Πέντε σενάρια για τις εκλογές στις ΗΠΑ με τον Τραμπ ασθενή

Με τον Ντόναλντ Τραμπ στο νοσοκομείο με COVID-19 (ακόμη κι αν βγει, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος) και τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές μόλις έναν μήνα μακριά, η άσκηση της σεναριολογίας γίνεται λίγο μακάβρια, την επιβάλλει ωστόσο η κρισιμότητα των περιστάσεων.

Αρκεί να έχουμε κατά νου δύο πράγματα: Κατ’ αρχάς, είναι τόσο ιδιαίτερη η προσωπικότητα του Τραμπ, αλλά και η λατρεία που εμπνέει στους ψηφοφόρους του, που είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς με ασφάλεια τις πολιτικές συνέπειες του πολυδιάστατου θρίλερ που βιώνουν επί του παρόντος οι ΗΠΑ. Επιπλέον, κανείς σώφρων άνθρωπος δεν θα ευχόταν τον θάνατο του Τραμπ: όχι μόνο για λόγους ηθικής αλλά και διότι θα γινόταν έτσι, αυτομάτως, «μάρτυρας».

Σενάριο 1 (το πιθανότερο): O Ντόναλντ Τραμπ αναπτύσσει μόνο ήπια συμπτώματα και αναρρώνει γρήγορα

Δεν πραγματοποιείται καμία μεταβίβαση εξουσίας. Ο Ντόναλντ Τραμπ αναθέτει αν το επιθυμεί περισσότερες αρμοδιότητες στον αντιπρόεδρό του Μάικ Πενς και στο περιβάλλον του. Οι γιατροί του τον βάζουν βέβαια σε καραντίνα, αλλά αυτή λήγει πριν από τις εκλογές, και η προεκλογική διαδικασία συνεχίζεται κανονικά – απλώς ο Τραμπ ακυρώνει τις προγραμματισμένες συγκεντρώσεις για όσο διαρκεί η καραντίνα.

Πολιτικές συνέπειες: Στα συν για τον Τραμπ, το κεφάλαιο της συμπάθειας που έχει εξασφαλίσει και, μεταξύ των υποστηρικτών του, η εικόνα του «λέοντα» που δάμασε την COVID-19. Στα πλην, ο κορωνοϊός είναι πια το απόλυτο θέμα της προεκλογικής εκστρατείας. Στο προσκήνιο επανέρχεται λοιπόν, πέραν της καταστροφικής διαχείρισης της πανδημίας, και η ανευθυνότητα που επέδειξαν Τραμπ και Σία προτού αυτός μολυνθεί.

Σενάριο 2: Ο Τραμπ ασθενεί βαριά

Η 25η Τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος είναι σαφής: Αν αδυνατεί να ασκήσει τα καθήκοντά του, ο πρόεδρος μπορεί να μεταβιβάσει προσωρινά την εξουσία στον αντιπρόεδρο.

Συνέβη ήδη το 1985, το 2002 και το 2007, πάντα για ιατρικούς λόγους. Αυτή η μεταβίβαση μπορεί επίσης να επιβληθεί (σε περίπτωση, για παράδειγμα, που ο πρόεδρος πέσει ξαφνικά σε κώμα) από τον αντιπρόεδρο, αρκεί η απόφαση να επικυρωθεί από την πλειοψηφία του Υπουργικού Συμβουλίου ή μια ομάδα διορισμένη από το Κογκρέσο. Δεν έχει συμβεί ποτέ. Η εκλογική διαδικασία πάντως θα συνεχιζόταν κανονικά.

Πολιτικές συνέπειες: Μια σοβαρή νόσος δεν θα επέτρεπε στον Τραμπ να ανακάμψει 100% πριν από τις εκλογές. Και, παρά το κεφάλαιο της συμπάθειας που θα συγκέντρωνε, πιθανόν να επικρατούσαν μεταξύ των ψηφοφόρων οι αμφιβολίες για την υγεία του.

Σενάριο 3: Ο Τραμπ παραιτείται ή αποβιώνει πριν από τις εκλογές ή ανάμεσα στις εκλογές και στη 14η Δεκεμβρίου

Ο Μάικ Πενς γίνεται αμέσως πρόεδρος. Αν αδυνατεί και αυτός, αναλαμβάνει η (Δημοκρατική) πρόεδρος της Βουλής Νάνσι Πελόζι. Η Εθνική Επιτροπή των Ρεπουμπλικανών μπορεί να συνέλθει κατεπειγόντως ώστε να ορίσει νέο υποψήφιο πρόεδρο, πιθανότατα τον Πενς. Στις περισσότερες Πολιτείες όμως είναι αργά για να αλλάξουν τα ψηφοδέλτια. Οι εκλογές μπορεί θεωρητικά να καθυστερήσουν, με απόφαση του Κογκρέσου, αλλά τα περιθώρια είναι στενά: σύμφωνα με το Σύνταγμα ο νέος πρόεδρος πρέπει να ορκιστεί στις 20 Ιανουαρίου. Ακόμα ένα σενάριο χάους: οι εκλογές γίνονται κανονικά, ο Τραμπ κερδίζει αλλά πεθαίνει πριν από τις 14 Δεκεμβρίου, οπότε εκλέγεται επίσημα ο νέος πρόεδρος από το Σώμα των Εκλεκτόρων, και η Εθνική Επιτροπή των Ρεπουμπλικανών ζητεί από τους εκλέκτορές του να ψηφίσουν αντ’ αυτού τον Πενς.

Πολιτικές συνέπειες: Οι Δημοκρατικοί δίνουν μάχη με όλο τους το είναι προκειμένου να αποτραπεί μια τέτοια «εκλογή» του Πενς. Μια σοβαρή πολιτική κρίση συγκλονίζει τη χώρα.

Σενάριο 4: Ο Τραμπ αποβιώνει μετά τις 14 Δεκεμβρίου αλλά πριν από τις 6 Ιανουαρίου

Στις 14 Δεκεμβρίου ψηφίζουν τον νέο πρόεδρο οι εκλέκτορες, στις 6 Ιανουαρίου επικυρώνει την ψήφο τους το Κογκρέσο. Αν το Κογκρέσο απορρίψει την απόφαση του Σώματος των Εκλεκτόρων, λόγω θανάτου του Τραμπ, θα μπορούσε να παρέμβει η Βουλή των Αντιπροσώπων και να επιλέξει εκείνη τον επόμενο πρόεδρο – σύμφωνα ωστόσο με ένα σύστημα ψηφοφορίας (η αντιπροσωπεία κάθε Πολιτείας διαθέτει μία ψήφο) που θα κινδύνευε να προσφέρει την πλειοψηφία στους Ρεπουμπλικανούς.

Πολιτικές συνέπειες: Δεν τολμά να φανταστεί κανείς το χάος στην περίπτωση που χρησιμοποιήσουν αυτό το τέχνασμα στο Κογκρέσο οι Ρεπουμπλικανοί ώστε να επιβάλουν τον υποψήφιό τους.

Σενάριο 5: Ο Τραμπ επανεκλέγεται και αποβιώνει αφού επικυρώσει το Κογκρέσο το εκλογικό αποτέλεσμα

Η κατάσταση είναι ξεκάθαρη: Ακόμα και αν επέλθει θάνατος του Τραμπ ανάμεσα στις 6 Ιανουαρίου (επικύρωση) και στην 20ή Ιανουαρίου (ανάληψη καθηκόντων), πρόεδρος των ΗΠΑ θα αναλάβει ο Μάικ Πενς.