Μετανάστες και κοροναϊός: Αμεσες παρεμβάσεις χωρίς προκαταλήψεις

Γράφει ο Αχιλλέας Γραβάνης*

Με την έλευση του φθινοπώρου, η πανδημία του κορωνοϊού δείχνει πάλι τα δόντια της, με το δεύτερο κύμα προ των πυλών του χειμώνα που διαφαίνεται ότι θα είναι πολύ δύσκολος, τόσο για τη δημόσια υγεία, αλλά και την κοινωνία και την οικονομία (ανεργία, οικονομική δυσπραγία). Η αναγκαιότητα για άμεσες παρεμβάσεις πέρα και πάνω από ιδεοληψίες και προκαταλήψεις είναι περισσότερο από εμφανής και αυξάνει τους σφυγμούς πολιτείας και πολιτών. Χρόνος πολύς δυστυχώς δεν υπάρχει.

Η Αθήνα αναδεικνύεται πλέον στην πιο επικίνδυνη περιοχή της λοίμωξης. Μια κρυφή και εξαιρετικά ευαίσθητη κοινωνική ομάδα της πόλης που κινδυνεύει η ίδια από τον κορωνοϊό, αλλά και η οποία αποτελεί άλλη μια από τις πολλές πλέον πηγές διασποράς του, όπως επισημάνθηκε πρόσφατα από το υπουργείο Υγείας και τα νοσηλευτικά ιδρύματα, είναι οι μετανάστες. Η δυσκολία τους στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας (πολλοί δεν έχουν νόμιμα χαρτιά, ούτε μόνιμη κατοικία), η έλλειψη ενημέρωσης (πολλοί δεν μιλούν ελληνικά), η γκετοποίησή τους σε συγκεκριμένες περιοχές στο κέντρο της Αθήνας κάνουν τον πρόβλημα εκρηκτικό για τους ίδιους, αλλά και για την υπόλοιπη κοινότητα.

Οι νοσηλευόμενοι μετανάστες με κορωνοϊό αυξάνουν καθημερινά, ενώ έχουμε ήδη και τους πρώτους θανάτους, με πρόσφατο τον εικοσιπεντάχρονο με συνοδά προβλήματα υγείας που ούτε καν γνώριζε ότι έπασχε από αυτά. Τα υπουργεία Υγείας και Εσωτερικών αλλά και ο δήμος θα πρέπει να κινητοποιηθούν άμεσα για τον έλεγχο της λοίμωξης στους μετανάστες της Αθήνας και όχι μόνο στις δομές υποδοχής τους. Επίσης, οι σχετικές ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στη χώρα θα πρέπει να βοηθήσουν και στην Αθήνα, ιδιαίτερα στους μετανάστες δίχως χαρτιά που κρύβονται από τις αρχές. Σημαντικό ρόλο οφείλουμε να έχουμε και εμείς οι πολίτες με τη συμπαράστασή μας στις καθημερινές ανάγκες τους.

Η πανδημία έχει αναδείξει με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο ότι η χώρα χρειάζεται μια συνεκτική μεταναστευτική πολιτική που διαχρονικά απουσιάζει. Πελαγοδρομεί από το «η θάλασσα δεν έχει σύνορα», «ανοιχτά σύνορα για όλους τους κατατρεγμένους της Γης» ή «οι μετανάστες λιάζονται στην Ομόνοια» ως «τον εγκλεισμό τους σε ξερονήσια» ή «την άμεση απέλασή τους». Η ελληνική κοινωνία χρειάζεται μια ειλικρινή συζήτηση για το τεράστιο αυτό ζήτημα που είναι παγκόσμιο, αλλά και ευρωπαϊκό, και επομένως χρήζει της ουσιαστικής, όχι υποκριτικής και μικροδιαχειριστικής, πολιτικής των ευρωπαίων εταίρων μας. Το Μεταναστευτικό πρέπει να αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της συζήτησης για το δημογραφικό, την ανάπτυξη και το μέλλον της χώρας. Η συζήτηση όμως δεν μπορεί να γίνει με όρους «πολιτικής ορθότητας» και ιδεοληψιών ένθεν κακείθεν, όπως γίνεται μέχρι τώρα. Το κυνήγι των μαγισσών αυτών που αναδεικνύουν δημόσια το μεταναστευτικό πρόβλημα δεν οδηγεί πουθενά, ούτε βοηθά στην επίλυσή του. Αντίθετα διευκολύνει αυτούς που θέλουν να το εκμεταλλευτούν πολιτικά ή οικονομικά.

Είχα από χρόνια εκφράσει δημόσια την άποψη ότι τα παιδιά των μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα πρέπει άμεσα να παίρνουν την ελληνική υπηκοότητα. Εχω επίσης προτείνει η πολιτεία να εξετάζει τη δυνατότητα απόδοσης στους μετανάστες ιδιοκτησίας γης βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων σε εγκαταλελειμμένες περιοχές της χώρας, ώστε να έχουν την προοπτική να δημιουργήσουν, να ζήσουν με αξιοπρέπεια, αλλά και να δώσουν ζωή σε αυτές τις περιοχές.

Εχω επίσης επανειλημμένα επισημάνει την αναγκαιότητα μέριμνας για την εκπαίδευση, τη μόρφωση των μεταναστών και την ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία. Είναι καιρός η γενναιόδωρη και κοσμοπολίτικη Ελλάδα (υπάρχει και αυτή) να μιλήσει με όρους αλήθειας και κοιτάζοντας στο μέλλον. Εχει εξάλλου την εμπειρία των ελλήνων μεταναστών ανά τον κόσμο.

Ο κ. Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης.