορία. Αποτελεί πρόγευση παραδείσου. Πρόκειται για το απολαυστικότερο δώρο που μπορείς να δεχθείς και να δώσεις. Οι άνθρωποι αναπολούν ισόβια το πρώτο τους ερωτικό φιλί, δεν συνειδητοποιούν όμως – ευτυχώς – ποιο θα αποδειχθεί το τελευταίο. Οποιος δεν φιλιέται για καιρό κινδυνεύει να μαραζώσει. Οι ιερόδουλες στην αρχαιότητα ήταν πόρνες με κύρος ιέρειας αφού χάρη σε εκείνες και ο λιγότερο επιθυμητός θνητός θυσίαζε στην Αφροδίτη. Στην άχαρη εποχή μας αποκαλούνται – πόσο κακόηχο! – «σεξεργάτριες»…

Στο λεξικό της γλώσσας του σώματος, που θα εκδοθεί μετά την πανδημία, θα υπάρχουν ασφαλώς λήμματα για τους ασπασμούς στα εικονίσματα, τα οποία ενίοτε δακρύζουν ή μοσχοβολούν. Για τα κλωτσομπουνίδια τα οποία – από πλευράς έντασης και κίνησης – δεν απέχουν και τόσο από τη συνουσία. Καθώς και για το «σαλαμάκι» που ακόμα κάνουν τα αγόρια στα κορίτσια του δημοτικού σχολείου, μη ξέροντας πώς αλλιώς να εκδηλώσουν τον άγουρο πόθο τους.

Ο αναγνώστης θα αντικρίζει τον Ιμπραήμ να φιλάει τον νεκρό Παπαφλέσσα και – ακόμα πιο μακάβριο –  τον Εριχ Χόνεκερ στο στόμα τον Μπρέζνιεφ. Θα γίνεται σίγουρα αναφορά και στον έλληνα πρώην πρωθυπουργό, ο οποίος συνηθίζει να τσιμπάει πειρακτικά στο μάγουλο όποιον βρεθεί μπροστά του. Το έκανε κάποτε, μέσα στη Βουλή, και στον Ευάγγελο Βενιζέλο. Η αντίδραση του τελευταίου στάθηκε όντως τρομακτική. Γύρισε αργά και τον κοίταξε στα μάτια. Ποτέ άλλοτε δεν έφτασε κάποιος τόσο κοντά στο να σκοτώσει κάποιον με ένα μονάχα βλέμμα.