Δυσοίωνες προβλέψεις για την Ευρώπη: Χάνονται οι ελπίδες για οικονομική ανάκαμψη

Σχεδόν κάθε ελπίδα ανάκαμψης της Ευρώπης από την οικονομική καταστροφή που επέφερε ο κοροναϊός έχει χαθεί, καθώς ο φονικός ιός άρχισε και πάλι να εξαπλώνεται ραγδαία.

Η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, αυτή την εβδομάδα μεγέθυνε τις ανησυχίες, αφού η κυβέρνησή της προχώρησε σε υποβιβασμό του προβλεπόμενου ρυθμού ανάπτυξης για το τελευταίο τρίμηνο του έτους, από το ήδη εξαιρετικά χαμηλό 1% στο μηδέν. Συνολικά, οι εκτιμήσεις της στατιστικής υπηρεσίας της χώρας προβλέπουν ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 9% στη διάρκεια της χρονιάς.

Δεύτερο κύμα και για την ύφεση

Οι μειωμένες προσδοκίες αποτελούν άμεσο αποτέλεσμα της ανησυχίας για την αναζωπύρωση του ιού. Η Γαλλία κατέγραψε σχεδόν 19.000 νέα κρούσματα την Τετάρτη – ημερήσιος αριθμός-ρεκόρ, και σχεδόν διπλάσιος σε σχέση με εκείνον της προηγούμενης ημέρας. Η εξάπλωση έκανε τον πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν να ανακοινώσει νέους περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένου του δίμηνου «λουκέτου» στα καφέ και τα μπαρ του Παρισιού και των γύρω περιοχών.

Στην Ισπανία, ο κεντρικός τραπεζίτης προειδοποίησε αυτή την εβδομάδα ότι η επιταχυνόμενη εξάπλωση του ιού ενδέχεται να εξαναγκάσει την κυβέρνηση να επιβάλει περιορισμούς που θα παράγουν οικονομική συρρίκνωση της τάξης ακόμη και του 12,6% για το 2020.

Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προειδοποίησε την Τρίτη ότι οι 19 χώρες της ευρωζώνης ενδέχεται να μην ανακάμψουν από την οικονομική συντριβή πριν το 2022, με εκείνους που εξαρτώνται από τον τουρισμό να είναι και οι πλέον ευάλωτοι.

Το καλοκαίρι μοιάζει όλο και περισσότερο με μακρινή ανάμνηση.

Τον Αύγουστο, με τον ρυθμό μετάδοσης να κινείται σε χαμηλά επίπεδα, τα lockdown να έχουν αρθεί και πολλούς Ευρωπαίους να απολαμβάνουν την ιεροτελεστία των θερινών τους διακοπών, τα σημάδια ανάκαμψης βρίσκονταν σε αφθονία. Πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες σημείωσαν δραματική ανάπτυξη, καθώς οι πολίτες επέστρεφαν στα καταστήματα, τα εστιατόρια και τους παραθεριστικούς προορισμούς.

Οι ελπίδες στηρίζονταν εν μέρει και στη συμφωνία-ορόσημο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για δημιουργία ταμείου ανάκαμψης €750 δισ. μέσω της πώλησης κοινών ομολόγων όλων των μελών της. Η κίνηση έβαλε στην άκρη χρόνια αντίστασης των βορειοευρωπαϊκών χωρών που αντιπαθούν το χρέος.

Όμως οι περισσότεροι οικονομολόγοι υπέθεταν ότι οι καλοί καιροί θα κρατούσαν μόνο για το διάστημα που ο ιός θα βρισκόταν υπό έλεγχο.

«Οι καταναλωτικές δραστηριότητες περιορίστηκαν στα τέλη Σεπτεμβρίου», εξηγεί στους New York Times ο Μόριτζ Ντέγκλερ, επικεφαλής οικονομολόγος της Oxford Economics του Λονδίνου, σε πρόσφατη έκθεση. «Με την υγειονομική κατάσταση να είναι απίθανο να βελτιωθεί στο άμεσο μέλλον, αναμένουμε ότι η ανάκαμψη θα επιβραδυνθεί εκ νέου στο διάστημα των επόμενων εβδομάδων».

Το φθινόπωρο έφερε μαζί του και τη συνειδητοποίηση ότι πριν μπορέσει να διανεμηθεί το ταμείο ανάκαμψης θα πρέπει να επιλυθούν περίπλοκα εμπόδια, μειώνοντας τις ελπίδες των χωρών που έχουν δεχθεί το ισχυρότερο πλήγμα, όπως η Ισπανία και η Ιταλία.

Ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, ανακοίνωσε την Τετάρτη σχέδιο δαπανών αναθέρμανσης της οικονομίας, αξίας €72 δισ., με τα τέσσερα πέμπτα των χρημάτων να αναφέρεται ότι θα αντληθούν από το ευρωπαϊκό ταμείο.

Όμως η Ισπανία ενδέχεται να χρειαστεί να περιμένει για να εισπράξει αυτά τα χρήματα. Το ταμείο υποτίθεται ότι θα είναι λειτουργικό μέχρι τον Ιανουάριο, όμως είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσει καθυστερήσεις καθώς τα μέλη της ΕΕ συζητούν τους όρους διανομής του – ειδικά εκείνους που αφορούν την προσπάθεια εξαναγκασμού της Ουγγαρίας και της Πολωνίας σε συμμόρφωση με τα δημοκρατικά ειωθότα της ένωσης.

Οι προοπτικές ανάκαμψης της ηπείρου περιορίζονται περαιτέρω από τους κανόνες που θέτουν όρια στα χρέη που μπορούν να αναλάβουν τα μέλη της ΕΕ, αλλά και τις δαπάνες. Αυτές οι απαγορεύσεις έχουν ανασταλεί, όμως στο τέλος θα επιστρέψουν, περιορίζοντας τις προοπτικές ανάπτυξης.

Η Ιταλία στηρίζεται στην είσπραξη €209 δισ. από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης, όμως η κυβέρνηση δεσμεύεται ταυτόχρονα να μειώσει το δημόσιο χρέος, το οποίο πέρσι ξεπέρασε το 134% της ετήσιας οικονομικής παραγωγής στο τέλος της περσινής χρονιάς. Αυτού του είδους η λιτότητα, ακριβώς τη στιγμή που η πανδημία αυξάνει το κόστος της ιατρικής περίθαλψης, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ρίξει την Ιταλία σε μια ακόμη μεγαλύτερη σε διάρκεια και βαθύτερη ύφεση.

Πηγή: www.nytimes.com