Προσφυγικό: Κλείνουν οι αξιοπρεπείς δομές στη Λέσβο, μπαίνουν οι βάσεις για μόνιμο ΚΥΤ

Σε «Μακρόνησο των προσφύγων» μετατρέπεται η Λέσβος, όπου όπως όλα δείχνουν θα δημιουργηθεί νέος καταυλισμός με τις ευχές τόσο της κυβέρνησης όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά τις φωνές κατοίκων και αιτούντων άσυλο που ζητούν το αντίθετο.

Αυτό τουλάχιστον άφησε να εννοηθεί και η Άνγκελα Μέρκελ σε σημερινή της ομιλία στο γερμανικό κοινοβούλιο, όπου έκανε λόγο για έναν πιλοτικό προσφυγικό καταυλισμό στη Λέσβο τον οποίο θα διαχειρίζεται σε μεγάλο βαθμό η ΕΕ.

Πολύ πιθανόν η νέα δομή να είναι η ήδη υπάρχουσα «προσωρινή» δομή στο Καρά Τεπέ, αν και υπάρχουν πληροφορίες ότι αναζητούνται και άλλες τοποθεσίες στη Λέσβο. Ενώ όμως οι πρόσφυγες πλέον έχουν εγκατασταθεί στο νέο τους «σπίτι» – που θυμίζει σε πολλά τη Μόρια – οι άλλες δομές του νησιού, όπου οι συνθήκες είναι σαφέστατα καλύτερες και πιο αξιοπρεπείς, κλείνουν.

Πρόκειται για τις δομές για ευάλωτους πρόσφυγες ΠΙΚΠΑ και της δημοτικής δομής του Καρά Τεπέ, οι οποίες θα κλείσουν μέχρι το τέλος του έτους. Περισσότερες από 160 ελληνικές και διεθνείς οργανώσεις, πανεπιστημιακοί και άλλοι φορείς απ’ όλη την Ευρώπη καλούν τις ελληνικές αρχές να ανακαλέσουν την απόφαση να τερματιστεί η λειτουργία τους.

Τις βάσεις για έναν μόνιμο καταυλισμό στη Λέσβο έθεσε η Μέρκελ

Μιλώντας στο γερμανικό κοινοβούλιο, λίγες ώρες πριν τη Σύνοδο Κορυφής, η Άνγκελα Μέρκελ αναφέρθηκε και τα πρόσφατα γεγονότα στον προσφυγικό καταυλισμό στη Μόρια.

Η Γερμανίδα καγκελάριος άσκησε κριτική στην Ελλάδα, ενώ αντίθετα έδωσε εύσημα (!) στην Τουρκία για τη διαχείριση του προσφυγικού λέγοντας ότι καταφέρνει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα κρατώντας εκατομμύρια ανθρώπους στη χώρα του.

Αντίθετα, όπως μεταδίδει η Deutsche Welle, για την Αθήνα επεσήμανε πως «τις τελευταίες ημέρες είδαμε φριχτές εικόνες σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των προσφύγων. Και όχι από την Τουρκία, θα ήθελα να το τονίσω, αλλά από τη Λέσβο, από ένα κράτος μέλος της ΕΕ».

Είναι σημαντικό, τόνισε, ότι στη Λέσβο θα δημιουργηθεί ένας πιλοτικός προσφυγικός καταυλισμός που θα τον διαχειρίζεται σε μεγάλο βαθμό η ΕΕ. Ενώ υποστήριξε την αναγκαιότητα της άμεσης αντίδρασης της Γερμανίας να παράσχει ανθρωπιστική βοήθεια στη Λέσβο, επεσήμανε ότι αυτή η πρωτοβουλία δεν συνιστά τη βιώσιμη λύση του προβλήματος.

Το σχέδιο για νέα δομή στην Ελλάδα είχε γνωστοποιήσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετά την τηλεδιάσκεψη, που είχε με την Μέρκελ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη στις 18 Σεπτεμβρίου.

Good bilateral with Chancellor #Merkel, current Council Chair, then joined by VTC by @kmitsotakis, on situation in Lesbos and recent achievements by Greek authorities. Explored further cooperation EU and Greece on possible pilot project on a reception and asylum center on Lesbos. pic.twitter.com/PWFfyrs1Dj

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) September 18, 2020

Η καγκελάριος αναφέρθηκε και στην ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου. Κατά την άποψη της, το προσφυγικό θα απασχολεί την Ευρώπη για δεκαετίες, εξ ου και η αναγκαιότητα αναζήτησης μια ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου και μετανάστευσης.

