Ευάγγελος Ραυτόπουλος: Καινοτόμος θεώρηση των διεθνών διαπραγματεύσεων στο νέο του βιβλίο

Ο καθηγητής Ευάγγελος Ραυτόπουλος στο βιβλίο του «INTERNATIONAL NEGOTIATION: A PROCESS OF RELATIONAL GOVERNANCE FOR INTERNATIONAL COMMON INTEREST» παρουσιάζει μια καινοτόμο θεώρηση των διεθνών διαπραγματεύσεων μεταφέροντας τον αναγνώστη στον πυρήνα μιας συναρπαστικής διαδικασίας, τόσο μέσω ενός διανοητικού όσο και ενός πραγματιστικού φακού.

Ο συγγραφέας διερευνά τις διεθνείς διαπραγματεύσεις ως μια δομημένη διαδικασία διακυβέρνησης σχέσεων που διασυνδέεται με τη δημιουργία και ανάπτυξη διεθνούς κοινού συμφέροντος ανάμεσα σε κράτη και διεθνείς συμμετέχοντες, πάντοτε σε σχέση με τη δυναμικά εξελισσόμενη διεθνή δημόσια τάξη δικαίου.

Αμφισβητεί τα περιοριστικά μοντέλα των διαπραγματεύσεων που έχουν αναπτυχθεί στις διεθνείς σχέσεις αλλά και τις θετικιστικές προσεγγίσεις του διεθνούς δικαίου και ανοίγει ένα παράθυρο θέασης των διεθνών διαπραγματεύσεων μέσα από μια καινοτόμο κατανόηση και προοπτική του διεθνούς δικαίου. Χρησιμοποιώντας μια διεπιστημονική προσέγγιση που ενσωματώνει το δίκαιο, τη φιλοσοφία, την πολιτική και την γλωσσολογία, προτείνει ένα ολιστικό, θεωρητικό μοντέλο πολυμερών διεθνών διαπραγματεύσεων που δεν προσφέρει μόνο μια αυθεντική «υποκειμενική» άποψη του διεθνούς δικαίου στην πράξη, αλλά επίσης καταδεικνύει την καταλυτική σημασία της κατανόησης της λειτουργίας της οριζόντιας κανονιστικότητας της διεθνούς τάξης.

Πρόκειται για ένα έργο που αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για ακαδημαϊκούς και επαγγελματίες του διεθνούς δικαίου και των διαπραγματεύσεων, στελέχη διεθνών οργανισμών, στελέχη της διοίκησης, και για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς σχέσεις πέρα από τα καθιερωμένα.

Ο συγγραφέας:

• Εφοδιάζει τους αναγνώστες με θεμελιώδη εννοιολογικά στοιχεία και εργαλεία που είναι απαραίτητα για να κατανοήσουν τις διεθνείς διαπραγματεύσεις ως μια δομημένη, πολυμερή διαδικασία που γεννά και «κτίζει» διεθνές κοινό συμφέρον σε αποφασιστική διασύνδεση και διαρκή αλληλεπίδραση με την ιδιόμορφη οριζόντια διεθνή τάξη δικαίου.
• Προτείνει μια σχεσιακή θεωρία των διεθνών δημιουργικών διαπραγματεύσεων,  όπου διεθνής διαπραγμάτευση και συνθήκη έχουν συμπληρωματική σχέση στην παραγωγή διεθνούς κοινού συμφέροντος.
• Υιοθετεί μια καινούργια άποψη σχετικά με τις διεθνείς διαπραγματεύσεις καθώς τις θεωρεί ως διαδικασία πολυμερούς διακυβέρνησης που είναι σχεσιακή (δηλαδή, διαδραστική αυθεντική κατασκευή σχέσεων διεθνούς κοινού συμφέροντος), αναφορική (συναρτώμενη με πολυπαραγοντικά προσδιοριζόμενο πεδίο αναφοράς) κειμενική (διαπραγμάτευση σε ένα «ανοικτό» διαμορφωτικό κείμενο), αποτελούμενη από τρεις φάσεις (προδιαπραγμάτευση, συστατική διαπραγμάτευση και επαναδιαπραγμάτευση) και διυποκειμενική (ενδο-υποκειμενική και διυποκειμενική θεσμική δομή).

