Καβάλα: Ένα υπέροχο ταξίδι στο χρόνο

Πριγκίπισσα της Μακεδονίας, η Καβάλα, πόλη με μακρά ιστορική διαδρομή και ευδιάκριτη παρουσία στο διάβα των αιώνων, διατηρεί δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και διαθέτει αξιόλογη τουριστική υποδομή.

(πηγή: Γιάννης Τούντας)

Φιλόξενη, γοητευτική, γεμάτη χρώματα και άρωμα ζωής, η πόλη της Καβάλας, τόπος με μακρά παράδοση στην επεξεργασία και την εξαγωγή καπνού, αποτελεί σήμερα ένα σημαντικό οικονομικό, εμπορικό και αλιευτικό κέντρο.

(πηγή: Artware/Αρχείο www.visitkavala.gr)

Η Νεάπολη, αποικία που ίδρυσαν οι Θασίτες στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ., μετονομάστηκε σε Χριστούπολη κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους (αρχές 9ου αιώνα) και σε Καβάλα επί Τουρκοκρατίας (15ος αιώνας).

(πηγή: Artware/Αρχείο www.visitkavala.gr)

Ως τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου συνυπήρχαν αρμονικά Έλληνες, Οθωμανοί, Εβραίοι και Αρμένιοι, η Καβάλα, χάρη στο λιμάνι της και τη γειτνίασή της με περιοχές όπου καλλιεργούσαν τον Μπασμά, την ευγενέστερη ποικιλία καπνού, κατάφερε να συγκεντρώσει στα μέσα του 19ου αιώνα την εμπορική εκμετάλλευση των καπνών της Βαλκανικής.

(πηγή: Artware/Αρχείο www.visitkavala.gr)

Έτσι, στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα η καβαλιώτικη κοινωνία κατέστη ευημερούσα και πολυπολιτισμική, καθώς σε αυτή διαβιούσαν άνθρωποι με διαφορετικά ήθη, έθιμα και θρησκείες, οι οποίοι επιδίδονταν στο δούναι και λαβείν του καπνού.

(πηγή: Γιάννης Τούντας)

Καθοριστικό ρόλο στη νεότερη ιστορία της Καβάλας διαδραμάτισε ο ερχομός των προσφύγων μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών.

Το φρούριο-ακρόπολη της Καβάλας

Πολλά είναι τα αξιοπρόσεκτα μνημεία στην πόλη της Καβάλας, αλλά σημείο αναφοράς για όλους, γηγενείς και επισκέπτες, είναι το φρούριο, στο ψηλότερο σημείο της χερσονήσου όπου είναι χτισμένη η παλαιά πόλη.

(πηγή: Artware/Αρχείο www.visitkavala.gr)

Το φρούριο οικοδομήθηκε από τους Οθωμανούς το 15ο-16ο αιώνα, ενσωματώνοντας τα ερείπια της βυζαντινής ακρόπολης της Χριστούπολης (είχε καταστραφεί το 1391) και ακολουθώντας, σε γενικές γραμμές, τη μορφή και την έκτασή της.

(πηγή: Γιάννης Τούντας)

Στα σημαντικότερα μνημεία του φρουρίου-ακρόπολης με τον εσωτερικό και τον εξωτερικό περίβολο συγκαταλέγονται ο κεντρικός κυκλικός πύργος (διαμέτρου 10 μ., χτισμένος στο μέσον περίπου του εγκάρσιου τείχους, πάνω στη βάση βυζαντινού πύργου), η αποθήκη πυρομαχικών και τροφίμων (χτίστηκε γύρω στο 1530 και τον 18ο αιώνα μετατράπηκε σε φυλακή), το φυλάκιο (πιθανώς, κατάλυμα φρουράς) και η δεξαμενή νερού (Παλαιοχριστιανικών ή Βυζαντινών Χρόνων).

(πηγή: Γιάννης Τούντας)

Το ανακατασκευασμένο φρούριο της Καβάλας, άλλοτε οχυρή θέση, στρατιωτικό και διοικητικό κέντρο της πόλης, τόπος εξορίας και φυλάκισης υπηκόων του σουλτάνου, λειτουργεί σήμερα ως τόπος ιστορικής μνήμης, χώρος αναψυχής και πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

Το ξακουστό Ιμαρέτ

Κάτω από το φρούριο ορθώνεται εντυπωσιακό το Ιμαρέτ, στολίδι του παραδοσιακού οικισμού της Παναγίας.

(πηγή: Γιάννης Τούντας)

Εξαίρετο δείγμα ισλαμικής αρχιτεκτονικής, το αποκατεστημένο συγκρότημα Ιμαρέτ οικοδομήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του κατά τα έτη 1817-1821, κατόπιν πρωτοβουλίας του γεννημένου στην Καβάλα Μεχμέτ Αλή, ιδρυτή της τελευταίας αιγυπτιακής δυναστείας.

(πηγή: Γιάννης Τούντας)

Το Ιμαρέτ λειτούργησε αρχικά ως μουσουλμανικό ιεροδιδασκαλείο – οικοτροφείο και πτωχοκομείο, ακολούθως δε (μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή) ως προσφυγική εστία.

(πηγή: Γιάννης Τούντας)

Το αλλοτινό θρησκευτικό, εκπαιδευτικό και φιλανθρωπικό ίδρυμα λειτουργεί σήμερα ως ξενοδοχείο πολυτελείας, με μοναδικό στυλ και υψηλού επιπέδου παρεχόμενες υπηρεσίες.

Η παλαιά πόλη

Γραφικά λιθόστρωτα σοκάκια, περίτεχνα σπίτια και αρχοντικά, αξιόλογα δείγματα μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, συνθέτουν την εικόνα του παραδοσιακού οικισμού της Παναγίας, της παλαιάς πόλης της Καβάλας, που προσφέρεται για ένα υπέροχο ταξίδι στο χρόνο.

(πηγή: Ηρακλής Μήλας/Αρχείο www.visitkavala.gr)

Οι Καμάρες

Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά μνημεία της Καβάλας είναι το μεγάλο τοξωτό υδραγωγείο, γνωστό με την ονομασία Καμάρες, στα όρια της παλαιάς και της νέας πόλης. Αποτελεί το τελευταίο τμήμα ενός εκτεταμένου συστήματος ύδρευσης, που κατασκευάστηκε προκειμένου να υδροδοτηθεί η άνυδρη χερσόνησος της Παναγίας.

(πηγή: Ηρακλής Μήλας/Αρχείο www.visitkavala.gr)

Η σημερινή μορφή του υδραγωγείου οφείλεται στην ανακατασκευή που υπέστη στα χρόνια του σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1520-1530), στο πλαίσιο των σχεδιασμών του τελευταίου για την ανοικοδόμηση της πόλης της Καβάλας. Ωστόσο, η μελέτη της τοιχοποιίας των κατώτερων τμημάτων του μνημείου φανερώνει ότι αυτό είναι παλαιότερο, με την αρχική φάση του να ανήκει ενδεχομένως στο ρωμαϊκό υδραγωγείο της Νεάπολης.

(πηγή: Ηρακλής Μήλας/Αρχείο www.visitkavala.gr)

Δείτε ακόμη

Το ενδιαφέρον των επισκεπτών της Καβάλας προσελκύουν, επίσης, ο ναός του πολιούχου Αποστόλου Παύλου (εγκαινιάστηκε το 1926), ο καθολικός ναός του Αγίου Παύλου (μονή Λαζαριστών), κτιριακό συγκρότημα που οικοδομήθηκε κατά τα έτη 1888-1892, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, χτισμένη στη θέση αρχικά παλαιοχριστιανικής βασιλικής και αργότερα μουσουλμανικού τεμένους, το κτίριο του δημαρχείου (τέλη 19ου αιώνα), το Αρχαιολογικό Μουσείο, με αντιπροσωπευτικά ευρήματα από την περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, καθώς και το ενδιαφέρον Δημοτικό Ναυτικό Μουσείο.

Μην παραλείψετε

• Να γνωρίσετε την οικία του Μεχμέτ Αλή (Μωχάμετ Άλυ, 1769-1849), καθώς και την πλατεία με τον ανδριάντα του ιδρυτή της τελευταίας αιγυπτιακής δυναστείας. Η οικία, που λειτουργεί ως μουσειακός χώρος, κατασκευάστηκε περί το 1780-1790, θεωρείται δε ένα από τα λαμπρότερα σωζόμενα δείγματα της οθωμανικής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα στη χώρα μας.
• Να απολαύσετε τη μαγευτική θέα από τους πύργους και τους προμαχώνες του φρουρίου της πόλης.

(πηγή: Γιάννης Τούντας)

(πηγή: Ηρακλής Μήλας/Αρχείο www.visitkavala.gr)

• Να επισκεφθείτε το Μουσείο Καπνού. Το εκθεσιακό υλικό, το πλούσιο φωτογραφικό αρχείο και οι γραπτές μαρτυρίες δίνουν τη δυνατότητα στους επισκέπτες του θεματικού μουσείου να σχηματίσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για την επεξεργασία και την εμπορία του καπνού στην πόλη της Καβάλας από το 19ο έως τα μέσα του 20ού αιώνα.
• Να θαυμάσετε το ηλιοβασίλεμα και την καταπληκτική θέα από την περιοχή του Φάρου, στο άκρο της χερσονήσου της Παναγίας.

*Στην κεντρική φωτογραφία του παρόντος άρθρου, το νυχτερινό πρόσωπο της Καβάλας (πηγή: Ηρακλής Μήλας/Αρχείο www.visitkavala.gr).