Η κ. Μέρκελ ευχαρίστησε την Κομισιόν για τη σχετική πρόταση που κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα. Όπως τόνισε, «το ζήτημα πώς θα την υλοποιήσουμε είναι λυδία λίθος και για τη συνοχή της Ευρώπης». Αν δεν βρεθεί μια κοινή βάση στο προσφυγικό, τότε αυτό θα έχει επιπτώσεις στην ικανότητα ανάληψης δράσης της ΕΕ.

ΜΚΟ καλούν τις ελληνικές αρχές να αναστείλουν το κλείσιμο ΠΙΚΠΑ και Καρά Τεπέ στη Λέσβο

Να αναστείλει άμεσα το κλείσιμο των δομών για ευάλωτους πρόσφυγες ΠΙΚΠΑ και Καρά Τεπέ στη Λέσβο, καλούν τις ελληνικές αρχές περισσότερες από 160 ελληνικές και διεθνείς οργανώσεις, πανεπιστημιακοί και άλλοι φορείς από όλη την Ευρώπη, με κοινή τους ανακοίνωση.

Οι υπογράφοντες καλούν τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη και τις τοπικές αρχές της Λέσβου να αποσύρουν την απόφασή τους για την αναστολή λειτουργίας των εγκαταστάσεων ΠΙΚΠΑ και Καρά Τεπέ για ευάλωτους αιτούντες άσυλο στο νησί.

«Οι αρχές πρέπει όχι μόνο να ανακαλέσουν την απόφαση να κλείσουν αυτές τις εγκαταστάσεις, αλλά σε καιρούς μεγάλης ανάγκης θα πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω και να προστατεύσουν όλες τις αξιοπρεπείς εναλλακτικές λύσεις για τη στέγαση και προστασία των αιτούντων άσυλο» επισημαίνουν.

Διαβάστε την κοινή δήλωση των οργανώσεων:

Τα τελευταία πέντε χρόνια, το ΠΙΚΠΑ και το Καρά Τεπέ έχουν προσφέρει προστασία σε ευάλωτα άτομα από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στη Μόρια, ένας τόπος επισφαλής όπου η υγεία και η ασφάλεια των κατοίκων διακυβεύονταν συνεχώς. Η απόφαση να κλείσουν αυτές οι εγκαταστάσεις έρχεται λίγες μόνο μέρες έπειτα από μια καταστροφική σειρά πυρκαγιών που κατέστρεψαν ολοσχερώς τον καταυλισμό στη Μόρια αφήνοντας περισσότερους από 12.000 ανθρώπους χωρίς πρόσβαση σε στέγη, φαγητό και νερό.

Καθώς ένας νέος καταυλισμός «έκτακτης ανάγκης» στήνεται στο νησί ο οποίος φιλοξενεί επί του παρόντος αστέγους -πρώην διαμένοντες στη Μόρια, εντοπίζονται σημαντικά κενά στην προστασία, την υδροδότηση, την ηλεκτροδότηση, την αποχέτευση και την ασφάλεια. Για όσο διάστημα οι συνθήκες στο νέο ΚΥΤ παραμένουν ακατάλληλες για αξιοπρεπή διαβίωση, θα χρειάζονται εναλλακτικές λύσεις για την προστασία των πιο ευάλωτων. Oι δομές στο ΠΙΚΠΑ και το Καρά Τεπέ θα πρέπει με κάθε τρόπο να συνεχίσουν να προσφέρουν στέγη και προστασία για τα ασυνόδευτα και χωρισμένα από τους φροντιστές τους παιδιά, τις μόνες μητέρες, τα θύματα βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης, τους άνδρες και τις γυναίκες επιζώντες/επιζήσασες βίας λόγω φύλου και σεξουαλικής βίας, καθώς και τα άτομα με αναπηρία.

