Το διπλό στοίχημα

Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών το περίμενε. Ξέρει καλά πόσο αδίστακτος είναι ο αντίπαλός του. Ξέρει καλά και το πνεύμα της εποχής, αν και δεν ανήκει ακριβώς σ’αυτήν. Είχε προετοιμαστεί λοιπόν για ένα ντιμπέιτ διαφορετικό από τα συνηθισμένα, όπου δεν θα τηρούνταν οι κανόνες, δεν θα παρουσιάζονταν προγράμματα, δεν θα γινόταν ούτε στοιχειώδης διάλογος. Και τα πήγε καλά. Δεν έκανε τη μεγάλη γκάφα. Δεν παρασύρθηκε σε προσωπικές αντιπαραθέσεις. Δεν έχασε την ψυχραιμία του. Ακόμη και το «Will you shut up, man!», που θα μείνει χωρίς αμφιβολία στην ιστορία, έμοιαζε σχεδόν προσχεδιασμένο.

Επηρεάζουν καθόλου όλα αυτά την προεκλογική εκστρατεία και το ίδιο το εκλογικό αποτέλεσμα; Οχι. Ο Τραμπ θα συνεχίσει να υπολείπεται του Μπάιντεν στις εθνικές δημοσκοπήσεις, κάτι που δεν έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς η ήττα του σε ψήφους θεωρείται δεδομένη. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι οι πέντε-έξι πολιτείες που κρίνουν τον αριθμό των εκλεκτόρων, και κατά συνέπεια το ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος: εδώ, το ιταμό του ύφος και η όλη του περιφρονητική συμπεριφορά στο ντιμπέιτ δύσκολα φέρνουν στο πλευρό του τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους που χρειάζεται.

Ο Μπάιντεν έχει βάλει ένα διπλό στοίχημα. Πρώτον, δεν θα πέσει στο επίπεδο του αντιπάλου του. Δεν του ταιριάζει και δεν τον συμφέρει. Δεύτερον, όσο κι αν τον πιέζει η αριστερή πτέρυγα του κόμματός του, δεν θα παρασυρθεί σε έναν πολιτισμικό πόλεμο, σε έναν πόλεμο αξιών. Δεν θα επικεντρώσει την εκστρατεία του στην αστυνομική βία, στις φυλετικές διακρίσεις ή σε ζητήματα φύλου. Οπως γράφει ο Τζάναν Γκάνες στους Financial Times, ο πόλεμος που δίνει είναι ταξικός. Αυτό έκανε πάντα, αυτό κάνει και τώρα. Το πρόγραμμά του είναι βαθιά αναδιανεμητικό. Το μεγαλύτερό του πρόβλημα με την Εϊμι Κόνεϊ Μπάρετ, τη δικαστίνα που επέλεξε ο Τραμπ για το Ανώτατο Δικαστήριο, είναι ότι απειλεί το Obamacare, όχι τις αμβλώσεις. «Εσύ και οι άνθρωποί σου περιφρονείτε όσους δεν έχουν λεφτά», έλεγε και ξανάλεγε χθες στον Τραμπ.

Θα κερδίσει αυτό το στοίχημα; Κανείς δεν μπορεί να κάνει αυτή τη στιγμή ασφαλή πρόβλεψη. Η μάχη θα είναι θρίλερ μέχρι το τέλος. Και πολλοί φοβούνται ότι ο μεγάλος χαμένος θα είναι η παλιά, ισχυρή, υποδειγματική αμερικανική δημοκρατία. Ο απερχόμενος πρόεδρος δεν το κρύβει: θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα για να κρατηθεί στην καρέκλα του. Την τρομοκράτηση των ευάλωτων ψηφοφόρων. Τις ακροδεξιές συμμορίες. Την ευνοϊκή προς αυτόν σύνθεση του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που μιλούν για έρποντα φασισμό. Και που εκτιμούν ότι την επομένη των εκλογών θα σημειωθούν στους δρόμους της Αμερικής ένοπλες συγκρούσεις.

Δεν έχει έτσι σημασία αν ο Μπάιντεν ήταν ή καλύτερη επιλογή. ‘Η αν στη θέση του θα έπρεπε να είναι μια νεαρή μαύρη. Οι προβολείς στρέφονται τώρα στους θεσμούς. Αυτοί πρέπει να αντέξουν.