Η παγκοσμιοποίηση στα χρόνια της πανδημίας

Οι επιστημονικές αναλύσεις δείχνουν πως η παγκοσμιοποίηση είχε χάσει το ρυθμό της, πριν επιδεινωθεί η πανδημία. Ως εκ τούτου οι νεότερες εκτιμήσεις συγκλίνουν πως ο ιός θα συμβάλει στην επιβράδυνση της παγκοσμιοποίησης.

Στα πρώτα στάδια της υγειονομικής κρίσης, η μεγαλύτερη προσοχή επικεντρώθηκε στις αλυσίδες εφοδιασμού. Καθώς τα σύνορα έκλεισαν, οι βιομηχανίες και τα εργοστάσια έκλεισαν, υπήρξαν δικαιολογημένοι φόβοι ότι οι παγκόσμιες εξαρτήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα θα ενισχυθούν. Όμως οι ανησυχίες ήταν λανθασμένες. Οι εφοδιαστικές αλυσίδες συνέχισαν να λειτουργούν και μάλιστα οι χώρες, αν υπήρχαν, θα πάσχιζαν να ικανοποιήσουν την αυξανόμενη ζήτηση σε ιατρικό και οικιακό εξοπλισμό.

Την ίδια ώρα η πανδημία έχει επιταχύνει ορισμένες τεχνολογικές αλλαγές. Για παράδειγμα την κατασκευή ρομπότ καθιστώντας έτσι το κόστος εργασίας λιγότερο σημαντικό. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, όπως αναφέρει σε ανάλυσή της η Capital Economics, είναι να ενταθούν οι πολιτικές θύελλες στο εμπόριο που είχαν ήδη αρχίσει να “πιέζουν” την παγκοσμιοποίηση.

Καταρχάς, αφορά την Κίνα. Εν μέρει λόγω της αρχικής αποτυχίας της να συγκρατήσει τον ιό, αλλά και την πορεία της από τότε. Επίσης αρκετές χώρες έχουν ανακοινώσει απαγορεύσεις για την Huawei σε δίκτυα 5G και οι μακροχρόνιοι περιορισμοί της Κίνας σε ξένες υπηρεσίες διαδικτύου αρχίζουν να αντικατοπτρίζονται από άλλες χώρες. Το TikTok και το WeChat αντιμετωπίζουν απειλές για τις δραστηριότητες στις ΗΠΑ, ενώ η Ινδία έχει απαγορεύσει πολλές κινέζικες εφαρμογές.

Ο δεύτερος τρόπος με τον οποίο η πανδημία είναι πιθανό να επιταχύνει την πολιτική κατά της παγκοσμιοποίησης σχετίζεται με τα οικονομικά πακέτα στήριξης των κρατών.  Η Κίνα ηγείται της παγκόσμιας ανάκαμψης. Όμως η ανάκαμψη αυτή τείνει να αυξήσει τις πιέσεις προς τον υπόλοιπο κόσμο. Οι κινεζικές επενδύσεις σε τεχνολογίες επόμενης γενιάς, όπως το “AI”, τα κέντρα δεδομένων και το 5G  κινδυνεύουν να προκαλέσουν αντιδράσεις μεταξύ των ΗΠΑ και σε άλλες χώρες.

Όλα αυτά δημιουργούν ένα εύφλεκτο διεθνές πολιτικοοικονομικό μίγμα. Και φυσικά η οικονομική πληγή που θα αφήσει στο πέρασμά της η πανδημία εξακολουθεί να είναι αίνιγμα. Εκτιμάται, όμως, πως θα αφήσει σημάδι στην παγκοσμιοποίηση. Στις νέες εμπορικές και τεχνολογικές ισορροπίες που ήδη αρχίζουν να δημιουργούνται.