Το ΠΙΚΠΑ, ένας ανοιχτός, αυτο-διαχειριζόμενος χώρος αλληλεγγύης, παρέχει ήδη από το 2012 ουσιαστική  βοήθεια στους πρόσφυγες στη Λέσβο. Το 2016, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες απένειμε το βραβείο Nansen Refugee σε μια εκ των συνιδρυτών του, σε αναγνώριση για το σωτήριο για την ανθρώπινη ζωή έργου του, καθώς και για την προσφορά καταφυγίου στους πιο ευάλωτους κατά τη διάρκεια της «προσφυγικής κρίσης” του 2015. Σήμερα, το ΠΙΚΠΑ φιλοξενεί ασυνόδευτα παιδιά, ανύπαντρες μητέρες και άτομα που έχουν υποστεί βασανιστήρια ή κακομεταχείριση καθώς και πολλά άτομα με αυξημένη ευπάθεια. Οι επιζώντες και επιζήσασες βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης υποφέρουν από χρόνιο σωματικό πόνο, για χρόνια μετά την κακοποίησή τους καθώς και ψυχολογικά συμπτώματα όπως άγχος, κατάθλιψη, απόσυρση και απομόνωση, μετατραυματική διαταραχή στρες (PTSD) κ.λπ. Το ΠΙΚΠΑ προσφέρει έναν αξιοπρεπή και ασφαλή χώρο για τους ανθρώπους αυτούς, που διαφορετικά θα τραυματίζονταν εκ νέου μέσα σε ένα ανασφαλές περιβάλλον.

Το Kαρά Τεπέ, με χωρητικότητα άνω των 1000 ατόμων, υπάγεται στον τοπικό Δήμο. Μέχρι σήμερα, προσφέρει ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης σε ευάλωτους αιτούντες άσυλο και οικογένειες από τη Μόρια, συμπεριλαμβανομένων των μονογονεϊκών οικογενειών, των ατόμων με ειδικές ανάγκες και πολλών οικογενειών με προβλήματα υγείας και έχει επαινεθεί για την υποδομή και την ατμόσφαιρά του που προσιδιάζει σε μια κοινότητα.

Στην περίπτωση που το ΠΙΚΠΑ και το Καρά Τεπέ σταματήσουν να λειτουργούν, δεν είναι σαφές πού θα μεταφερθούν όσοι φιλοξενούνται εκεί. Η μετάβαση στο νέο καταυλισμό «έκτακτης ανάγκης» θα έθετε σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχική τους υγεία και θα πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος. Επιπλέον, το ΠΙΚΠΑ και το Καρά Τεπέ μπορούν να αναλάβουν και να στηρίξουν επαρκώς τα πιο ευάλωτα άτομα που κατοικούν στο νέο ΚΥΤ της Λέσβου, κάτι που είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, επί παραδείγματι, καθώς δεν υπάρχουν προσβάσιμες τουαλέτες στο νέο ΚΥΤ αυτή τη στιγμή.

Προτρέπουμε την ελληνική κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές της Λέσβου:

Να αναστείλουν άμεσα το κλείσιμο του ΠΙΚΠΑ και του Καρά Τεπέ, και να υποστηρίξουν και να ενισχύσουν περαιτέρω την εξαιρετική συνεισφορά τους. Ταυτόχρονα, οι Αρχές θα πρέπει να αναζητήσουν λύσεις σύμφωνες με τα πρότυπα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη λειτουργία του νέου καταυλισμού «έκτακτης ανάγκης» διασφαλίζοντας τον απώτερο στόχο της σταθερής αποσυμφόρησης, την ασφάλεια και την παροχή ύδρευσης, αποχέτευσης και ιατρικής βοήθειας σε όλους τους κατοίκους, έως ότου όλοι μετακινηθούν σε ασφαλέστερες και αξιοπρεπείς συνθήκες διαμονής.

Την ανακοίνωση υπογράφουν μεταξύ άλλων και οι οργανώσεις ActionAid Hellas, ΑΙΤΙΜΑ, Αντιγόνη, Άρσις, Διεθνής Αμνηστία, Δανικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Έλιξ, Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κατά του Ρατσισμού (ENAR), Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Γιατροί του Κόσμου Ελλάδας, Γιατροί Χωρίς Σύνορα, Home Project, HumanRights360, International Rescue Committee, INTERSOS, Κέντρο Ημέρας Βαβέλ, Δίκτυο Μέλισσα, Οργάνωση Γη, Pro Asyl, SolidarityNow και Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο.