Μπεχράκης: Η ανθρωπότητα του 21ου αιώνα έχει οδηγηθεί σε ιατροκοινωνικό ναδίρ

«Πανδημία covid-19: Δεύτερο κύμα», ήταν το αντικείμενο του ΣΤ΄ κύκλου διαλέξεων με θέματα δημόσια υγείας, που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας.

«Υπό τις παρούσες συνθήκες, αντικείμενο της σημερινής συζήτησης δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την πανδημία covid-19 και τον κορονοιό sars-cοv-2, που έχει μέχρι στιγμής επικρατήσει στην αναμέτρηση του με το θεωρούμενο ως το τελειότερο ον γνωστού σύμπαντος, που αναπροσδιορίζεται ως homo sapiens (άνθρωπος ο σοφός). Οδυνηρή διαπίστωση», ξεκίνησε την συζήτηση ο καθηγητής και διευθυντής του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας, Παναγιώτης Μπεχράκης.

Ο κορονοϊός, όχι μόνο κατέκτησε προκλητικά την ανθρωπότητα, είπε ο κ. Μπεχράκης, αλλά με ένα «μείγμα έμπρακτης ειρωνείας και σαρκασμού» ανέδειξε την έλλειψη της σοφίας. «Η ανθρωπότητα του 21ου αιώνα έχει οδηγηθεί σε ιατροκοινωνικό ναδίρ», είπε χαρακτηριστικά.

Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην έλλειψη πρόληψης, λέγοντας ότι η ιατρική επιστήμη του 21ου αιώνα, ενώ πραγματοποίησε εκπληκτικά άλματα στους τομείς διάγνωσης και θεραπείας διαφόρων νοσημάτων, εντούτοις παραμέλησε συστηματικά και επίμονα την πρόληψη, παρά το γεγονός ότι η εμφάνισις μιας τέτοιας πανδημίας αναμένετο και είχε σαφώς επισημανθεί στο παρελθόν. Τόνισε ιδιαίτερα την έλλειψη συνεργασίας, υπογραμμίζοντας ότι «η παγκόσμια κοινότητα εμφανίζεται φτωχή σε λειτουργικούς μηχανισμούς συνεργασίας, που είναι στοιχειωδώς απαραίτητοι για συντονισμένη αποτελεσματική αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων». Όπως είπε ο κ. Μπεχράκης, χωρίς συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές, κάθε γωνιά της γης παίρνει μέτρα κατά το δοκούν για την αντιμετώπιση ενός εξαιρετικά σοβαρού παγκόσμιου προβλήματος. Ο ΠΟΥ, αλλά και ανάλογοι φορείς της Ε.Ε. και της Β. Αμερικής, αποδείχθηκαν εκ των πραγμάτων ανίσχυροι να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, έτσι ο ιός εξακολουθεί και διασπείρεται.

Επίσης «αντιφατικές, ασαφείς, ακόμα και λανθασμένες τοποθετήσεις πολιτικών ηγετών, επιστημόνων, ή προσωπικοτήτων επιρροής, έχουν προκαλέσει πολύ μεγάλη σύγχυση ως προς το πρακτέο». Έφερε ως παράδειγμα τη χρήση μάσκας, που άλλοτε προβλήθηκε ως επικίνδυνη και άλλοτε ως υποχρεωτική, ενώ ακόμη και η νόσος covid-19 έχει παρουσιασθεί, άλλοτε ως απλή γρίπη και άλλοτε ως τραγική νόσος.

Χάρτης υγειονομικής ασφάλειας και προστασίας

Κατά το χαιρετισμό της, η υφυπουργός Υγείας αρμόδια για θέματα ψυχικής υγείας, Ζωή Ράπτη, ανέφερε ότι βρισκόμαστε στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, τονίζοντας ωστόσο ότι η Ελλάδα συγκριτικά με άλλες χώρες τα πάει καλύτερα, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μας εφησυχάζει.

Μίλησε για την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας, λέγοντας ότι η κυβέρνηση αξιοποίησε αυτό το καλοκαίρι για να θωρακίσει το σύστημα με περισσότερες μονάδες εντατικής θεραπείας. Το σχέδιο ανάπτυξής τους είναι σε εξέλιξη και στόχος είναι η δημιουργία 1200 κλινών ΜΕΘ, είπε. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο, ανέφερε η κ. Ράπτη, είναι ο δείκτης της θετικότητας στο σύνολο των τεστ του πληθυσμού που πραγματοποιείται, ο οποίος μένει ακόμα σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα σήμερα κατέχει την 111 θέση παγκοσμίως σε θανάτους ανά εκ. κατοίκους.

Ανέφερε επίσης, ότι η πανδημία δημιουργεί στους ανθρώπους μια νέα κατάσταση άγχους, που τους οδηγεί να έχουν μια συνολική αίσθηση εξάντλησης και αγωνίας για το μέλλον. Ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται ένας χάρτης υγειονομικής ασφάλειας και προστασίας από τον κορονοϊό, ο οποίος θα περιλαμβάνει 4 επίπεδα προληπτικών μέτρων για κάθε περιφερειακή ενότητα της χώρας, και αυτός ο χάρτης θα επικαιροποιείται ανά δεκαπενθήμερο με βάση τις εισηγήσεις των ειδικών λοιμωξιολόγων. Ανέφερε επίσης ότι δίνεται ιδιαίτερο βάρος στην αντιμετώπιση των ψυχολογικών συνεπειών που προκαλεί ο κορονοϊός, τόσο σε επίπεδο πρόληψης, όσο και σε επίπεδο αντιμετώπισής τους.

«Κοινωνική αποστασιοποίηση και χρήση μασκών, επιδημιολογία του νέου κορονοϊού: Αυτά που ξέρουμε και αυτά για τα οποία δεν είμαστε τόσο βέβαιοι» ήταν το θέμα που ανέπτυξε ο επίκουρος καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο Κύπρου, Θοδωρής Λύτρας.

Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στην κοινωνική αποστασιοποίηση και στη χρήση μασκών. Το σημαντικότερο επιχείρημα υπέρ των μασκών, είναι η αρχή της προφύλαξης, είπε, και δεν έχει νόημα η συζήτηση για το πόσο βέβαιοι είμαστε για την αποτελεσματικότητα του μέτρου, τι μάσκα να φορέσουμε κ.λ.π.. «Και η ελάχιστη πιθανότητα να υπάρχει ότι είναι αποτελεσματική – που υπάρχουν ενδείξεις αποτελεσματικότητας – είναι εύκολο να το εφαρμόσουμε» ανέφερε.

Η μάσκα όμως, όπως είπε, δεν υποκαθιστά το κυριότερο μέτρο προφύλαξης που είναι οι αποστάσεις. Όταν η τήρηση των αποστάσεων είναι αδύνατη, τότε πρέπει να καταφεύγουμε στη μάσκα. Επίσης, πρέπει να γνωρίζουμε ότι η μάσκα προστατεύει τους άλλους από εμάς και όχι τόσο εμάς από τους άλλους και είναι και μια ένδειξη καλή κοινωνικής συμπεριφοράς. Το σημαντικότερο είναι ο περιορισμός των κοινωνικών επαφών στις πραγματικά αναγκαίες και η επιδημιολογική επιτήρηση είναι απολύτως κρίσιμη για να μας ρυθμίσει την ένταση της κοινωνικής αποστασιοποίησης, είπε ο καθηγητής. Ο στόχος είναι να κρατήσουμε ένα χαμηλό, σταθερό ρυθμό νέων μολύνσεων.

Για τις θεραπείες και την ανάπτυξη εμβολίων, μίλησε ο ομότιμος καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων ΕΚΠΑ, Γιώργος Σαρόγλου, ενώ ο Στέφανος Χανδακάς, μαιευτήρας-γυναικολόγος, ανέπτυξε το θέμα «Εγκυμοσύνη και covid-19».

Κοινός τόπος πάντως όλων των ομιλητών, ήταν ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μπροστά μας, και τα εργαλεία μας προς το παρόν για την μείωση της διασποράς του ιού είναι η τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας.