Τι έφερε ο Πομπέο στην Ελλάδα – Το παρασκήνιο της επίσκεψής του

Από τη Βάση της Σούδας παρουσία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε να απαντήσει στις τελευταίες δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν πως η Τουρκία «δεν είναι μουσαφίρης αλλά ιδιοκτήτης της Μεσογείου».

Ετοιμότητα και επιφυλάξεις για το διάλογο

«Σε μια στιγμή που παλιοί εχθροί γίνονται φίλοι όπως το Ισραήλ με τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν, στη Μεσόγειο δεν πρέπει να σηκώνονται κύματα απειλών και αντιπαλότητας» ήταν η χαρακτηριστική αποστροφή στο λόγο του Έλληνα πρωθυπουργού.

Ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε με νόημα πως η Μεσόγειος «αποτελεί άλλωστε θάλασσα στρατηγικής σημασίας και για τις ΗΠΑ».

Το σύνολο των δηλώσεων του κ. Μητσοτάκη διαπνεόταν από το μήνυμα πως η Ελλάδα και οι ΗΠΑ ευθυγραμμίζονται σε ότι αφορά τις θέσεις και τα συμφέροντά τους και σε ότι αφορά τη στάση τους έναντι της Τουρκίας.

Σε αντίθεση με τον -φειδωλό για τα ελληνοτουρκικά- Μάικ Πομπέο, ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την ετοιμότητα της Ελλάδας για το διάλογο με την Τουρκία αλλά και τις επιφυλάξεις της χώρας μας για τις προθέσεις της Άγκυρας.

Ειλικρίνεια προθέσεων

Σε αυτό το πλαίσιο και αφού ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε σε αυτή καθ’ αυτή τη διμερή συνεργασία με τις ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντας τη Θεσσαλονίκη «ορμητήριο» και τη Σούδα τόπο συνάντησης των συμφερόντων Ελλάδας και ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, πέρασε στα ελληνοτουρκικά και σημείωσε:

«Η ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο δοκιμάστηκε το τελευταίο διάστημα από τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας, ενέργειες εκτός διεθνούς δικαίου, με μια ακραία αχρείαστη ρητορική που φορτίζει το κλίμα αλλά και με τακτικισμούς που δεν βεβαιώνουν την ειλικρίνεια των προθέσεών της.

Με ενέργειες αντίθετες στις αξίες του δυτικού κόσμου που η Άγκυρα συνεχίζει και στα νερά της Κύπρου όπως διαπιστώσατε κ. υπουργέ όταν βρεθήκατε στην Λευκωσία».

Ευθυγραμμισμένες θέσεις

Ο πρωθυπουργός συμπλήρωσε ότι «παρουσίασα και εγώ και οι υπουργοί στην αμερικανική αντιπροσωπεία τις ελληνικές θέσεις που πιστεύω ότι είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένες με τις τελευταίες δηλώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Αν έπρεπε να τις συνοψίσω σε τέσσερις λέξεις θα έλεγα: Όχι σε μονομερείς ενέργειες».

Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Μητσοτάκης θέλησε να διαμηνύσει ότι είναι κατοχυρωμένη και δεν υπάρχει κανένα ζήτημα υπαναχώρησης από τη Συμφωνία με την Αίγυπτο για τη μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ.

«Η ελληνική απάντηση σε όλες τις προκλήσεις δεν είναι άλλη από την υπεράσπιση των εθνικών μας δικαίων. Την απάντηση η οποία όμως συνοδεύεται πάντα από πρωτοβουλίες καλής γειτονίας όπως οι πρόσφατες συμφωνίες που υπογράψαμε για τις θαλάσσιες μας ζώνες με την Ιταλία και με την Αίγυπτο αλλά και η εμβληματική θεσμοθέτηση του East Mediterranean Gas Forum. Πρόκειται για μια πολιτική που ουσιαστικά χαιρετίζουν όλοι οι γείτονες και σύμμαχοί μας .

Η Κύπρος, η Γαλλία, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η ΕΕ που θα εξετάσει τις σχέσεις της με την Τουρκία στο προσεχές Συμβούλιο Κορυφής σε δύο μέρες, αλλά και ο Αραβικός κόσμος. Θα έλεγα όλη η διεθνής κοινότητα» ανέφερε ο πρωθυπουργός προσθέτοντας:

«Γιατί σε μια στιγμή που παλιοί εχθροί γίνονται φίλοι όπως το Ισραήλ με τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν, στη Μεσόγειο δεν πρέπει να σηκώνονται κύματα απειλών και αντιπαλότητας. Αποτελεί άλλωστε θάλασσα στρατηγικής σημασίας και για τις ΗΠΑ όπως καταγράφεται ξεκάθαρα στο EastMed Act. Αποτελεί όμως και μια περιοχή κλειδί και για την παγκόσμια σταθερότητα».

Δεν συμφέρει κανένα

Και σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Μητσοτάκης κατέληξε:

«Με χαρά διαπίστωσα ότι ο κ. Πομπέο συμμερίζεται τις θέσεις μας. Κατανοεί πως η ένταση μεταξύ δύο κρατών μελών του ΝΑΤΟ, τελικά δεν συμφέρει κανέναν και ότι βρίσκεται απέναντι σε κάθε αυθαίρετη ενέργεια που a priori τορπιλίζει κάθε καλόπιστο διάλογο.

Και ότι βέβαια το διεθνές δίκαιο πρέπει να μένει η σταθερή πυξίδα για όλους μας. Άλλωστε γνωρίζει και ο ίδιος την ετοιμότητά μας, τόσο για διερευνητικές επαφές που προσδοκούμε ότι θα ξεκινήσουν σύντομα όσο και για την τεχνική διαδικασία η οποία εξελίσσεται στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος ότι τώρα πια έχει έρθει η σειρά της διπλωματίας».

Σιωπή

Χρήζει ωστόσο αποκρυπτογράφησης η «σιωπή» Πομπέο για τα επίδικα ζητήματα που αφορούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών πέραν των όσων είπε για τη στρατηγική σημασία της σύσφιξης των ελληνοαμερικανικών σχέσεων σε στρατιωτικό και ενεργειακό επίπεδο, χαρακτηρίζοντας την Ελλάδα «πυλώνα σταθερότητας» στην περιοχή, για τα ελληνοτουρκικά περιορίστηκε μόνο να υπογραμμίσει ότι, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το «διάλογο μεταξύ χωρών -μελών του ΝΑΤΟ», όπως μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας».

Πρόσθεσε ότι συζήτησε με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτεμπεργκ «σχετικά με την πρόοδο που γίνεται στο ΝΑΤΟ» και εξέφρασε την ελπίδα ότι «αυτές οι συζητήσεις μπορούν να συνεχιστούν με σοβαρό τρόπο».

Αποστρατιωτικοποίηση

Αυτό που έχει αξία να σημειωθεί είναι ότι οι περιορισμένες αυτές αναφορές του κ. Πομπέο για την ανάγκη διαλόγου και κυρίως αποφυγή οποιασδήποτε σύγκρουσης μεταξύ κρατών μελών του ΝΑΤΟ, δεν λαμβάνουν υπόψη τους το γεγονός ότι η Τουρκία έχει μια ευρύτερη ατζέντα διαλόγου που ξεφεύγει από τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών και την ίδια στιγμή που η Αθήνα καλεί ακόμα και σε προσφυγή στη Χάγη για να λυθεί η εκκρεμότητα με την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα, η Άγκυρα εμμένει στο ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου αμφισβητώντας ουσιαστικά μέρος της ελληνικής κυριαρχίας στα εδάφη της.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Πομπέο στη συνέντευξή του στο ΑΜΠΕ χτες μίλησε για επίλυση των «θαλάσσιων διαφορών» Ελλάδας και Τουρκίας μέσω του διαλόγου και των διεθνών συστημάτων διαλόγου συμφωνιών και συνομιλιών.

«Ο τρόπος επίλυσης της σύγκρουσης δεν είναι μέσω επίδειξης δύναμης, ή μέσω επίδειξης εξουσίας, αλλά μέσω διαλόγου, μέσω διεθνών συστημάτων, συμφωνιών, συνομιλιών, διαλόγου. Έτσι θα έπρεπε να επιλυθούν αυτές οι θαλάσσιες διαφορές. Έχουμε δει τους Έλληνες να κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, προσπαθώντας να το επιτύχουν. Ελπίζουμε ότι η τουρκική κυβέρνηση θα το δει με τον ίδιο τρόπο.

Ελπίζουμε ότι οι διερευνητικές συνομιλίες όχι μόνο θα ξεκινήσουν σωστά, αλλά είναι σημαντικό να παρθούν αποφάσεις με τρόπο που να παράγουν αποτελέσματα που κάθε ένα από τα δύο έθνη βρίσκουν κάτι περισσότερο από αποδεκτά. Δεν μιλάμε απλώς, πρέπει να βρούμε καλές λύσεις, πρέπει να επιλύσουμε αυτές τις συγκρούσεις με τρόπο που να αντικατοπτρίζει τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της Ελλάδας καθώς και των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο» ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.