Κριτικές & θεωρήσεις

«Ο Ραυτόπουλος προκαλεί τους ακαδημαϊκούς των διεθνών σχέσεων και του διεθνούς δικαίου να σκεφτούν τη διαδικασία των συνθηκών ως ένα ολοκληρωμένο σύνολο ενδιάμεσων, υποκειμενικών πρακτικών. Προωθεί μια σχεσιακή θεωρία που αντιμετωπίζει τις διασυνδέσεις μεταξύ των διαπραγματεύσεων και των συνθηκών ως μια συνεχή διαδικασία για την προαγωγή της παγκόσμιας ευημερίας. Η προσέγγισή του πάει πολύ πιο μακριά από τις συμβατικές θεωρίες που βασίζονται  στη στρατηγική δύναμη (ισχύ) αλλά και τις στατικές θετικιστικές θεωρίες των νομικών διεθνολόγων σχετικά με την ίδια τη φύση του διεθνούς πολυμερούς συστήματος» Peter M. Haas, University of Massachusetts, Amherst.

«Όταν συμμετείχα σε διαπραγματεύσεις για την σύνταξη συνθηκών, είχα συχνά την αίσθηση ότι οι διαπραγματευτές, αντί να προωθούν συγκεκριμένες θέσεις, καλούνταν να προσδιορίσουν το διεθνές κοινό συμφέρον και να προβλέψουν ένα καθεστώς που να υπόκειται σε μελλοντική διακυβέρνηση και επαναδιαπραγμάτευση. Το βιβλίο αυτό πάει πέρα από αισθήσεις και υποβάλλει τη διαδικασία οικοδόμησης διεθνών κοινών συμφερόντων σε μια ενδελεχή ανάλυση μέσα από στέρεη θεωρητική προσέγγιση» Tullio Scovazzi, University of Milano-Bicocca, Milan.

«Ο καθηγητής Ευάγγελος Ραυτόπουλος παρουσιάζει μια καινούργια και ευπρόσδεκτη προοπτική όσον αφορά τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Χωρίς αμφιβολία αυτή η εμβριθής και προκλητική στη σκέψη μελέτη των διεθνών διαπραγματεύσεων των νομικών πράξεων θα πυροδοτήσει πολλές συζητήσεις, καθώς μεταφέρει τον αναγνώστη μέσα στη μήτρα (matrix) της διαδικασίας των διεθνών διαπραγματεύσεων, μέσω τόσο ενός διανοητικού όσο και ενός πραγματιστικού φακού. Ο καθηγητής Ραυτόπουλος αποδεικνύει την εκτεταμένη γνώση του όσον αφορά την πολυπλοκότητα και εσωτερική συνθετότητα των διεθνών διαπραγματεύσεων σε αυτό το δεξιοτεχνικά γραμμένο βιβλίο» Nilufer Oral, Istanbul Bilgi University και Μέλος της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για το Διεθνές Δίκαιο.

«Οι διαπραγματεύσεις εκλαμβάνονται παραδοσιακά ότι ανήκουν  στη σφαίρα της πολιτικής. Σύνηθες τελικό αποτέλεσμα αυτής της αντίληψης, οι συνθήκες να εκλαμβάνονται ότι ανήκουν στη σφαίρα του δικαίου. Αυτή η ενδιαφέρουσα και καινοτόμος μελέτη από έναν κορυφαίο Έλληνα ακαδημαϊκό του διεθνούς δικαίου συνενώνει τις δύο αυτές πτυχές σε μια ανάλυση σχετικά με το πώς συνεισφέρουν, στη διασύνδεσή τους, στην αποκρυστάλλωση του διεθνούς κοινού συμφέροντος» Robert Kolb, University of Geneva

«Ως συνάδελφος του καθηγητή Ευάγγελου Ραυτόπουλου, θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός της έκδοσης από τον εκδοτικό οίκο Cambridge University Press του βιβλίου του με τίτλο «Διεθνείς Διαπραγματεύσεις: Μια διαδικασία σχεσιακής διακυβέρνησης για το διεθνές κοινό συμφέρον». Αν και δεν είναι προφανές από τον τίτλο αυτού του βιβλίου καθώς και ενός ακόμη που έλαβα από τον καθηγητή Ραυτόπουλο πολλά χρόνια πριν, υπάρχουν πολλά προβλήματα και αρχές του δημόσιου διεθνούς δικαίου που  αποτελούν τη βάση του περιεχομένου και των δύο βιβλίων. Ο τίτλος του προηγούμενου βιβλίου του καθηγητή Ραυτόπουλου που ανέφερα είναι «Η ανεπάρκεια της συμβατικής αναλογίας στο δίκαιο των συνθηκών» που δημοσιεύτηκε το 1990. Συγχαίρω τον καθηγητή Ραυτόπουλο για την προσθήκη του ενδιαφέροντος καινούργιου βιβλίου του Έλληνα καθηγητή στη θεμελιώδη βιβλιογραφία του διεθνούς δικαίου» Budislav Vukas, University of Zagreb.

«Το βιβλίο του Ραυτόπουλου, εξετάζοντας τη διεθνή διαπραγμάτευτευση ως διαδικασία σχεσιακής διακυβέρνησης που βασίζεται στο αναλυτικό πλαίσιο του διεθνούς κοινού συμφέροντος, ρίχνει φως σε χώρες που είναι υπέρ της διαπραγμάτευσης κατά τη διαχείριση διεθνών διαφορών. Το βιβλίο δημιουργεί εκτεταμένο διάλογο σχετικά με τη μήτρα της διαδικασίας της διεθνούς διαπραγμάτευσης μέσα από διανοητικούς και πραγματιστικούς φακούς, και θα πρέπει να διαβασθεί από ακαδημαϊκούς και του διεθνούς δικαίου και των διαπραγματεύσεων, αξιωματούχους των διεθνών οργανισμών, και καθέναν που ενδιαφέρεται στη διεπιστημονική μελέτη του διεθνούς δικαίου και των διεθνών σχέσεων»  Nong Hong, Executive Director & Senior Fellow, Institute for China-America Studies, Washnington, D.C., USA (Book Review, 34 Ocean Yeabook 2020, 598-602)

Συγγραφέας

Ο Ευάγγελος Ραυτόπουλος είναι Ομότιμος Καθηγητής  Διεθνούς Δικαίου και Διεθνούς Περιβαλλοντικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι επίσης ο ιδρυτικός διευθυντής του διεθνούς Κέντρου MEPIELAN (Mediterranean Programme for International Environmental Law and Negotiation) (http://www.mepielan.gr) /Πάντειο Πανεπιστήμιο, που είναι επίσημα διαπιστευμένο ως εταίρος στο UNEP/MAP/Σύστημα Σύμβασης της Βαρκελώνης και Μέλος της Μεσογειακής Επιτροπής για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΜCSD). Έχει εκλεγεί Μέλος της Steering Committee της MCSD και, πρόσφατα, μέλος της Compliance Committee του Συστήματος της Σύμβασης της Βαρκελώνης.

Σπούδασε Διεθνές Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Cambridge ( [Ph.D. (Cantab), LL.M. (Cantab)] και Νομικά στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιον Αθηνών (Αριστούχος), ενώ υπήρξε Ford Foundation Southern European Fellow of International Law στο Yale Law School. Μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, υπηρέτησε για δύο δεκαετίες ως Ειδικός Νομικός Σύμβουλος στο Mediterranean Action Plan/United Nations Environment Programme (MAP/UNEP).

Πρόσφατα ήταν Visiting Scholar στο Downing College, University of Cambridge (2015-2018) και είναι Fellow στο Centre for Environment, Energy and Resource Governance (C-EENRG), University of Cambridge. Έχει συγγράψει 12 βιβλία, πολυάριθμα επιστημονικά άρθρα και διεθνείς εκθέσεις, έχει διδάξει σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού, και έχει συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις μεγάλου αριθμού διεθνών περιβαλλοντικών συνδιασκέψεων.

Info

·         Εκδόσεις, CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS

·         Διάθεση, καταστήματα PUBLIC